 |
 |
 |
| 't Vertooch nopende het Dijckgraef en Heemraetschap van Rijnlant (1595) |
21.09 Concept der heemraetschappen
| Concept van de 3 collegi der heemraetschappen op 't slachturven | [Op de in de minuut tussen <87kk v> en <87ll r> gevoegde kopie is in de marge commentaar geschreven bij enkele artikelen, dat in deze transcriptie als 'Nota' aan die artikelen is toegevoegd. Op de achterzijde van de kopie staat: 'zij gelevert Jacob Thomasz. burgermeester'.] |
| Ende also van gelijcken bij de drie collegi der heemraetschappen op 't slachturven seeckere ordre was geraempt in der vougen hiernae volgende. | |
| 1. Geen vruchtbaer of onvruchtbaer landen in te steecken dan mit consent van den dijcgraven ende hogeheemraden. Eerst dat men volgende 't 6e articule van den voors. placcate van den jaere [15]60 ende '63, item de advisen van den Hogen ende Provincialen raden die van de Reeckeninge in Hollandt, mitsgaders 't bewerp ofte concept van die van Leyden {251r} negeen vruchtbaer landen en sal mogen insteecken noch slachturven ende dat men oock geen onvruchtbaer landt en sal mogen innesteecken ofte 't landt alrede innegesteecken ende bij sententie geterdiceert sijnde daeruyt te slachturven vorder sal mogen breecken ofte daeruyt moeren dan met voirgaende consent van den dijcgraven ende hogeheemraden elcx in den zijnen, die daertoe nyet en sullen verstaen dan met voorgaende inspectie mette perfecte aenteyckeninge van de grote ende belenden respective. Opte boete van twintich ponden te 40 grooten. | |
| Vercopinge van lant bij sententie verboden sijnde te moeren. Ende sullen gelijcke boeten verbeuren dengeenen die aen een ander vercoopt 't lant, 'twelck hem bij sententie {251v} verboden is te moeren. | |
| <Nota, dat hiermede, te weeten dat men gheen vruchtbaer lant mach insteecken, cesseren zal 't interest van den thienden-heer in't eerste articule der advisen gementioneert. Daerop in desen principalicken moet geleth ende geensints toegelaeten werden, dat men eenige vruchtbaer landen zoude moegen insteecken als strijdende tegen de meninge van de heeren ende princhen van den landen ende den Heeren Staten ende allen anderen heren die over de saecke hebben geadviseert. Want angesien dat men wel ordre stellen bij placcate dat de onvruchtbaer landen sullen worden toegemaect, behoort men mit meerder redenen te arbeyden ende toe te sien dat de vruchtbaer landen nyet en worden verdolven ende ontgront.> | |
| 2. Aenteyckeninge voor 't slachturven. Dat dengeenen die toegelaten wort te slachturven hem nyet en sal vervorderen 'tselve slachturven te beginnen alvooren denselven sijn naem ten registere voor den schout ende ambachtsbewaerders daer 't lant gelegen es, heeft laeten aenteyckenen met verclaringe in wat landt hij sal begeeren te slachturven mette gelegentheyt ende vier belenden der selver ende hoe groot 'tselve es, mitsgaders de breete ende lengte van dien ende off hem 'tselve alleen toecompt dan off yemant daerinne portie heeft, stellende voor de ongelden ende toemaeckinge specialicken ten onderpande hen onroerende goeden {252r} in den ambachte gelegen suffisant wesende voor deselve toemaeckinge ende ongelden. Ende dengeenen die geen onroerende goeden in den ambachte en hebben, sullen ander suffisante borge stellen ten contentemente van de schouten ende ambachtsbewaerders. Alles opte boeten van 20 ponden, in gevalle yemant bevonden werde sonder aengeteyckent te sijn geslachurft, deselve aenteyckeninge nyet ter goeder trouwen ende als nae behooren gedaen ofte de cautie nyet gestelt te hebben. | |
