Agenda

Download als een iCal bestand
Stefan Glasbergen: Een kleine rehabilitatie van Goeie Mie
Woensdag 29 Januari 2020, 20:00
Contact Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Maria Catharina Swanenburg (1839-1915), beter bekend als Goeie Mie, is misschien wel de bekendste in Leiden geboren vrouw. In de tweede helft van de 19de eeuw vergiftigde ze 65 familieleden en buurtgenoten met arsenicum, waarvan er 24 overleden. Vaak wordt aangenomen dat ze dit vooral deed omdat ze begrafenisverzekeringen op haar slachtoffers had afgesloten. In werkelijkheid was dit echter maar bij een beperkt aantal slachtoffers het geval. Goeie Mie werd uiteindelijk veroordeeld tot levenslang en bracht de rest van haar leven grotendeels door in de vrouwengevangenis in Gorinchem.

Haar proces was de zaak van de eeuw en kon op bijzonder veel aandacht van de media rekenen. Binnen- en buitenlandse kranten stonden maandenlang vol met berichten over de Leidse gifmengster, het ene bericht nog sensationeler en spectaculairder dan het andere. Er werden liedjes en prenten over Mie in de handel gebracht, die gretig aftrek vonden. In het Amsterdamse Panopticum, een wassenbeeldenmuseum dat na Artis destijds de belangrijkste toeristische attractie van Amsterdam was, werd al voor haar veroordeling een beeld van haar geplaatst. De geruchten over Mie namen mythische proporties aan. Ze werd geportretteerd als een femme fatale: een vrouw die haar schoonheid en seksualiteit gebruikte om mensen in het ongeluk te storten. Ook achtten veel mensen haar schuldig aan de moord op haar eigen ouders en kinderen.

 

In 2019 verscheen een biografie over Goeie Mie. Hierin is geprobeerd om haar te ontdoen van dit soort mythes. Op basis van primair bronmateriaal is haar verhaal zo waarheidsgetrouw mogelijk herschreven. Dat Goeie Mie verantwoordelijk is geweest voor tientallen vergiftigingen staat buiten kijf, maar deze biografie belicht ook een andere kant van het verhaal: over een meisje dat in Leiden opgroeide in de grootst mogelijke armoede in de tijd van de industriële revolutie. Haar vader dronk, ze woonden in de slechtste buurten van de stad en het leeuwendeel van haar broertjes en zusjes overleed jong. Toen Mie eenmaal haar eigen gezin had, bleef dit soort ellende haar achtervolgen. Tijdens deze lezing wordt het verhaal van Goeie Mie verteld en vooral tegen deze laat 19de-eeuwse achtergrond geplaatst.

Stefan Glasbergen (1982) is als docent onderzoeker verbonden aan de lerarenopleiding van de Hogeschool van Amsterdam. In 2019 verscheen zijn boek Goeie Mie – Biografie van een seriemoordenares.

Locatie Lokhorstkerk, Pieterskerkstraat 1
Toegang gratis voor HVOL-leden; niet-leden betalen 5 euro