Nieuws archief

3 juni 2017 - De digitale nieuwsbrief van juni 2017 is verschenen met daarin onder andere de agenda voor de maanden juni en juli, de foto’s die deze maand op de Leidse historische kalender te zien zijn, aandacht voor een van de vele geveltekens die Leiden rijk is en een mooie afbeelding uit de Beeldbank.

Kijk hier om u in te schrijven of om eerdere nieuwsbrieven te bekijken.

1 juni 2017 - Het archeologisch onderzoek aan de Garenmarkt is dinsdag 30 mei gestart. Op de foto zie je verschillende stukken muurwerk uit de late middeleeuwen en een viertal putten (1 waterput en waarschijnlijk 3 beerputten). En die beerputten ruik je nog steeds! Hoe oud alles is, moet nog onderzocht worden, maar we weten dat dit deel van de stad in 15de eeuw is ontstaan. En wie weet wat voor moois en interessants de archeologen nog gaan vinden. De komende vijf weken gaan de werkzaamheden nog door.

Bron: https://www.facebook.com/gemeenteleiden.

Foto: Erfgoed Leiden en Omstreken.

24 mei 2017 - De HVOL-werkgroep De Stem van Leiden is op zoek naar Leidse 55-plussers die hun levensverhaal willen vertellen. Zie dit artikel in het Leidsch Dagblad van 22 mei:

Meer informatie over De Stem van Leiden, klik hier.

16 mei 2017 - Op 11 mei werd het boek 'De stad en de wethouder, Hoe Cees Waal de binnenstad van Leiden vernieuwde' van Frits van Oosten gepresenteerd. HVOL-leden kunnen het boek met korting bij de vereniging aanschaffen. Het kost dan 16,50 euro. Stuur om te bestellen een mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Frits van Oosten, De stad en de wethouder. Hoe Cees Waal de binnenstad van Leiden vernieuwde. Leiden: uitgeverij Gingko, 2017. 192 pagina's.

In 1976 gooide de Leidse gemeenteraad het basiswegenplan 1961 definitief in de prullenbak. Het langverwachte besluit vormde het keerpunt in het stadsvernieuwings- en verkeersbeleid van de stad. De plannen om de auto via een Cityring en grote doorbraken dwars door de binnenstad ruim baan te geven werden ingeruild voor nieuwe inzichten waarbij fietsers en voetgangers een prominente plek werden gegund. Het eerste plan van actie voor herstel van binnenstadwijken verscheen en er werd gewerkt aan een structuurplan voor de hele binnenstad om het historische karakter en de woonfunctie te behouden.

Frits van Oosten schreef over die spectaculaire omwenteling het boek ‘De stad en de wethouder’ waarin met name de belangrijke rol die PvdA-wethouder Cees Waal (1943-2011) speelde wordt belicht. Na vier jaar raadslidmaatschap begon hij in 1974 aan een zeer ambitieuze missie. Leiden verkeerde begin jaren zeventig in zeer grote problemen. Bedrijven gingen failliet of vertrokken waardoor duizenden arbeidsplaatsen verloren gingen. Van de 4.500 huizen in de binnenstad was een derde rijp voor de sloop en nog een derde verkeerde in slechte staat. De stad was zo arm als een kerkrat en werd een zogeheten artikel-12 gemeente. Dat betekende financieel onder curatele van het rijk met streng toezicht van de provincie.

Het was Waal die van deze financiële nood een deugd maakte. Hij formeerde een ambtenarenteam, dat in hoog tempo plannen uitwerkte voor behoud, herstel en vernieuwing. Dat die ook gerealiseerd werden was mede te danken aan het kabinet Den Uyl dat in 1973 aantrad. Leiden profiteerde daarvan bovenmatig. De Leidse ‘schatkist’ werd met tientallen miljoenen guldens gespekt. Een ander ‘kassucces’ voor de gemeente was de Interim Saldoregeling, bedoeld voor de vier grote steden. Maar dankzij partijgenoot staatssecretaris Jan Schaefer mocht ook Leiden uit die flink gevulde ruif mee-eten. In de jaren 1975-1980 vloeide er alleen al voor de stadsvernieuwing 120 miljoen euro van het rijk naar Leiden. En die geldstroom duurde ook voort tijdens het kabinet Van Agt (1987-1991).