| <Nota, dat de verclaringe van de wijte der dobbens ende swetten, in 't eerste articule geroert, cesseert alzo nyemant hem sall moegen laten anteyckenen eer hij consent heeft ende dat geene consenten en sullen gegeven worden dan na de inspectie.> | |
| 3. Sidtdagen ten fyne van anteyckeninge. Om welcke opscrijvinge ende anteyckeninge bequamelick te doen sullen in elck ambacht daer men gewoon es te slachturven in 't beginsel van elck jaer - ten lancxsten vóór {252v} halff maert - bij den schout ende ambachtsbewaerders tot costen van elck ambacht opte gewoonlicke dachgelden gehouden werden een, twe off meer siddagen naer de groote van de ambachten ofte dat aldaer geslachturft wert, welcke siddagen telcken jaere in der kercke ofte vierschaere oock mit anpleckinge van billetten eenenyegelicken zullen werden verwitticht tenminsten acht ofte 14 dagen tevoorn opte boete van 10 ponden bij den schout ende ambachtsbewaerders uyt hen eygen beurse te verbeuren, indien zij de siddagen nyet in tijts en hadden gehouden ende doen condigen. | |
| 4. Anteyckenen naer de sitdagen. Welcke siddagen elckeenen gehouden es waer {253r} te nemen ende dengeenen die daernaer geduyrende den tijt van drie weecken sullen versoucken opgeschreven te worden, sullen daertoe geadmitteert worden mits betalende vier stuvers voor den schout, ambachtsbewaerders ende secretaris daerover staende. | |
| 5. Sidtdagen naer 't slachturven. Item dat de voorschreven schouten ende ambachtsbewaerders telcke jaere naer verconding ende anpleckinge alsvooren gelijcke sidtdagen tot costen van elck ambacht zullen houden in 't beginsel der maent augustii. Ten welcken daegen allen dengeenen die geslachturft hebben, gehouden zullen sijn voor hemluyden te compareren ende te verclaeren, hoeveel roetaelen elck mit moer {253v} beleyt sal hebben ende hoeveel tonnen turff daeruyt gecomen sullen zijn mit designatie147 van de plaets als vooren ende verclaringe wat toemaecking hij in die somer sal hebben gedaen omme ten registre gestelt ende daerop regard genomen te worden elck bijsonder. Opte boeten van twintich ponden. | |
| Anteyckenen naer de laetste sidtdagen. Ende die de voors. siddagen heeft laten overstrijcken zonder hem te laten anteyckenen zal binnen achte dagen daernaer mits gevende vier stuvers als voorn noch angeteyckent worden zonder vorder boete. | |
| 6. Form op 't houden van de registers. Ende sullen de registers gemaect ende verdeelt werden aen blocken, polders ofte quartieren gelijck deselve gelegen zijn sonder de namen ende parcelen deur {254r} malcanderen te setten. Welcke registers de schout ende ambachtsbewaerders telcken jaere vóór halff maert ende halff ougst148 respective zullen leveren onder den secretarisen van Rijnlant, Delfflant ende Schielant, elck in den heuren, op een boete van thien ponden. | |
| <Nota, dat tot noch toe d'anteyckeninge is gedaen zulcx de luyden die hebben angebracht, mits 'twelck men dezelve tegen de quoyeren, in d'ander jaren overgelevert, nyet en heeft connen consenteren om te weeten hoeveel elc in de jaren in 't placcaet begrepen uytgemoert zoude hebben ende wat toemaeckingen hij gehouden was te doen, nademael d'opscrijvinge telcken jare diversch ende op zonderlinge namen wert gedaen.> | |
