11. Kerstenrijk volgende Buurt: 17.Nieuwe Rijk

 

6. Krauwelsteeg 
(Klik voor andere kaart) 9. Keizerrijk van Constantinopolen 
(Klik voor andere kaart) 11. Kerstenrijk   12. Maarsmansteeg, Keizerrijk van de- 
(Klik voor andere kaart) 13. Steinenburg 
(Klik voor andere kaart) 15. Sint Catharinarijk 
(Klik voor andere kaart) 17. Nieuwe Rijk   18. Prily (Koevoet), Graafschap-   20. Meyenburg 
(Klik voor andere kaart) 21. Land van Beloften   22. Vreugdenrijk   23. Jericho of Jeruzalem   24. Vliet   25. Koepoortsgracht   26. Zevenhuizen   27. Oost Friesland   28. Compostel   29. Blik op de Aaszak   32. Nieuwland   69. Burgerwacht (Burgstreng, het Rijk van-) 
(Klik voor andere kaart)
Stadskaart
Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

bestaende vuyten geheelen taerling van over tStadthuys met beijde soe Wolsteech als Choorsteech / tspringende over de Vollersgraft ende van daer weder beginnende van thuys van Willem van Wingen In de Roose tot aen de Drye Pelgrims / ende van daer voerts de geheele lange Choorsteech vuyt tot aen de huysinge van Reygersberch incluijs aen de eene sijde ende aen de andere zijde tot het houckhuys aen de Kerckgraft daer die Justitie vuythangt .

(SA II inv. nr. 1221, 29-11-1607)

Geschiedenis:

De naam Kerstenrijk betekent 'Christenrijk'. Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553). De ligging wordt dan omschreven als: Kerstenrijck no. xj / Begint van de Commanderije naer de Kerstege / dezelve zoowel de cleyne als de grote over beyde zijden / mitte Dwersstinckstege opte Volresgraft van beneffens de Wolstege tot de Stincstege toe / ende aen de Bredestraet van de Wolstege tot de Kerstege /plach te hebben huysen of cameren 68

(SA II inv. nr. 1220 fol. 10)

Overigens wordt de buurt al in 1509 onder de naam dat Hertoechdom van Keerstenrijck vermeld, wanneer ze tijdens de processie op Ommegangsdag een Hollandse graaf heeft uitgebeeld en daarvoor met twee kannen wijn wordt beloond (zie ook 'Buurthouden', pag. 32-33).

(SA I inv. nr. 589, tresoriersrekeningen 1508/1509, fol. 48 vso. Zie ook: P.J.M. de Baar, 'De Ommegangsdag te Leiden' in Leids Jaarboekje 1977, pag. 96 - 103)

Toen Cornelis Willemsz. Buys in 1583 het tegenwoordige pand Breestraat 115 kocht, weigerde hij de huiskoop te betalen. Hij wordt voor schepenen gedaagd, waarna Buys werd veroordeeld tot een betaling van f 9,- en de kosten van het geding (zie ook 'Buurthouden', pag. 113).

(ORA 45, Vonnisboek F fol. 73 - zie ook de doctoraalscriptie van A.D. Berge en Henegouwen, 'Alwaer uythanght Het Moriaenshooft' [RUL 2000], pag. 14 en voetnoot 72)

Op 05-01-1584 hecht het Gerecht haar goedkeuring aan een door de geburen van Kerstenrijk ontworpen en voorgelegde buurtkaart. Het buurtreglement zou zijn geregistreerd in het registro diversorum fol. ijc xix verso. Het genoemde register is echter niet meer aanwezig.

(SA II inv. nr. 44 fol. 256 vso)

Op 29-11-1607 verzoeken de geburen van Kerstenrijk om de buurt te splitsen in Oost Kerstenrijk en West Kerstenrijk. Zij doen daartoe een concreet voorstel waarmee het stadsbestuur volledig instemt (zie bijlage hieronder).

(SA II inv. nr. 1216 fol. 9 vso. Zie ook SA II inv. nr. 1221)

Bijlage:

Aen Mijne E. heeren van de Gerechte der Stadt Leijden

Verthoonen Reverentelicken die gemeen gebuyren van Kerstenrick bestaende vuyten geheelen taerling van over tStadthuys met beijde soe Wolsteech als Choorsteech / tspringende over de Vollersgraft ende van daer weder beginnende van thuys van Willem van Wingen In de roose tot aen de drye pelgrims ende van daer voerts de geheele lange Choorsteech vuyt tot aen de huysinge van Reygersberch incluijs aen de eene sijde ende aen de andere zijde tot het houckhuys aen de kerckgraft daer die Justitie vuythangt / hoe dat zij supplianten metten anderen vergadert zijnde om uwer E. te versoecken tot verkyesinge van een niewen heer over de voors. buyrte die mits dabsenten van Bartholomees Ferreris aldaer heer wesende sonder hoeft is / ende naerder lettende opte groote vande gebuijrte bevonden hebbende dat de voors. gebuijrte bequamelyck in tween soude moegen werden verdeylt ende dat elcx wel noch behouden veertich huysen alsmen(?) te weten voor die eene gebuyerte nemen soude den geheele teeling over tStadthuijs / daer in begrepen Die Wolsteech ende corte Choorsteech / De welcke soude genoemt wort Oostkerstenrick / ende die andere gebuyrte beginnende vande Rose aff die Lange choorsteech totte twee respective huysen van Reygersberch ende Justitie verhaelt / Waer mede soe die supplianten gelyckelycken meynen beter gedient te sullen wesen / hebben goet gevonden uwer E. tselve voer te dragen ende te versoecken soedanige geraemde scheydinge ende namen henluyden te willen consenteren / In welcken gevalle de supplianten uwer E. sullen moegen voerdragen de personen daer uyt de selve de voors, gebuerte elc met eenen Heer sullen versien moegen / twelck toende etc. /

upte margine stont geapostileerd / die van de gerechte der stadt Leyden / In haer vergaderinge opt Raethuijs der selver Stede gesien hebbende / In de versochte splitsinge van Kerstenrick onder de namen van Oost ende West kerstenrick upten voet ende manier als tselve ahier te kennen gegeven wert geconsenteert ende bewillicht ende hemluyden vertoont zynde de namen der persoonen by de gemeene gehuysde gebuyren overgelevert / om uyt deselve in plaetse van Bartholomees Ferreris vertrocken zynde een nieuwen heer over elcke gebuyerte geeligeert te werden / hebben uyt dezelve verkosen ende kiesen mitsdesen tot heere van Oostkerstenrick Pieter van Heussen ende van West Kerstenrick Pieter cornelisz. de Haes / Ordonnerende de selve daer van behoorlicke acte in forma thuys gesonden te werden / aldus gedaen opten XXIX Novembris ao. XVIc. ende zeven / hyer onder stont my jegenwoordich ende was ondergeteyckent J. Swanenburch

(SA II inv. nr. 1221)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Ferreris, Bartholomees - <29-11-1607 ? v *

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006/2007
Buurthouden www.oudleiden.nl