98. Oud Tuil naar Binnen

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

begint mettet achterhuys van Jan Mathijsz. van Tol bij de Groenesteech / ende loopt noortwaers tot de Vleerensteech / langs de suytsijde van de selve steech tot het slopgen van Trijntge Oliviers / ende begrijpt oock de huysgens aen de oostsijde van 't slopgen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 41 vso, 31-05-1618)

Geschiedenis:

Op 03-05-1618 ontstaan als afsplitsing van de buurt Oude Tuil.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 41 vso)

In 1680 ontstaat er rond de verkiezing van een buurtknecht grote ruzie. Het meningsverschil is zo ernstig dat de heer en raden van Oud Tuil naar Binnen de kwestie ten stadhuize aan de burgermeesteren voorleggen. Kennelijk leidt dat gesprek niet tot een oplossing, want buurtheer Pieter de Poorter verzoekt om zijn ontslag. Vervolgens pogen de raden met enige geburen, 14 of 15 in getale, een nieuwe heernominatie te maken. Maar dat leidt tot het verzet van 29 andere inwoners: ende (zij) zulx het meerendeel van de gebuyrte representerende seer gaerne soude sien dat den ouden heer genaemt Pieter de Poorter in sijn dienst als heer mochte blijven continueren, alsoo hij altijt de voors. gebuyrte in goeder ordre heeft gehouden ende niets op hem te seggen valt. Daarentegen valt te verwachten dat wanneer een nieuwen heer wert gecooren zeer grote oneenicheden in de voors. gebuyrte sullen vallen. Wanneer ook nog blijkt dat Pieter de Poorter tevreden ende genegen is sijn dienst te hervatten, bewilligt het Gerecht in zijn aanblijven als buurtheer (zie ook 'Buurthouden', pag. 86).

(SA II inv. nr. 86 fol. 81 vso - 83, 08-08-1680)

Adrianus Taffijn, raad van de buurt West Woudfriezen, brengt ter kennis dat de buurtheer Anthony Bonte uit de buurt is verhuisd. De verkiezing van een nieuwe heer is echter niet mogelijk vermits de geringheyd en de weynige Huysgezinnen in de buurt. Ook zijn er onvoldoende bewoners die in staat zijn om de doden ter aarde te bestellen en is de buurtkas ontoereikend om eventuele begrafeniskosten te dekken. Taffijn stelt voor om West Woudfriezen met Oude Tuil naar Binnen tot één buurt te combineren. Het Gerecht gaat akkoord (zie ook 'Buurthouden', pag. 137).

(SA II inv. nr. 134 fol. 159, 12-06-1777)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

9. Oud Groenendaal

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

te weten de huysingen staende aen de zuytsijde van de achterste Doelstege / ende aen de westsijde van de Achtergraft / van de houck van de voors. Doelsteech beginnende tot aen de kerck van St. Catrijnen / mette huysingen in de nieu gemaecte straetkens daerinne comende gemaect

(SA II inv. nr. 1216 fol. 15 vso, 25-08-1611)

begrijpende de huysen staende aen de suytsijde van de Achterste Doelstege / ten wedersijden van de Patersstraat / ende in de Slopstege tusschen de voors. Patersstraet ende Doelstege gelegen / mitsgaders noch de huysen aen de westsijde van de Achtergraft tusschen de zelve Doelsteech ende de St. Cathrinenkercke staende.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 50 vso - 51, 11-02-1621)

Geschiedenis:

Op - of kort voor - 25-08-1611 ontstaan als afsplitsing van de buurt Kostverloren. Een en ander was het gevolg van de intensieve bebouwing na 1608 van het terrein van het voormalige St. Cathrijnenklooster, ook wel bekend als Groenendaal (nu ten zuiden van de Cleveringaplaats, doorlopend tot in de Hortus).