| 7. Item dat telcken jaere opnyeus op de namen ende belenden in den quoyere149 van de voorgaende jaere gestelt - zoo in februario ofte martio als in augusto - de anteyckeninge omme te slachturven ende hoeveel geslachturft es, sal gedaen ende in gevalle van veranderinge van de namen ofte 't lant van de eygenaers ende oock de belenden respective 'tselve aldaer gecorrigeert ende daeroff mede doubbelt onder {254v} de voorschreven secretarissen gelevert worden op gelijcke boete. | |
| <Nota, dat dit geobserveert zijnde perfectelicken geweten can werden, wat telcken jare in yder parceel zall wesen geslachturft.> | |
| 8. Register van de landen tot onderpant gestelt. Item dat de voors. schouten ende ambachtsbewaerders achter in de voorschreven registers ofte quoyeren apard sullen doen stellen, wat landen dengenen opnyeus mit consent slachturvende tot onderpant sal hebben gestelt mitte belenden van dien mit anwijsinge van 't partije voor in 't quoyer begrepen, 'twelck denselven sal hebben doen anteyckenen omme te slachturven. Op gelijcke boeten als voors. es. | |
| <Nota, dat den dijcgraeffven geauthoriseert zijnde om t'allen tijden visitatie te moegen doen, lichtelicken zullen connen weten in wat quartier zijluyden geweest hebben. Item waer zijluyden noch zullen moeten wesen ende tot wat plaetsen men excessivelicken geslachturft heeft. 't Welck de dijcgraeffven op de voorgaende quoyeren nyet en hebben connen doen. Ende zijn de schouten ende ambachtsbewaerders eensdeels selfs oorsaecke dat de contraventie nyet all en hebben connen bevonden worden, overmits zijluyden pogen den dijckgraeffve te abuseren ende denselven te wijsen ter plaetse daer (men) 't minste geslachturft heeft of immer daer geen off weynich contraventie bevonden worden.> | |
| 9. Groote van 't lant om uyt te slachturven. Dat nyemant geoorloft en zal werden in eenich parceel opnyeus te slachturven dan 'tselve tenminsten groot sijnde één morgen lants. Ende die contrarie doet, sal verbeuren 20 ponden, {255r} tenwaere mit kennisse van saecken anders bevonden mochte werden oorbaer te sijn. | |
| <Nota, dat nopende 't vruchtbaer lant hier geen mentie en es gemaect als nyet connende geoorloft worden te slachturfven. Ende dat de verbintenisse van de goeden buyten de jurisdictie gelegen als nyet connende subsisteren nodeloos es ende is dienangaende oock versien bij 't 2e articule hiervooren.> | |
| 10. Toemaeckinge. Dat dengeenen die op de geoorlofde wijte enich lant tot water gemaect hebben, gehouden sal wesen 't ander landt, geheel gelaten sijnde ende nyet vorder geoorloft wesende te slachturfven, sulcx toe te maecken dat 'tselve sal souffisant wesen zoo voor de ongelden van dien als van 'tgeene als vooren tot water zal gemaect wesen. Opte boete van 20 ponden. | |
| <Nota, dat onmogelick es eenich lant, tot opte cleye toe geslachturft ende tot water gemaect zijnde, wederomme tot goet vruchtbaer lant toe te maecken, gelijck in't hooft van 't advis angeroert es.> | |
| 11. Breede van 't lant om te moeren; te moeren in der lengte. Dat 't stuck lants daer geconsenteert sal worden te slachturfven nyet smalder en sal mogen wesen dan 9 roeden ende dat 'tselve geslachturft sal worden in de lengte ende nyet {255v} in de breete, tenwaere 'tselve breet waere 25 roeden. Ende die contrarie dede, sal verbeuren thien ponden. | |
| <Nota, dat 't 6e articule van de advisen cesseert ende dat nopende de toemaeckinge ende consent in minder gedeelte als één morgen es versien alhier bij het 2e ende 9e articulen respective.> | |
