45. Kikkenburg |
Selecteer regiokaart |
|||||
Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie. |
Ligging:
gelegen onder Oost Nieulandt ende Hogewoert / beginnende mit de noortzijde van Levendael aen St. Jorisbrugge / eyndende aen de Vrouwenstege ende zulx in hem begrijpende de huysen in Brechtenpoort zonder in eenige stegen te comen / vorder beginnende aen de zuytzijde van Levendael mit de Moelenwerf / eyndende mit 't huys van Henric Meynertsz. beneffens Sinct Jorysbrugge / ende zulx in hem begrijpende de huysen staende in Berckenpoort.
(SA II inv. nr. 1216 fol. 3 vso, 24-10-1602 en fol. 14 - 14 vso, 21-04-1611)
beginnende (...) met (de) noortsijde van het Levendael aen de St. Jorisbrugge / eyndende aen de Vrouwesteech / ende sulcx in hem begrijpende de huysen in den Brechtenpoort sonder aldaer in eenige steegen te comen / vorder de huysen van de Molewerff tot het Swanenburchsteechgen toe / ende de huysen aen de oostsijde van tselve steechgen / mitsgaders die bij oosten t selffde steechgen aen de vest van nieus gebout sullen werden ofte alrede gebout sijn / tot aen de stadtsturffschuer.
De mededeling dat de oostzijde van het Swanenburgsteegje tot Kikkenburg behoort, is in tegenspraak met de gelijktijdige omschrijving van Vluchtenburg die vermeldt dat het steegje aan beide zijden tot deze buurt behoort.
(SA II inv. nr. 77 fol. 269 vso, 30-03-1662)
Na 30-03-1662 bestaat de buurt uitsluitend uit de bebouwing aan het Levendaal tussen de St. Jorissteeg en de Vrouwensteeg, inclusief de zich daar bevindende poortjes. Alle bebouwing die zich aan de zuidzijde van het Levendaal en op de Geregracht bevindt, wordt samen met een gedeelte van Luchtenburg geformeerd tot de nieuwe buurt Vluchtenburg.
(SA II inv. nr. 77 fol. 269 vso, 30-03-1662)
In 1734 wordt de buurt Krauweldaal opgeheven, waardoor de veertien huizen aan weerszijden in de Krauwelsteeg, beginnende van het Levendaal, bij Kikkenburg worden gevoegd (zie ook 'Buurthouden', pag. 138).
(SA II inv. nr. 115 fol. 22, 05-08-1734)
Geschiedenis:
Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553). De ligging wordt dan omschreven als: Kickenborch no. xxxiiij / Begint op Levendael / van St. Jorysstege tot de Vest toe / beyde ten zuyden van Levendael / plach te hebben huysen of cameren 40.
(SA II inv. nr. 1220 fol. 9 vso)
In 1602 klagen de buren van Vrouwenland (het latere Vesthoek) dat hun buurt niet groter is dan de Vrouwensteeg aan weerszijden en dat zij bij vermeerdering van sterff den anderen qualic zouden connen helpen. Het Gerecht komt de bewoners tegemoet door huizen aan het Levendaal tussen de Vrouwensteeg en de Koenesteeg van Kikkenburg af te nemen en bij Vrouwenland te voegen. Dit is niet in overeenstemming met de in 1652 en 1662 geschetste situatie (zie SA II inv. nr. 77 fol. 269 vso e.v.) waarin de bedoelde huizen aan het Levendaal wel degelijk tot Kikkenburg worden gerekend.
(SA II inv. nr. 1216 fol. 4, 07-11-1602)
Buurtheer Philip Symonsz. brengt ouderloos geworden kinderen aan bij het H.G. Weeshuis.
(Archief H.G. Weeshuis inv.nr. 3386 fol. 49, ?-11-1604 en fol. 58 vso, 19-06-1606)
Op 30-01-1652 wordt de buurt gesplitst in een deel dat de naam van Kikkenburg behoudt en een ander deel dat de naam Luchtenburg krijgt.
(SA II inv. nr. 1217 fol. 14)
Na de bebouwing van de oude vestwal (de noordwestzijde van de Geregracht) met woningen is de buurt, maar ook het aangrenzende Luchtenburg veel te groot geworden. Zo klaagt het bestuur van Kikkenburg dat wegens het afbreken van een brug over het Levendaal bij de Vrouwensteeg (nu Nieuwebrugsteeg) de buurt in tweeën is gedeeld sulcx dat yemant uyte huysen van de Molenwerff tot het Swanenburchsteechgen toe, ofte uytte oostsijde van 't selve steechgen (...) begraven werdende de verdere gebueren die aen de ander (noord)sijde van Levendael woonachtich sijn, seer verre omme moeten loopen, ende dienvolgende geheel moeyelijc valt an de begravenisse bij te wonen - en vice versa. (zie ook 'Buurthouden', pag. 92).