(SA II inv. nr. 1216 fol. 15 vso, zie ook Van Oerle, pag. 309)

In 1612 klagen de geburen van Out Groenendael opte Achtergraft omtrent den Doelen over de slechte bestrating in hun buurt. Uit de berichtgeving kan men opmaken dat de achterste Doelensteeg (nu Cleveringaplaats), een dwarsstraat naar de Paterstraat en een zogeheten (doodlopende) zaksteeg ongeplaveid zijn. Het gevolg is dat de bewoners door valeyen, laechten ende ongelijckheden nauwelijks hun huizen kunnen verlaten. Vooral bij regen moeten ze hoochten van zant off plancken leggen om over te gaen, twelck heml(ieden) niet dienstich en es bij yemants sterven, omt doode lichaem ter aerde te brengen, doch het zelve zonder henl(ieden) nat te maecken. Daardoor is de absentie bij begrafenissen groot, zoo dat bij tijde weynich volcx te becomen es, jae zoo weynich die hant aenslaen, datse genoch de kist op de baer hebbende. Het Gerecht zegt toe de achterste Doelensteeg te zullen bestraten. Men wil dat ook in de andere stegen doen, maar dan moeten de huiseigenaars volgens gewoonte de straat voor hun deur wel overdragen aan schepenen (zie ook 'Buurthouden', pag. 93-94).

(SA II inv. nr. 51 fol. 287 vso - 288, 08-03-1612)

Jacques de Mont brengt bij het H.G. Weeshuis ouderloze kinderen aan. Overigens wordt hij herhaaldelijk foutief vermeld als heer van de buurt  Groenendaal.

(Archief H.G. Weeshuis inv.nr. 3386 fol. 78 vso, 06-09-1614, fol. 83, 22-06-1615)

Ondanks protest van de heer der gebuurte, Sander Vincquier, worden in 1619 de huizen aan de zuidzijde van de (achterste) Doelensteeg aan Oud Groenendaal onttrokken en bij de buurt Meyenhof gevoegd. Overigens is dat in tegenspraak met een omschrijving uit 1621, waarbij de zuidzijde van de buurt nog steeds onder Oud Groenendaal zou ressorteren.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 45 vso, 01-08-1619)

In verband met de nominatie voor een buurtheer op 23-02-1776 is een naamlijst van stemgerechtigde geburen overgeleverd en - vrij zeldzaam - bewaard gebleven. Dertien stemmen worden uitgebracht op de oudste raad en smidsknecht, Frans Kleyn, terwijl Jan Andreas, kastelein in De Doelen, tien stemmen krijgt. Aarnout van den Broek krijgt slechts twee stemmen. De genomineerden zijn resp. rooms-katholiek, luthers en rooms-katholiek. Het Gerecht volgt de voordracht en benoemt Frans Kleyn (zie ook 'Buurthouden', pag. 71-72).

(SA II inv. nr. 1218 fol. 308)

Engelbrecht Blommendaal, heer van Oud Groenendaal, meldt dat hij vermits de geringheyd en de weynige thuysgezinnen geen raden en thesaurier kan vinden die hem bij het buurtbestuur terzijde staan. De gebuurte telt slechts drie manspersonen die bij overlijden van ymand tot het draagen en het behoorlijk ter aarde te bestellen van een Lijk kunnen worden ingeschakeld. Het geval wil dat de aangrenzende buurt Meyenhof met een soortgelijk probleem kampt, alleen kan men hier na het overlijden van Jan Melchior Smit geen heer vinden. Daarom verzoekt Blommendaal dat Oud Groenendaal en Meyenhof tot één buurt worden gecombineerd waarvan hij wel heer wil worden. Het Gerecht gaat akkoord (zie ook 'Buurthouden', pag. 137).

(SA II inv. nr. 133 fol. 136, 16-03-1775)

De raden van de in 1775 gecombineerde buurten Meyenhof en Oud Groenendaal verzoeken, gezien het vertrek van hun heer Hendrik Hartwigh en het klein getal der huisgezinnen, om combinatie met de buurt 't Zand waarvan Adolph Tepker heer is. Het Gerecht gaat akkoord (zie ook 'Buurthouden', pag. 137).

(SA II inv. nr. 140 fol. 328, 11-06-1789)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

149. Oud Barbarije

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

gelegen in Marend(orp) / tusschen de Cuyperssteech ende Hogelantschekercstege

(SA II inv. nr. 5112 fol. 106 vso, 29-07-1599)

beginnende aen de zuytzijde van Marendorp mit 't huys van Salomon Lenaertsz. van der Woert / ende oostwaerts aen lopende / eyndende aen dezelve zijde aen den houc van de Kercbrugsteech mit 't huys nu ancomende Jacop Bogaert / ende weder beginnende aen de noortzijde van Marendorp mit 't huys van Antonis van de Bosch / mede oostwaerts aen loopende / eynt aen dezelve zijde mit de huysinge van joncheer Niclaes de Groot, genaemt De Oude Lombeert / ende zulx in hem begrijpende de huysen in de corte Jan Vossensteech / Schagensteech / ende corte Hoochlantskersteech / totter Achtergraft toe.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 7, 24-06-1604)

es geresolveert dat aen de westsijde van de Kerckstege de 2 eerste huysen / mitsgaders de huysinge van de Oude Lombart ende van de Drye Hammen bij dese gebuyrte van Oudt Barbarijen gevoucht sal werden.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 16 vso, i.m. 02-09-1621)