De keihard werkende jurist Waal zorgde er tegelijkertijd voor dat via het opstellen van structuur-, bestemmings- en verkeerscirculatieplannen het nieuwe beleid ‘in beton werd gegoten’. Om tegenkrachten de wind uit de zeilen te nemen. Dat was zowel binnen als buiten het stadhuis hard nodig. Zo lag onder andere de dienst Gemeentewerken voortdurend dwars. En moest worden afgerekend met de fel protesterende middenstand, verenigd in het Leids City Centrum, de Kamer van Koophandel en de voortdurend op expansie gerichte universiteit.

Dat optreden gebeurde niet zachtzinnig. Waal opereerde vaak uitdagend, eigenzinnig, regentesk en soms ronduit provocerend om zijn doelen te bereiken. Toenmalig hoofd voorlichting Jan Lelieveldt zag Waal dan ook liever niet bij inspraakavonden optreden omdat hij aanwezigen nogal eens tegen zich in het harnas joeg. Zijn dochters zeggen in het boek dat hij ervan genoot om mensen een beetje te stangen. Het vormde de minder glanzende keerzijde van zijn overigens blinkende medaille.

Want toen Waal in 1984 afscheid nam als wethouder kreeg hij uit handen van burgemeester Cees Goekoop de eremedaille van de stad. Voor zijn buitengewone inzet voor de stad. Met name werden daarbij het vernieuwen van walmuren en de aanleg rioleringen genoemd. En de vele bouwplannetjes waarmee gaten, die door sloop in het centrum ontstonden, op te vullen. Maar bovenal de restauratie van vele monumenten zoals het Burchtcomplex, de Boerhaavezalen, de Latijnse school, de Pieterskerk en Hartebrugkerk en honderden woonhuizen en hofjes. In het boek steken onder anderen drie Leidse historici (Hans Blom, Esther Starkenburg en Cor Smit) de loftrompet voor zijn prestaties. De auteur doet er nog een schepje bovenop met kwalificaties als ‘uitmuntend bestuurder’ en ‘sleutelfiguur die naam maakte met het grootste stadsvernieuwingsgebied van het land’.

De carrière van Waal verplaatste zich na zijn vertrek uit Leiden naar het oosten van het land waar hij bijna negen jaar burgemeester van Deventer werd. Veel bereikte hij daar niet. ‘Hij kreeg er van de wethouders een koekje van eigen deeg’, omschrijft burgemeester Henri Lenferink het bij de presentatie van het boek. Als waarnemend burgemeester in Castricum, Sassenheim en Delfzijl kwam Waal beter uit de verf. Ook deed hij nog een mislukte gooi naar het Leidse burgemeesterschap. In de vertrouwenscommissie kreeg Waal geen steun van D66-coryfee Alexander Pechtold en PvdA-wethouder Ron Hillebrand. Vanwege de nogal rancuneuze columns die hij voor het Leidsch Dagblad schreef en de vrees dat hij zich overal mee zou bemoeien.

Kijk hier voor alle andere publicaties die via de HVOL met ledenkorting verkrijgbaar zijn.

12 mei 2017 - Het twee jaar geleden bij de sloop van het Clusiusgebouw aan de Wassenaarseweg geredde betonreliëf "Water en Lucht" van kunstenaar Lex Horn krijgt een plek bij het nieuwe Clusiusgebouw van de universiteit. Het tegelijk met het betonreliëf geredde sgraffito 'Compositie van van elementen uit de alchemie' - eveneens van de hand van Horn -, dat zich in het trappenhuis van het nu gesloopte Clusiusgebouw bevond, wacht nog op een nieuwe bestemming.