| 12. Wijde van heyn- of scheysloten. Dat ghene nyeuwe heynsloten ofte scheysloten wijder sullen mogen gemaect worden dan 12 rijnlantsche voeten, alwaer 't zoo dat den gebuyren elckanderen consenteerden deselve wijder te mogen maecken. Op een boete van 20 ponden. | |
| 13. Op plancken, schepen noch schuyten nyet te moeren. Item dat in geen oude swetten, de voors. wijte hebbende ofte oick wijder zijnde, noch oock in de voorschreven nyeuwe scheysloten, naerdat deselve op de voors. 12 voeten gecomen zullen wesen, moer op een planck ofte op schepen of schuyten getrocken sal mogen werden omme den ackers onder hol off cottich150 te maecken, mer sullen de eygenaers ten {256r} wedersijden op hun eygen lant de moer, daerin wesende, mogen uytrecken om tot turff gemaect te worden. Ende dengeenen die bevonden sullen worden contrarie gedaen te hebben, sullen verbeuren twintich ponden van elcke roede hollich onder de canten van enyge swetten bevonden. | |
| <Nota, hiermede cesseert oock 't 10e articule.> | |
| 14. Maet op ackers en swetten. Item dat van nu voortsaen geen ackers, 'tsij aen de scheysloten ofte binnenin yemants lant, smalder en sullen mogen gemaect worden dan 15 voeten ende de swetten, daer beneffen leggende, nyet wijder dan 12 voeten. Item dat men geen ackers, jegenwoordelicken 15 voeten breet off smalder wesende, vorder en sal mogen offsteecken ofte smalder maecken, ende dat men geen swetten, {256v} 12 voeten off daerboven wijt wesende, noch wijder en sal mogen maecken. Elcx voor d'eerste reyse op de boete van 20 ponden ende de twede reyse boven verbeurte van gelijcke 20 ponden op arbitrale correctie ter discretie van de hogeheemraden. | |
| 15. Toemaeckinge ten opsicht van 't uytgemoerde. Dat eenyegelick gehouden sal wesen zo menichmael twaelff viercante roeden velts als hij nu moer ofte veen beleyt ofte zo menichmael 60 tonnen turffs, als hij getrocken ende gemaect zal hebben uyt het lant, daer hem geconsenteert es geweest te slachturven, zoo menige roede viercants van 'tselve parceel lants binnen het naestvolgende jaer tot goet vruchtbaer lant toe te maecken ende mit materie daertoe dienende {257r} te verhogen. Ende indien yemant naer voorgaende wete off bevel, hem vanwegen den dijcgrave te doen, binnen 't eerste daeraen volgende jaer in gebreecke waere sulcx te doen, zal de voors. dijcgrave de toemaecking selffs gehouden wesen te doen ofte laeten doen tot coste van de gebreeckige ende de penningen die hij uytleyt an denselven verhaelen ene inwinnen twieschat aen gelde ende vierschat aen pande naer den dijcrechte. Ende zoo de dijcgrave 'tselve langer dan een jaer ofte ten hoochsten twe jaeren naerliet te doen, zal hij bij de hogeheemraden daertoe vermaent worden ende daernaer, vorder {257v} in weygeringe sijnde, sullen de hogeheemraden 'tselve doen doen t'zijnen laste. | |
| 16. Uyt oude swetten, dobbens, plassen of poelen te moeren. Item in gevalle in enyge oude swetten ofte dobbens, plassen off poelen enyge veen ofte moer, bequaem om turff off te maecken, alsnoch mochte wesen, zal den eygenaer 'tselve remonstreren dijcgrave ende hogeheemraden mit verclaringe waer deselve gelegen, hoe wijt de swetten off dobben, mitsgaders hoe breet de naeste ackers mogen zijn ende off deselve mit elst beplant sijn ofte nyet. 't Welck henluyden, indien de saecke sulckx vereyscht, sal mogen werden geconsenteert ende daerbij gevoucht off 'tselve mit schuyten, schepen ende schouwen ofte alleenlicken opte {258r} naeste canten staende sal dragen moeten werden. D'welck sal moeten werden geachtervolcht opte boeten van 20 ponden. | |