Geschiedenis:

Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553). De ligging wordt dan omschreven als: Out Barbarijen nr. xxxix / Begint van de Hogelantse Kersteech ende van den houc van de stege naer de brugge / tot de steech naest Mr. Lenaert ende 't huys daer Claes Jansz. den Drogen plach te woonen excluys / ooc eensdeels van Jan Vossensteech / ende van de Kercbrug opten Rijn totter voors. steech onder Mr. Lenaerts huys / placht te hebben huysen of cameren 48

(SA II inv. nr. 1220 fol. 8 vso)

Op 24-06-1604 brengen de geburen naar voren dat Salomon Lenaertsz. van der Woert al voor eenige jaren gecoren ende gestelt es geweest tot heer van de voors. gebuyrte ende zulx de heerschappye van dien wel ende lofelicken tot noch toe hadde bedient, zonder dat hem alsnoch acte van commissie (...) was verleent. Het Gerecht verstrekt een aanstellingsbrief, waarvoor de buurt echter wel f 3,- moet betalen (zie ook 'Buurthouden', pag. 118).

(SA II inv. nr. 1216 fol. 7)

Op 02-09-1621 besluit het Gerecht om de eerste twee huizen aan de westzijde van de Hooglandsekerksteeg én de huizen, genaamd de Oude Lombart en De Drie Hammen aan de buurt West Ossenland te onttrekken en bij Oud Barbarije te voegen. Het 'contrabericht' van West Ossenland noemt ook deze huisnamen, maar spreekt verder over de oostzijde van de Kerksteeg en vertelt dat de huizen als van outs tot Oud Barbarije behoorden.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 16 vso, zie ook West Ossenland)

Jacob de Coup Jacobsz., 60 jaar en heer van Oud Barbarije, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom.

(SA II inv. nr. 127 fol. 193, 01-03-1764)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

30. Oosterlingplaats

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende op de zuytsijde van het Levendael met de huysinge van Lydewy Dirxdr. / lopende westwaerts aen / ende omspringende langs de oostsijde van de Oosterlingplaets tot aen de huysinge van Gedeon Walkier in de corte Raemsteech / voorts overspringende aen de noortsijde van de middelste Raemsteech tot aen de huysinge van Jan de Vrijer / lopende voorts van de middelste Raemsteech af langs de westsijde van de Gaernmarct tot aen het Steenschuyr / eyndende met het huysken van Jacob Cornelisz. de Haes.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 87 vso, 11-05-1628)

(i.m.) de huysen in de Veldensteech sijn hier door ordre van die van de Gerechte bijgevoucht den 06-10-1662

(SA II inv. nr. 1217 fol. 13 vso, 26-02-1653)

Geschiedenis:

Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553). De ligging wordt dan omschreven als: Oostenrijc of Oosterlingplaets no. xxx / Begint van den houc van Levendael / d'eene zijde van de plaets tot in de Raemstege mit 't huys daer Jan Jacobsz. Velas (?) plach te woonen / ende d'ander zijde van de plaets beginnende aen den houc van 't Steenschuyr tot 't huys van Antonis Cornelisz. Timmerman incluys / plach te hebben huysen of cameren 20. Blijkens de benoemingen van de eerste twee buurtheren staat de buurt in 1599 nog bekend onder de naam Oostenrijk.

(SA II inv. nr. 1220 fol. 11 en inv. nr. 5112 fol. 106 vso en 108)

De buurt neemt in 1596 deel aan de Grote Loterij en legt 128 loten in ter waarde van f 30,- (lotnr. 20986). De prose luidde: Die heer van Oostenrijck met sijn ondersaten / willen thoven liever laeten / alst den armen zou baten. Kennelijk is er nog een gezelschap in de buurt dat eveneens met 128 loten inlegt (lotnr. 17370). Deze prose luidde: Broeders eendrachtich zijn leevende / wachten wat hem Godt is geevende / In Oostenrijk (zie ook 'Buurthouden', pag. 108 e.v.).

