Agenda

Download als een iCal bestand
Leidse Kunstambachten 1475-1575
Vrijdag 08 November 2019, 13:45 - 17:45
Contact Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Symposium over Leidse geschiedenis

 

Het najaarssymposium dat voor de zesde keer wordt georganiseerd in de context van de Week van de Leidse Geschiedenis heeft dit jaar een bijzondere opzet. Dit is te danken aan de samenwerking met de RKD - Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis en het team dat in de afgelopen jaren verbonden was aan het project betreffende de kunstambachten in Leiden in de periode 1475-1575. Op basis van het indrukwekkende bestand aan gegevens van Jeremy Bangs is binnen de muren van ELO een unieke database tot stand gekomen die de bronnen voor nagenoeg alle aspecten van de ontwikkeling van de stedelijke kunst en kunstnijverheid voor nieuw onderzoek toegankelijk maakt (zie https://rkd.nl/en/explore/excerpts, doorklikken op domain: Leidse kunstambachten etc.).

Door verkenningen te presenteren van de mogelijkheden van de database van het Kunstambachten-project, worden nieuw inzichten aangedragen en perspectieven voor nieuw onderzoek geboden. Dit betekent dat het symposium een bijzondere bijdrage aan het ‘Rembrandtjaar’ levert door het artistieke en menselijke klimaat te schetsen waaruit Rembrandt en zijn Leidse tijdgenoten zijn voortgekomen. Het opent vensters op de ontwikkeling van productie en consumptie van kunst in Leiden tot het Beleg, als vrucht van een sterke eigen traditie. En het maakt nieuwsgierig naar de impulsen die uitgingen van de immigratie na 1575. Dit moet een van de speerpunten worden van een vervolgproject.

Gelijktijdig heeft een groep vrijwilligers grote stappen gemaakt met de Historische Database Leiden waarin personen en percelen van Leiden in de late 16de en vroege 17de eeuw worden gelokaliseerd (zie https://www.historischleideninkaart.nl). Verbinding van databases en het wederzijds benutten van gegevens is één van de uitdagingen.

Het symposium van dit jaar vindt plaats op de best denkbare locatie, daar waar de Leidse kunst uit deze periode haar mooiste plek heeft gekregen: in het Auditorium van de vernieuwde Lakenhal, op vrijdag 8 november 2019, van 13.00 tot 17.45.

Het programma is als volgt samengesteld:

13.00 - 13.45     Inloop, thee/koffie

13.45 - 13.50     Welkom door directeur Lakenhal Meta Knol en dagvoorzitter Dick de Boer

13.50 - 14.00     Openingswoord van directeur RKD Chris Stolwijk, waarin de mogelijkheden van de
                            database Leidse Kunstambachten 1475-1555 worden getoond.

14.00 – 14.20    Iris Ippel:  Een beeld van Leiden vóór 1566. Sculptuur in de Sleutelstad.

Leiden staat niet bekend om zijn sculptuur. Dit komt vooral door de effecten van Beeldenstorm en Reformatie, de nalatigheid voor wat nog restte en het op drift raken van dat wat in eerste instantie in veiligheid was gebracht. Aan de hand van een aantal objecten en kunstenaarsbiografieën zal er toch een beeld worden geschetst van Leidse beeldhouwkunst vóór de eerste Beeldenstorm.

14.20 – 14.40    Anne Margreet As-Vijvers: Handschriftenproductie in het klooster Lopsen.

Uit de Leidse archieven is duidelijk dat het klooster Lopsen actief was in de productie van perkament en het afschrijven en verluchten van handschriften, maar onzeker is tot dusverre welke van de nog bewaard gebleven Leidse handschriften daar werden vervaardigd. Spreekster en Jeremy Bangs hebben de archiefgegevens vergeleken met het corpus Leidse handschriften om te zien of de hypothese dat de zgn. Suffragiën-meesters werkzaam waren in het klooster Lopsen verder kan worden onderbouwd. 

14.40 – 15.00    Prosper de Jong: Leidse glazeniers en glasruiten.

Van de omvangrijke productie aan gebrandschilderd glas in het vroege 16e-eeuwse Leiden zijn talrijke  glasruitjes bewaard gebleven. In de lezing word op basis van de door de specialist Kees Berserik verzamelde informatie daarover, gepoogd de archiefgegevens over Leidse glazeniers met een aantal ruitjes te verbinden.

15.00 - 15.15     Discussie over de eerste drie papers

15.15 - 15.45     Thee/koffiepauze; hierin posterpresentaties van vers onderzoek door studenten van
                            de Universiteit van Leiden e.a.

15.45 - 16.05     Jet Pijzel: Het onderzoeksarchief Leidse edelsmeden van Willemijn Fock.

Onlangs is het onderzoeksarchief van de Leidse edelsmeden van prof. dr. Willemijn Fock geschonken aan de RKD. Dit archief is door haar samengesteld en aangevuld vanaf haar dissertatie en de tentoonstelling Leids Zilver uit 1977, tot haar emeritaat. In deze lezing wordt na gegaan in hoeverre het mogelijk is om gegevens uit dit archief te koppelen aan de archiefdocumenten over de Leidse Kunstambachten.

16.05 - 16.25     Sarah Moine: Vrouwen in de wereld van kunstambachten, Leiden 1475-1555.

Het onderzoeksproject Leidse Kunstambachten onthulde de activiteiten van vrouwen die actief waren in de kunst- en ambachtswereld in Leiden. In deze lezing wordt geput uit de Leidse archieven om meer te weten te komen over de specifieke rol van vrouwen op dit gebied en om een beter inzicht te krijgen in hun sociale status?

16.25 - 16.45     Martin Hooymans: Kunstambachtslieden en de Historische Database.

In de Historische Database Leiden (HDL) worden belastingregisters, kaartboeken, volkstellingen etc, bijeen worden gebracht. Deze lezing gaat op de vragen welke kunstambachtslieden er in Leiden in de 16de eeuw waren en waar ze woonden. Bovendien verkent de spreker – als casus van een ruimer gebruik - wat wij op dit moment te weten kunnen komen over de  vermogenspositie van kunstenaars, hoe vaak ze tot de veertigraad behoorden, of ze schutters waren etc.

16.45 - 16.55     Mariëlle Callenbach, De puzzel van de Amsterdamse gasthuisarchieven tot 1578.

Op 1 juni 2019 startte het project ontsluiting van de middeleeuwse Amsterdamse gasthuisarchieven bij het Stadsarchief Amsterdam, voortbouwend op het proefschrift van Bas de Melker: Metamorfose van stad en devotie uit 2002. De voordracht gaat in op de informatie die het Amsterdamse project kan gaan verschaffen over de kunstambachten vergeleken met de uitkomsten van het Leidse project.

16.55 - 17.10     Discussie

17.10 - 17.15     Slotwoord van Stijn Bussers: hoe nu verder

17.15 - 17.45     Borrel

Locatie Auditorium Museum De Lakenhal, Oude Singel 32