De uitreiking van de Oud Leidenprijs op zaterdag 5 november tijdens de dies komt in zicht. Leden en niet-leden van HVOL kunnen vanaf nu een stem uitbrengen op een van de genomineerden voor de publieksprijs.
De volgende vijf publicaties zijn genomineerd voor de toekenning van de Oud Leidenprijs (publieksprijs); in alfabetische volgorde.
- Onno Blom, ‘De jonge Rembrandt. Een biografie’ (boek; 2019)
Een goed geschreven boek over een bekend onderwerp. Maar dan op een manier waardoor niet alleen de hoofdpersoon, maar juist ook de toenmalige stad en samenleving tot leven worden gebracht.
Van Rembrandts jeugd weten we weinig tot niets. Het intiemste wat we van hem hebben is zijn werk, dat ook in die vroege jaren al verbluft door de experimentele stijl, de intellectuele diepgang en, vooral, de menselijkheid. Voor zijn portret van de kunstenaar als jonge man heeft Onno Blom zich verdiept in de wereld, het land, de stad, de steeg en het huis waarin Rembrandt in 1606 werd geboren en de eerste vijfentwintig jaar van zijn leven doorbracht.
Leiden, met haar jonge universiteit, immigrantenstroom en bloeiende lakenhandel, bood Rembrandt de kans om zichzelf uit te vinden. Hoe deed hij dat? Werd hij een geniale kunstenaar door de genius loci, de geest van Leiden, zijn familie, zijn leermeesters, opdrachtgevers, concurrenten, collega’s en vrienden? Of was zijn ontwikkeling als kunstenaar een hoogstpersoonlijk, eigenzinnig avontuur? Hoe werd Rembrandt Rembrandt?
- Stefan Glasbergen, ‘Goeie Mie. Biografie van een seriemoordenares’ (boek; 2019)
Goeie Mie kom je veel tegen in Leiden (boek, podcast, gin, …). Maar in deze historische vertelling wordt het bijzondere verhaal van deze vrouw goed en boeiend uitgewerkt in de context van de stad en die tijd.
Maria Catharina Swanenburg (1839-1915), ook wel bekend als Goeie Mie, is de grootste seriemoordenares in de Nederlandse geschiedenis. Tussen ca. 1864 en 1883 vermoordde ze tientallen familieleden en buurtgenoten met arsenicum. Haar misdaden kwamen pas in december 1883 aan het licht.
In deze biografie ontdoet Stefan Glasbergen Goeie Mie van enkele mythes. Dat ze op haar slachtoffers begrafenisverzekeringen afsloot en daarmee geld incasseerde, staat buiten kijf. Maar dit boek vertelt ook het andere verhaal: over een meisje dat opgroeit in de armste buurten van Leiden, achtervolgd door ongeluk. Op basis van nieuw onderzoek en nieuw beschikbaar gekomen materiaal vertelt Glasbergen over hoe en waarom ze aan het moorden sloeg, over haar strafproces en de vele jaren die ze in gevangenschap doorbracht.
- Fenna IJtsma en Mariska van der Veen, ‘Leidse onruststokers’ (serie podcasts; 2020)
Een goed gemaakte podcastserie waarin veel verschillende historische verhalen op een hedendaagse manier worden verteld en vormgegeven. En gelukkig komen niet alleen de voor de hand liggende onderwerpen aan de orde.
In de afleveringen behandelen de makers steeds een andere Leidse onruststoker, een figuur die Leiden in het verleden op zijn kop heeft gezet. Tijdens het vertellen van een verhaal lopen ze door Leiden heen. ‘Er is echt veel gebeurd in Leiden. Als je kijkt naar de grootte van Leiden lijkt het maar een provinciestadje, maar als je de verhalen hoort die zich hier hebben afgespeeld lijkt het wel een wereldstad’, zeggen de makers. Leiden trok in de geschiedenis al grote namen zoals Rembrandt en Einstein. ‘Ondanks dat we allebei geschiedenis hebben gestudeerd, wisten we nog weinig van deze geschiedenissen van Leiden’, zeggen ze. ‘Toch zijn het verhalen die verteld moeten worden, omdat ze geschikt zijn voor het grotere publiek, voor de Leidenaar met interesse in geschiedenis.’
- Frits van Oosten, ‘De stad en de wethouder. Hoe Cees Waal de binnenstad van Leiden vernieuwde’ (boek; 2017)
Een boek over de ontwikkeling van stedelijk verval tot wederopbloei. Een metamorfose die bepalend is geweest voor het Leiden van nu. Een vlot geschreven boek over de relatief recente historie van een Leids stadsbestuurder en de stadsvernieuwing.
Eind jaren ‘60 is de binnenstad van Leiden ernstig in verval geraakt. Het stadsbestuur ziet begin jaren ‘70 geen kans om de verpaupering tegen te gaan. Een draconisch wegenplan zou de binnenstad onherkenbaar hebben veranderd, maar geldgebrek voorkomt deze ramp. Als in 1974 een links college aantreedt, gaat het roer definitief om. Een keerpunt in de geschiedenis van Leiden. Sleutelfiguur daarbij is PvdA-wethouder Cees Waal. Zijn visie en daadkracht leiden tot weerstanden en ruzies, maar ook tot resultaten. Hij maakt naam met het grootste stadsvernieuwingsgebied van het land. Vele foto’s tonen aan dat de verloedering een halt is toegeroepen, al zijn niet al zijn beslissingen gelukkig geweest. Leiden werd monumentenstad en behield uiteindelijk een van de mooiste binnensteden van ons land.
- PS|theater, stadsvoorstellingen (2017-2021)
De afgelopen jaren is dit gezelschap nog meer vergroeid geraakt met de stad Leiden. Voorstellingen over actuele thema’s worden afgewisseld met historische verhalen en hebben een hoge kwaliteit.
PS|theater is het stadsgezelschap van Leiden dat, onder artistieke leiding van Pepijn Smit, theaterproducties maakt over hoe we nu in de stad samenleven. PS|theater speelt voorstellingen op unieke plekken in de stad: van de Pieterskerk tot De Kooi en van Begraafplaats Groenesteeg tot Park Matilo. Bij de voorstellingen maakt men kennis met verhalen over de stad en over stadsgenoten die men nog niet eerder hoorde. De stad is het onderzoeksgebied, werkterrein, podium en partner van PS|theater. Het gezelschap heeft inmiddels een grote serie activiteiten ontwikkeld en biedt ook ruimte aan jongeren om hun creatieve talent te ontwikkeling bij PS|jong.
Stemmen kon tot en met 30 oktober 2022.
De winnaar wordt bekendgemaakt tijdens de Dies van de HVOL op 5 november in de Hooglandse Kerk.