(AGH inv. nr. 429)

Op 06-10-1662 worden de huizen in de Veldesteeg aan Oosterlingplaats toegevoegd in verband met de opheffing van de buurt Knotterveld.

(SA II inv. nr. 1217 fol. 13 vso)

Jacob van Ouderkerk, heer van Oosterlingplaats, als sijnde ruym in de 't seventig Jaeren, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom.

(SA II inv. nr. 127 fol. 211, 26-04-1764)

Jacob le Poole, heer van Oosterlingplaats, vraagt aan de Provisionele Raad een uittreksel van haar resolutie van 31-12-1795 die opdracht geeft om de buurtknechten f 3 uit te keren voor bewezen diensten, zoals het rondbrengen van stemoproepen. Voor het verspreiden van toekomstige oproepen zullen zij per keer zes stuivers ontvangen (zie ook 'Buurthouden', pag. 150).

(SA II inv. nr. 550, 18-01-1796)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

102. Oost Woudfriezen

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende opte oostzijde van de Middelstegraft aen de brugge over de Vleresteech met de huysinge van Dirck Schoneman / lopende noortwaerts aen tot aen den Ouden Rhijn ende selve omschrinkelende oostwaerts aen / ende eyndende aldaer met de huysinge ende erve van de wedue ende erfgenamen Claes Dircsz. Moey

(SA II inv. nr. 1216 fol. 103 vso - 104, 29-04-1632)

Geschiedenis:

Op 29-04-1632 ontstaan als afsplitsing van de buurt Woudfriezen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 103 vso - 104, 29-04-1632)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

178. Oost Weidenburg

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

begint aen de westzijde van de Nieuwen Maren / ende begrijpende de huysen aldaer staende ende gelegen op de noortzijde van de Langegraft ende Binnevestsloot tot de corte Scheystraet toe / mitsgaders de huysen staende ten wedersijden van de selve Scheystraet toe / uytgesondert het houckhuys staende op de Scheystraet / begrijpende mede twee poorten staende aen de Binnenvestsloot / springende voorbij de voors. Scheystraet / daervan de laeste poorte ancomt de wedue van Jacob Pietersz. de Vrij. De twee poortwoningen aan de Binnenvestsloot worden niet aangegeven op de stadsplattegrond van Hagen (1675), maar zijn wel goed te herkennen op de kaart van Van Campen (1850).

(SA II inv. nr. 1216 fol. 64 vso - 65, 02-11-1623)

Geschiedenis:

Op 02-11-1623 ontstaan als afsplitsing van de buurt Weidenburg bis.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 64 vso - 65, 02-11-1623)

In 1705 klagen dertien geburen, aangevoerd door de buurtheer Johannes van der Burg, dat de branderij van Aarnout van Aelswijck ernstig brandgevaar oplevert. Eerder is al 5 à 6 keer brand ontstaan waarvan de sporen nog zichtbaar zijn. Dankzij Gods goedheid kon de brand van de vorige nacht bijtijds worden geblust. Men voelt zich onveilig, te meer omdat zich rond de branderij hooizolders bevinden. Van Aelswijck wordt achteloosheid verweten, vooral omdat hij vlak voor de brand was gewaarschuwd dat de turf die tegen een ketel lag gestapeld, al heet was. Feitelijk weet Van Aelswijck niets tot zijn verdediging aan te voeren, maar wijst hij er op dat hij al f 5.000,- in de branderij heeft geïnvesteerd en dat sluiting hem f 3.000,- schade zal berokkenen. De stoker vraagt om erbarmen, vooral ter wille van zijn vrouw en zeven kinderen. Hij biedt aan om f 2.500.- in effecten te reserveren voor het geval er weer brand uitbreekt; de buren kunnen dan rekenen op schadevergoeding. Het Gerecht besluit om de stookvergunning in te trekken, zodat Van Aelswijck zijn bedrijf moet stoppen. Wel krijgt hij de recognitie van f 250,- terug die hij indertijd heeft betaald en mag hij tot 01-08-1705 koren stoken, maar alleen overdag (zie ook 'Buurthouden', pag. 122).

(SA II inv. nr. 96 fol. 172 vso, 07-05-1705)

Jan de Bucaille, heer van Oost Weidenburg, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens desselver Jaaren en veelvuldige beezigheden.

