302. Groenhazenburg

 

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

de westzijde van Rapenburch tusschen Groenhasengraft ende den houc aen St. Anthonisbrugge / vorder aen de zuytzijde van 't Noorteynde tusschen 't Rapenburch ende 't Zant / noch aen de oostzijde van 't Zant tusschen 't Noorteynde ende Groenhasengraft / ende aen de noortzijde van dezelve van 't Zant of totten houc van Rapenborch / ende alle degeene die binnen 't begrijp van dien gesloten zijn.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 3 vso, tussen 29-08 en 11-10-1602)

Geschiedenis:

Groenhazenburg is gesticht tussen 29-08 en 11-10-1602, gelijk met de buurten Pelikaanshoek en Drie Haringvliet (later Kortevest) als afsplitsing van de buurt Billenburg. Na de stichting door het Gerecht in 1602 vernemen we niets meer van Groenhazenburg. Bovendien heeft de buurt nooit als zodanig gefunctioneerd, want de overleden buurtheer, Seger Huygensz. van Campen, wordt in 1604 niet als heer van Groenhazenburg, maar als heer van Oost Billenburg door Cornelis Dirxz. Grijp vervangen. Aanvankelijk lijkt het erop dat de naam van Groenhazenburg is veranderd in Oost Billenburg, want de liggingen van beide buurten komen geheel overeen. Maar in 1635 - en waarschijnlijk al in of vlak na 1602 - bestaat Oost Billenburg in hoofdzaak uit de huizen aan het Noordeinde ter weerzijden tussen Rapenburg en 't Zand (nu Oude Varkensmarkt). Omdat de noordzijde van het Noordeinde tussen Kort Rapenburg en Valksteeg 'op papier' maar niet werkelijk tot de buurt Drie Haringvliet behoorde, is dat de reden waarom laatstgenoemde buurt evenmin heeft gefunctioneerd.

Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid is deze gang van zaken het gevolg van de verwerping door het stadsbestuur van het plan van Jan van Hout. Dit plan behelsde een nieuwe verdeling van de stad in guurten. Zoals bekend reisde Van Hout in september 1602 af om zijn ontwerp ongestoord af te ronden. Na zijn terugkeer vernam hij onverwacht en zonder enige toelichting dat het stadsbestuur zijn voorstel niet accepteerde. In een latere aantekening suggereert een verbitterde Van Hout dat zijn statusbewuste opdrachtgevers niets voor het project voelden omdat de rijke Leidenaars geen zin hadden om met hun arme buurtgenoten gebuurschap te houden. In ieder geval valt de stichting van de buurt Groenhazenburg (zoals gezegd tussen 29-08 en 11-10-1602, de precieze datum is onbekend) samen met Van Houts afwezigheid. Het lijkt er veel op dat de stadssecretaris vlak vóór zijn vertrek op 20 september 1602 de stichting van Groenhazenburg formaliseerde in de verwachting dat zijn ontwerp volledig zou worden overgenomen.

De bebouwing aan het Rapenburg tussen Noordeinde en Groenhazengracht, alsmede de noordzijde van de Groenhazengracht tussen het Rapenburg en 't Zand blijkt na 1602 te ressorteren onder de buurt Meyenburg. Maar de afwijzing van het ontwerp van Jan van Hout leidde kennelijk tot verwarring, want de oostzijde van 't Zand was nu niet ingedeeld. Deze onduidelijke situatie had tot gevolg dat de betrokken bewoners zich in 1624 beklaagden tot geen buurt te behoren. Door in dat jaar de oostzijde van de tegenwoordige Oude Varkensmarkt samen te voegen met de eerdergenoemde noordzijde van de Groenhazengracht (die zoals gezegd onder Meyenburg ressorteerde) ontstond de nieuwe buurt Zandwijk (zie ook 'Buurthouden', pag. 49-54 en 61).

Buurtheren:

Campen, Seger Huygensz. van -	29-08-1602	-	†	*
(Zie ook onder de buurt  Oost Billenburg)

  

Auteur	Publicatie	Home
Kees Walle 2006	Buurthouden	www.oudleiden.nl