Lex Horn was een van de meest toonaangevende kunstenaars van de kunst van de wederopbouw. Hij vervaardigde zogeheten monumentale kunst, kunst die ontworpen is als spijkervast onderdeel van een gebouw. Veel monumentale kunst is te vinden in openbare of semiopenbare gebouwen, zoals scholen, kerken, stations, winkelcentra en kantoren. De bloeiperiode van de monumentale kunst was tussen 1940 en 1965, toen deze door middel van diverse subsidieregelingen vinden werd gestimuleerd. De werkgroep Monumentale Kunst van de Wederopbouw van de HVOL houdt zich bezig met het inventariseren, documentenen en onder de aandacht brengen van deze kunstwerken, vooral die werken die zich bevinden in met de sloop bedreigde gebouwen. Voor meer informatie over deze werkgroep klik hier.

11 mei 2017 - Uit handen van voorzitter Rens Heruer kreeg Piet de Baar tijdens de jaarlijkse vrijwilligersborrel van de HVOL gisteren het zogeheten Leidse Lakenloodje uitgereikt. Dit ereteken, een replica van een zestiende-eeuws lakenloodje, is bestemd voor mensen die zich op een uitzonderlijke wijze inzetten voor de vereniging.

Dat is in het geval van Piet zeker van toepassing: hij is actief bij diverse commissies en werkgroepen, en daarnaast een wandelende encyclopedie van historisch Leiden. Er is geen vraag over iets uit de geschiedenis van de stad of hij weet het antwoord, compleet met een verwijzing naar literatuur. Als Piet het niet weet, houd dan maar op met zoeken, want dan is het niet bekend.

Piet de Baar met het hem zojuist uitgereikte Leidse Lakenloodje (foto: Aaltje Knoop)

4 mei 2017 - Dinsdagavond 2 mei was oud-voorzitter Hans Blom te gast in de uitzending van De Vooravond van Sleutelstad. Hij praatte daar met presentatoren Robbert Beurse en Michèle Poels over de HVOL en de Oud Leiden Prijzen.

Luister hier het interview terug:

2 mei 2017 - Eind jaren zestig is de binnenstad van Leiden eind ernstig in verval geraakt. Het stadsbestuur ziet begin jaren zeventig geen kans om de verpaupering, de verkrotting van de binnenstad tegen te gaan. Een draconisch wegenplan zou de binnenstad onherkenbaar hebben veranderd, maar geldgebrek voorkomt deze ramp. Als er in 1974 een links college aantreedt, gaat het roer definitief om. Een keerpunt in de Leidse geschiedenis. De stad en de wethouder beschrijft de weerstanden, de conflicten en ruzies, maar vooral de resultaten van het beleid van wethouder Cees Waal. Het singelpark is in deze dynamische periode geboren, met de universiteit wordt afgesproken dat het Doelenterrein voor een derde deel bestemd blijft voor sociale woningbouw en als de Stevenshof bebouwd moet worden, komt er geen snelweg langs de wijk.

Het 192 pagina's tellende boek is geschreven door Frits van Oosten en uitgegeven door uitgeverij Gingko. Het wordt op donderdag 11 mei om 16.30 uur gepresenteerd in de aula van het Stedelijk Gymnasium, Fruinlaan 15. Het eerste exemplaar wordt aangeboden aan Maarten en Eva Biesheuvel. Leden van de HVOL zijn van harte welkom.

1 mei 2017 - De digitale nieuwsbrief van mei 2017 is verschenen met daarin onder andere de agenda voor de maanden mei en  juni, de foto’s die deze maand op de Leidse historische kalender te zien zijn, aandacht voor een van de vele geveltekens die Leiden rijk is en een mooie afbeelding uit de Beeldbank. Schrijf u ook snel nog in voor de fietsexcursie naar Wassenaar met een uniek bezoek aan het bunkercomplex Rijksdorp.

Kijk hier om u in te schrijven of om eerdere nieuwsbrieven te bekijken.