(SA II inv. nr. 131 fol. 283, 13-02-1772)

Jacobus (!) van Alkemade, heer van zekere buurt op de korte Langegracht (= Oost Weidenburg) meldt dat de weduwe Picaar lijdt aan een ernstige geslachtsziekte (eene seer sware lues venerae). Haar huiseigenaar eist dat zij de woning onmiddellijk ontruimd. Maar waar moet de vrouw - die in armoede verkeert - naar toe? In een minne- of gasthuis zal ze een besmettingsgevaar opleveren. Op advies van een van de stadsdoktoren besluiten de burgemeesteren om de vrouw toch in Elisabethgasthuis op te nemen, terwijl haar drie kinderen in het H.G. Weeshuis worden geplaatst (zie ook 'Buurthouden', pag. 88-89).

(SA II inv. nr. 221 fol. 18, 28-01-1777)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

163. Oost Vrouwenkamp

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende aen de voors. Stommestege / de oostsijde van de selve daerinne begrepen / ende van 't Dolhuys voors. ten wedersijden van de Vrouwencamp tot aen den Maren

(SA II inv. nr. 1216 fol. 36, 24-08-1617)

begrijpende de huysen aen wedersijden van de Vrouwencamp / van de Maren aff, aen de noortsijde tot de Stommesteech / ende aen de zuytsijde tottet Dolhuys staende / vervatende mede de huysen aen de oostsijde van de Stommestege / mitsgaders in de stegen tusschen beyden gelegen staende.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 43 vso, 28-03-1619)

Geschiedenis:

Op 17-08-1617 ontstaan als afsplitsing van de buurt Vrouwenkamp.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 35 vso - 36, 17-08-1617)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

14. Oost Vreugdenrijk

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie

Ligging:

beginnende aen Rapenborch / te weten de zuytzijde van Nonnenstege, nu genomt de Universiteytstrate mit 't huys van Jacop Cornelis den Blinden / de oostzijde van der Achtergraft / eyndende op dees zijde van de Blaeuwesteech mit `t huys van Adriaen Jansz. Coster / in hem begrijpende de Colfmaeckerstege aen beyde zijden tot de Cellebroertgensgraft toe / de houchuysen buyten latende ende de huysen staende aen de noortzijde van Zegerstege / eyndende mit 't huys van Lenaert Oiscien (?) / ende ten laetsten den huyskens van Jan Pietersz. van Reewijc, staende aen de zuytzijde van de Zegersteech.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 2 - 2 vso, 01-08-1602)

opten 30en mey 1608 hebben die van de Gerechte verstaen, dat de nieu gemaecte Boyzestraet behooren zal onder de gebuyrte van Oost Vreuchdenrijk.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 10)

de innewoonders van taerlinge huysen gelegen onder 't bon van Zuydt Rapenburch / belent ten noorden de Nonnesteech / ten oosten Rapenburch (ontreckend de huysen aldaer uytte buyrt van 't Lant van Beloften) / ten zuyden de Col(f)maeckerstege / ende ten westen d'Achtergraft.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 10 vso - 11, tussen 06-11-1608 en 12-02-1609)

beginnende opten houck van Kolffmaeckerssteech langs Rapenburch totte Nonnesteech / de zuytsijde van de Nonnesteech tot aen seeckere gange off slop uytcoemende inde Colfmaekerssteech / de oostsijde van de selve gange off Dwersboisenstraet tot aen Colfmaeckerssteech / de noortsijde van de Colfmaeckerssteech beginnende aen de voors. gange oostwaerts aen loopende tot aen Rapenburch / ende sulxs meede begrijpende de huysen staende tusschen de voors. taerling aen de noort- ende suytsijde van de Boysenstraet ende oostzijde van de Dwersboysenstraet.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 139 - 139 vso, 07-04-1639)

Geschiedenis:

Blijkens de buurtheerbenoeming is Oost Vreugdenrijk waarschijnlijk op 01-08-1602 ontstaan als een afsplitsing van de buurt Vreugdenrijk. Zie ook Bloem van Jericho.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 2 - 2vso)