Inmiddels zou Kikkenburg uit 120 woningen bestaan. In overleg met het buurtbestuur van Luchtenburg wordt besloten om het stadsbestuur te verzoeken een nieuwe buurt te formeren door een gedeelte van beyde de voors. gebuyrten afte nemen. Zodoende zouden er dan drie buurten met ieder ca. 60 huizen ontstaan. De heren van beide buurten, Franchois de Sitter en Jan van der Voorde, wenden zich derhalve tot het Gerecht. Overigens is het uit de omschrijvingen van Kikkenburg en Luchtenburg moeilijk uit te maken tot welke buurt de noordwestzijde van de Geregracht behoort, de diverse berichten lijken elkaar in dit verband tegen te spreken. Mogelijk heeft dat te maken met het feit dat in de jaren 1660-1662 de aansluiting plaatsvindt van de stadsvergroting Zuid Rijnevest op het bon Oost Nieuwland in de oude stad. In die periode wordt de oude vestgracht getransformeerd tot de Geregracht en wordt er aan weerszijden druk gebouwd. De situatie schijnt zo te zijn geweest dat de westzijde van het Swanenburgsteegje bij Luchtenburg behoorde, evenals de huizen op de Geregracht tussen de ingang van het voornoemde steegje en de Zijtgracht. De driehoek, gevormd door de oostzijde van het Swanenburgsteegje, Levendaal en Geregracht tot de ingang van het steegje aldaar behoorde dan tot Kikkenburg. Ook zou het plukje woningen op de Molenwerf (goed zichtbaar op de stadsplattegrond van Hagen) tot Kikkenburg behoren. In ieder geval gaat het Gerecht akkoord met het voorstel en sticht op 30-03-1662 de buurt Vluchtenburg uit delen van Kikkenburg en Luchtenburg. Kikkenburg verliest de huizen die liggen in de voornoemde driehoek en de molenwerf, dus feitelijk alle bebouwing ten zuiden van het Levendaal. Het aangrenzende Luchtenburg verliest haar huizen in het Swanenburgsteegje en op de Geregracht.
(SA II inv. nr. 1217 fol. 70 vso, 30-03-1662. Zie ook inv. nr. 77 fol. 269 vso)
De gebuurte Kiekenburgh krijgt toestemming om het geld in de buurtkas onder de gemeene geburen te verdelen, mits men een zesde deel afstaat ten behoeve van het H.G. Weeshuis (zie ook 'Buurthouden', pag. 104).
(SA II inv. nr. 191 fol. 121, 22-12-1671)
In 1734 verzoeken de raden van Krauweldaal dat hun buurt wordt opgeheven en onder Kikkenburg en Middel Kaarskorf worden gebracht. Het Gerecht stemt toe en besluit dat de 13 huizen aan weerszijden van de Krauwelsteeg, beginnende met het huis van Hendrik Guldenhuys op de Hogewoerd tot aan het huis van Jacob Lepoole worden ingelijfd bij de buurt Middel Kaarskorf, de resterende 14 huizen moeten bij Kikkenburg worden gevoegd.
(SA II inv. nr. 115 fol. 22, 05-08-1734)
Abraham van der Post, heer van de gebuyrte genaemt het Oude Levendael en Jacob Boeckaart, mede woonachtig in de buurt, verklaren op verzoek van Annetje Marcusdr., weduwe van za. Steven Stevensz., dat zij de natuurlijke moeder is van Steven Stevensz. die in 1675 als bosschieter op 't schip Schieland naar Oost-Indië is gevaren. Beide deposanten verklaren de voors. Steven Stevensz. als sijnde te samen gebuyren geweest, van jongs af (te) hebben gekent en te samen in de voors. Gebuyrte sijn opgevoet.
(Rechterlijk Archief inv. nr. 39, Getuigenisboek Y fol. 317, 22-09-1677)
Abraham van der Post, heer van Kickenburg en Jacob Boeckaert, oudraad, verklaren op verzoek van Trijntje Jacobs en Jacob Cornelisz. dat Trijntje Jacobs de wettige moeder, en Jacob Cornelisz. de wettige en enige broeder is van Claes Cornelisz., die in dienst van de E.E. Heeren bewindhebberen der Nederlandsche Ootyndische Compagnie ter camere van Amsterdam in het jaar 1677 met het schip Rammekens naar Oost-Indië is gevaren ende nu gesegt werd overleeden te wesen. Men weet zich te herinneren dat Claes bij zijn vertrek 15 jaar oud was en geen andere of nadere erfgenamen heeft dan zijn moeder Trijntje Jacobs die de deposanten al meer dan 50 jaar kennen en waarmee ze al 40 jaar in de buurt hebben gewoond.
(Rechterlijk Archief inv. nr. 39, Getuigenisboek AA fol. 35, 19-02-1698)
Ferdinand van der Star (Stap), heer van Kiekenborgh verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom.
(SA II inv. nr. 135 fol. 434, 18-11-1779)
Buurtheren:
zie voor uitleg de Toelichting
Naam | Benoemd | Voor- dracht |
Reden vervang |
Meer Info |
Mij, Philips Symonsz. van - | 24-10-1602 | 2 | † | * |
Sloot, Cornelis Jansz. - | 21-04-1611 | 1 | † | * |
Dale, Passchyer van - | 04-02-1628 | 1 | † | |
Arentsz., Evert - | 08-03-1653 | 1 | † | * |
Tuyl, Bartholomeus Lievensz. - | 20-08-1654 | 2 | † | * |
Voorde, Jan (Meldertsz. ?) van - | 06-01-1657 | 2 | +? | * |
Post, Abraham van der - | 14-07-1670 | 1 | † | * |
Huy(s)terman, Jan - | 08-11-1700 | 1 | † | * |
Voorde, Jacobus van de - | 28-12-1702 | 1 | † | |
Bleyckersvelt, Heyndrick - | 13-09-1703 | 1 | † | * |
Jonker, Willem - | 22-02-1748 | 1 | † | |
Stap, Ferdinand van der - | 11-08-1768 | 1 | o | |
Raaphorst, Dirk - | 17-12-1779 | 2 | † | |
Bonge, Pieter van - | 24-02-1791 | 1 | † | |
Koning, Hermanus de - | 24-04-1794 | 1 | † | |
Voorde, Bartholomeus van der - | 10-07-1795 | 3 | o |
Auteur | Publicatie | Home |
Kees Walle 2006 |
Buurthouden | www.oudleiden.nl |