| <Nota, hiermede cesseert 't 15e articule ende wert in der consenten altijt verclaert in wat vougen zij met hen drijvende schoutgens moeten leggen.> | |
| 17. Ackers te smal sijnde, alsnoch te bepoten. Item dat alle ackers, jegenwoordelicken smaelder wesende dan 12 roede-voeten ende mit elst volgende 't voorgaende placcaet nyet bepoot ofte tot vruchtbaer lant gemaect wesende, alsnoch mit elsen sullen werden beplant, stellende deselve anderhalve voet van malcanderen, ofte anders tot zayackers vruchtbaer gemaect tot optie van de eygenaers. Opte boete voor 't eerste jaer van 3 stuyvers van elcke roede, het twede jaer de helft meer ende het 3e jaer opte verbeurte van 't geheele parceel lants, daer dezelve ackers in gelegen zijn {258v} ofte daertoe dezelve behooren. | |
| <Nota, 't 17e articule es begrepen in het 12e articule deser.> | |
| 18. Moer in schuyten, schouwen, schepen getrocken. Item dengeenen die geoorloft wort te moeren mit schuyten, schepen of schouwen in wijde dobbens, en sal de moer, bij hem getrocken ende geflottert, nyet mogen vervoeren, tenwaere de ackers daerbij gelegen tot sayackers gemaect of bepoot waeren ende men sulcx de moer daerop nyet en mocht dragen. In welcken gevalle de moer op de naestegelegen ackers van dengeenen, de moer toecomende, gevoert ende tot turff gemaect worden sullen mogen. Ende die ter contrarie doet, sal verbeuren 20 ponden ende den scheepen, schuyten off schouwen daerinne de moer getrocken sal wesen. | |
| {259r} 19. D'afgesteecken zoden nyet te vervoeren. Nyemand en sal de offgesteecken soden mogen vervoeren van den eenen ambachte in den anderen mer die in den ambachte laten tot verbeteringe van den landen. | |
| 20. De boncken op te haelen. Dat elck de boncken, uyten gront opberstende, zal ophaelen sonder die elders te laeten drijven dan in sijn eygen swetten. Op een boete van zes ponden daeroff den aenbrenger de helft zal hebben. | |
| <Nota, hiermede cesseert 't 20e articule zoo 'tgeene affgesteecken wert geen boncken mer soden zijn, die men nyet gewoon en es te laten drijven.> | |
| 21. Nyet vóór half maert, nae den lesten julii, noch twemael uyt een swet. Dat nyemant vóór halff maert ofte na den lesten julii respective nae den nyeuwen stijl151 noch oock meer dan tweemael op een jaer uyt eene sloot, dobbe ofte swet sal mogen slachturven. Opte verbeurte van 10 ponden mitsgaders van de turff in dien somer getrocken. | |
| <Nota, 't 20e articule es overgeslagen als nyet practikabel en is verboden uyt dobben te moeren dan mit expres consent.> | |
| {259v} 22. Nyet te moeren op 3 roeden aen kaden ende/of waterkeringen. 't Schot uyt gediepte wateringen. Dat men op drie roeden nae eenyge kaden, dijcken, wegen ende generalicken alle waterkeringen noch oock eenyge schoubaer wateringen nyet en sal mogen slachturfven ofte baggeren. Ende zo wanneer enyge wateringen gereynicht off gediept worden, soo sal men 'tgeene daeruyt gecomen sal wesen, ten naester wege ofte kade brengen. Indien 'tselve aldaer nodich es ter discretie van de voors. dijcgraeffve152 ende hogeheemraden. | |
| 23. Uyt 't lant, voor toemaeckinge veronderpant, niet te slachturven. Item en sal nyemant toegelaten worden te slachturven in eenich landt, 'twelck tot onderpant es gestelt voor de toemaeckinge ende ongelden van 'tgeene geconsenteert es te slachturven. Ende die 'tselve zonder consent {260r} dede, sal verbeuren 20 ponden ende arbitrale correctie. | |