In 1603 klagen de geburen van Oost Vreugdenrijk en West Vreugdenrijk over de aan de Achtergracht (thans 5e Binnenvestgracht) woonachtige vreemde Vlamingen en Walen. Deze 'allochtonen' vervuilen de gracht met hun wolrestanten, zoe dat bij tijden de straeten ende plaetingen niet bruikbaar zijn, oock mede dat het water in de graft zoe zeer stynckt dat aldaer quaelick te woenen is ende bijsonder in tijde van de heete sieckte, gelijc dagelijcx nu vallen. Tevens constateert men dat het grachtwater niet doorstroomt en uitsluitend in verbinding staat met de Broertjes- en Groenhazengracht, soe dat alle vuylicheyt in de graft is blijvende. Het stadsbestuur wordt verzocht om een watergat te maken naar de vest (Witte Singel). Tevens zouden de vervuilers door de stadsboden op straffe van boete moeten worden gewaarschuwd en pleit men voor de oprichtinge van een paele met een biljet daerup gedruct, waarop het verbod nog eens wordt vermeld. Het Gerecht zegt geen watergat te zullen maken en weigert ook de andere maatregelen. Bij keur is immers bepaald dat de stadswateren niet verontreinigd mogen worden en dat de schout of diens vervanger en de dienaers al toezicht houden op de naleving van dit gebod (zie ook 'Buurthouden', pag. 77).

(SA II inv. nr. 49 fol. 323 vso - 324 vso, 02-10-1603)

Op 30-05-1608 worden de huizen aan de nieuwgebouwde (thans verdwenen) Bois- en Dwarsboisstraat bij Oost Vreugdenrijk gevoegd.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 10, zie ook Van Oerle, pag. 318)

Eind 1608 verzoekt buurtheer Jacob Claesz. Bouman dat de buurt als veel te groot sijnde om wel te werden belopen ende geregeert, soude mogen werden gesplitst ende verkleynt. Het Gerecht stemt hiermee in, niet so seer willende dan dat de gebuyrten in goede tucht, orders ende geregeltheyt mit behoorlicke gehoorsaemheyt mogen werden beleyt ende onderhouden. Er volgt een splitsing in drie delen. Het eerste deel behoudt de naam Oost Vreugdenrijk, waaraan de huizen, staande aan de westzijde van het Rapenburg tussen de Kolfmakerssteeg en de Nonnensteeg worden toegevoegd. Voordien maakten deze huizen deel uit van de buurt 't Land van Beloften. Een ander afgesplitst deel wordt met een deel van het reeds bestaande Jeruzalem tot de nieuwe buurt Samaria verenigd, terwijl een aantal huizen in de Zegersteeg en de Blauwesteeg bij Jeruzalem worden gevoegd (zie ook 'Buurthouden', pag. 62).

(SA II inv. nr. 1216 fol. 10 vso - 11)

Op 07-04-1639 wordt Oost Vreugdenrijk op verzoek van de geburen opnieuw gesplitst. Het oostelijk deel behoudt de naam, het westelijk gedeelte wordt Vreugdendaal genoemd (zie ook 'Buurthouden', pag. 62).

(SA II inv. nr. 1216 fol. 139 - 139 vso)

Johannes van der Linden, heer van Oost Vreugdenrijk, verzoekt en verkrijgt ontslag naar dien zijne hoge jaren of ouderdom hem beletten, hetzelve met die behoorlijke exactitude, als voor dezen waar te nemen (en niet meer alsna ruste is verlangende).

(SA II inv. nr. 111 fol. 32 vso, 08-01-1728)

Pieter van Ruytenbeek, heer van Oost Vreugdenrijk, wordt om onbekende reden ontslagen.

(SA II inv. nr. 112 fol. 89, 03-11-1729)

Op 30-05-1771 klagen heer en raden over de geringe omvang van de buurt. Oorzaak is het gebruik van voormalige woningen als pakhuizen en verheling van panden. Van de 23 bewoonbare huizen worden er nog maar 16 daadwerkelijk bewoond en dat daar onder niet meerder gevonden worden dan 12 manspersoonen, waaronder dan nog gereekent worden de gemelde Heer benevens zijne Raden. Derhalve is men niet meer in staat om de voors. gebuurte langer apart te kunnen onderhouden, ofte haare dooden wanneer er iemand komt te overlijden ter Aarde te bestellen, Ja, zelfs door de geringheyd van de gebuurte niet meerder in staat zijn omme het salaris ter somme van f 4.:13: jaarlijks voor de knegt van dezelve gebuurte te kunnen opbrengen. Men grijpt het overlijden van Hendrik Smit, voormalig heer van het aangrenzende Land van Beloften aan om voor aansluiting bij deze buurt te pleiten. Kennelijk weigert het Gerecht hierop in te gaan, want beide buurten leiden tot 1796 een afzonderlijk bestaan.