| 24. Geen nieu consent voor de toemaeckinge sal sijn gedaen. Item en sal nyemant nyeu consent ofte verloff om vorder te slachturfven moegen gegeven worden, aleer hij de toemaeckinge - hier vooren geroert - ter discretie van heemraden sal voldaen hebben. | |
| 25. Nyet te staen over enyge vervreemdingen. Gheene schouten, schepenen, nochte gebuyren en sullen mogen staen over eenich verlijden daerbij d'een ten behouve van den anderen vercoopt off opdraecht, vermangelt153 off andersints in eygendom overgeeft enich lant 'twelck in 't geheel ofte deel uytgeslachturft off ontgront es, tenzij henluyden volcomelick gebleecken es de toemaeckinge off potinge, daerinne dengeenen die hem 't lant afhandich maect eenichsints gehouden zijn, behoorlick gedaen ofte {260v} daervoorn ander souffisante borge binnen denselven ambachte gestelt te sijn. Welck blijck off borchtochte in handen van den secretaris van de hogeheemraden gelevert ende op 't register angeteyckent sal werden. Op pene dat dengeenen, ter contrarie doende, elck verbeuren sal 10 ponden. | |
| 26. Geen turfmaten te verpachten. Dat gheene offichiers, 'tsij bailluwen, schouten, ambachtsbewaerders, secretarisen nochte boden, eenyge turffmaten, pachten of paert off deel daerinne hebben sullen mogen direcktelick, noch indirectelick opte verbeurte van heur offitie ende hondert gouden realen, te bekeren een derde paert aen den aenbrenger, een derde paert aen den dijckgrave d'executie doende, ende 't derde derde paert ten proffijte van 't gemeenlant. | |
| {261r} 27. Nyet te moeren aen lantscheydinge. Dat nyemant en sal mogen slachturven op 20 roeden aen de tee154 van de lantscheydinge van Rijnlant, Delfflant, Schielant ende andere kerenden 't water der landen mit Rijnlant, Delfflant ende Schielant nyet uytwaterende. Op een boete van 50 gulden te 40 grooten ende verbeurte van den turff. | |
| 28. Noch aen de binnelantsche meeren. Dat men nyet en sal mogen slachturven op 200 roeden nae aen eenyge binnelantsche meren. Opte boete van 25 ponden. | |
| 29. Beschouwen op 't slachturven, toemaecken etc.. Ende teneynde men des te beter sal mogen weeten wie hem volgende 'tgeene voorschreven is zoo in 't slachturfven, toemaeckinge der landen als andersints nyet gereguleert, mer dese jegenwoordige in heel off deel overtreden sal hebben, zal den dijckgrave met zijne boden mitsgaders den schouten {261v} ende ambachtsbewaerders van elc dorp, die hen gehouden zijn te assisteren, t'allen tijden van den jaere hem laeten vinden in de dorpen ende plaetsen daer geslachturft wort, ende ondersoucken scherpelicken off de voors. ordonnantie nyet en es gecedeert. Ende sullen van hen bevinden verbael maecken ende 'tselve, bij schout ende ambachtsbewaerders geteyckent zijnde, leveren in handen van de hogeheemraden naerdat den turf telcken jaere genouchsaem van 't velt sal wesen. Ende indien de voorschreven schout ende ambachtsbewaerders off yemant van hen onwillich waere den dijckgrave te assisteren, sullen elck verbeuren veertich ponden ende sullen de voorschreven schouten ende ambachtsbewaerders voor soveel hen {262r} aengaet de visitatie doen tot coste van den ambachte. Ende off den dijckgrave de visitatie nyet en effectueerde nae behooren, zoo sal yemant uyten collegie van de hogeheemraden gecommitteert ende geaucthoriseert werden om 'tselve voorts te volbrengen, de boeten te innen ende tegen den dijcgrave te procederen nae behooren. | |
| <Nota, dat de dijckgraeffve ende oock hogeheemraiden extra-ordinaris dickwils veel bekeuringen aen de visitati gedaen hebben.> | |
| 30. Opsicht van de hogeheemraden opten dijcgraef. 't Voorschreven verbael gelevert sijnde, zullen de hogeheemraden hen ende ambachtsbewaerders mogen informeren om te weten off den dijckgraeve ter goeder trouwen geprocedeert heeft. | |
| 31. D'aenbrenger een derde paert. Item so wie 't sij, gesworen bode off anders yemant anbrengen sal, die tegen dese ordonnantie off enich poinct derzelver gedaen hebben, sal genieten een derde paert van de boeten {262v} daerinne de breuckige sal sijn gevallen. | |
| 32. Insteecken van cleylanden. Ende aengaende het insteecken ende ontgronden van de cleylanden, dienende tot backen van steen ende diergelijcke, sal men daertoe versoucken consent van dijcgraeve ende hogeheemraden mit designatie van de landen ende de belenden derzelver omme inspectie genomen ende dengeenen des versouckende 'tselve geconsenteert off affgeslagen te worden naer gelegentheyt van de saecke. Ende dengeenen die geconsenteert wort eenyge alsulcke ontgrondinge te doen, sal 'tselve lant beloven binnen twee jaeren nae de ontgrondinge toe te maecken, stellende daervoorn specialicken ten onderpande hore onroerende goeden in 't ambacht gelegen {263r} off bij gebreecke van dien andere souffisante personele borchtochte ten contentemente van de hogeheemraden. Ende zoo wie bevonden wert hem vervordert te hebben eenyge cleylanden contrarie dese ordonnantie te ontgronden, sullen verbeuren een boete van 40 ponden. Ende sal den dijckgraeff het ongetoemaect lant tot costen van dengeenen d'ontgrondinge gedaen hebbende, doen toemaecken met interdictie van vorder ontgrondinge te doen. | |
| 33. Executie van onvermogenden. Ende teneynde nyemant hem en vervordere tegen dese ordonnantie te doen onder 't pretext, dat de boeten aen hem nyet en souden wesen executabel, zal tegen dengeenen die alsoo bevonden werden, geprocedeert werden tot arbitrale correctie mit bannissement ende {263v} anders sulcx hogeheemraden bevinden sullen oorbaerlicxt te wesen naer gelegentheyt van de saecken. | |
| <Nota, dat meerstonden hogeheemraiden eenige gewoonlicke contraventeurs nyet alleen geterdiceert hebben 't slachturffven in den ambachte, oock in geheel Rijnlant. Mer dat deselve bovendien gecondempneert zijn de gemaecte sloten te dammen, oock eenige gebannen.> | |
| Macht op dijcgraef ende hogeheemraden om te koeren. | Dat bij placcaet den dijcgrave ende hogeheemraden soude mogen bevolen worden in 't generael off voor enyge ambachten in 't particulier sulcke keuren te maecken als sijluyden bevinden sullen tot onderhout van 't voors. placaet notelick ende dienlick te zijn. |
| <87ll> Welcke voorgeroerde projecten off bewerpen, zoo van die van Leyden als van de drie collegi, ter vergaderinge der Heeren Staten gesien, gelesen, geresumeert ende daerop gedelibereert sijnde, es eyntelicken geresolveert dat deselve stucken mitsgaders de placcaten van den jaere [15]61 ende '63 souden werden {264r} overgesonden aen die van de Hogen Raede omme, daerop gehoort degeene die 't hen goetduncken soude ende opte gelegentheyt der saecken tot cost van den lande geformeert zijnde, daeruyt te concipien een goede ordonnantie ten meesten dienste van de lande ende deselve ter vergaderinge overgeschict sijnde, voorts in de saecke gedaen te werden naer behooren. |
| Auteur | Publicatie | Home |
| Marleen van Amstel - Horák 2005 |
Jan van Hout, 't Vertooch nopende het Dijckgraef en Heemraetschap van Rijnlant Leiden 1595 |
www.oudleiden.nl |