(SA II inv. nr. 282)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

188. Oost Vogelrijk

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende van der Huyssarmen Turfschuyr op de noortzijde van de Langegraft / begrijpende de huyskens in het slopgen aldaer / ende loopende langs de Langegraft westwaerts aen / begrijpende de huysen ten wedersijden van de Corte Scheystraet (moet zijn: Korte of Achterste Zandstraat) / ende d'oostzijde van de Vogelstraet.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 66 - 66 vso, 22-02-1624)

Geschiedenis:

Op 22-02-1614 ontstaan als afsplitsing van de buurt Vogelrijk. De Huyssarmen Turfschuyr was vier huizen oostelijker gelegen dan de (Achterste) Zandstraat aan de noordzijde van de Langegracht en vormde de begrenzing met de Baronie van de Schuur.

(Zie Van Oerle, Atlas, kaart 44a)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

21. Oost Vliet

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

begrijpende de huysen aen de oostsijde van de Vlyet / beginnende mettet huys van Gerridt Fransz. schipper / ende zuytwaers aenlopende tot aen der wallen / daerinne gereckent de huysen in Willem Danielsz. 's Cloostersteech ende in de Campenstrate staende / mitsgaders in de Molensteech aen de noortsijde tot de huysinge van claes Symonsz. Zuyck / ende aen de zuytsijde tottet huys van Louris de schilder / beyde inclus.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 31, 06-04-1617)

Geschiedenis:

Op 20-08-1615 ontstaan als afsplitsing van de buurt Vliet.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 24 vso - 25)

Bij notaris Pieter Dircksz. van Leeuwen wordt op 13-05-1638 een verklaring afgelegd ten gunste van Jan IJsbrandtsz. van Couwenhoven, glazenmaker. Daarin wordt gezegd dat den selven Jan IJsbrandtsz. is een man met eeren, staende ter goeder naem ende faem, oprecht in alle sijnen handel ende wandel. Ook dat hij in de voorschr. gebuyrte es geboren ende opgevoet, ende dat sij van tijt tot tijt gewoon sijn met hem gebuyrlijcke ende betamelijcke vruntschap te onderhouden. Getuigen zijn de buurtheer Jan Claesz. van Noort, oud 58 jaar, Daniel Heymansz. van Dorp en Pieter Paulusz. Middelman, beide oudraden en resp. 79 en 57 jaar oud. Verder nog Pieter Symonsz. van Noorda, tresorier, 60 jaar oud en Jacob Florisz. van Poelgeest, secretaris oft boechouder van de gebuyrte, oud 51 jaar (zie ook 'Buurthouden', pag. 81).

(Not. Archief, notaris Pieter Dircksz. van Leeuwen, dl. 268)

In of kort voor 1728 - de juiste datum is onbekend - herinneren de inwoonders van de gebuurte de Heerlijkheyt van de Vliet het stadsbestuur aan het feit dat hun buurt in 1389, wanneerse met de brugge respondeerdende van het Steenschuur op de Vliet aan de oude stadt (is) vastgehegt en één lichaam (is) geworden. Dat is inmiddels 340 jaar geleden en al die tijd hebben de bewoners de brug met paard en wagen gebruikt. Sinds kort is dat niet meer mogelijk omdat de brug met dwarshouten daar over heen aff gepaalt en de gemeenschap belet is, waar bij de buuren van weerskanten seer groot nadeel lijden. Met deze brug kan niet anders dan de houten Schipper Frederiksbrug of Veerbrug zijn bedoeld die het tegenwoordige Rapenburg ter hoogte van de Vliet overspande. Men verzoekt het stadsbestuur de versperring ongedaan te maken. Kennelijk gaat het om een gezamenlijk initiatief van de buurten Oost Vliet en West Vliet dat van een groot historisch bewustzijn getuigt, want de Heerlijkheid van de Vliet is een anachronisme dat dateert van voor de splitsing in 1615. Overigens weigert het stadsbestuur om de versperring te verwijderen. Integendeel, want in 1728 wordt de brug, waarschijnlijk wegens bouwvalligheid, helemaal gesloopt (zie ook 'Buurthouden', pag. 120-121).

(SA II inv. nr. 291 no. 21, zie ook Van Mieris, dl. II fol. 517 a)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting