Regenten Weeshuis Leiden
Costerus

 

Costerus:Personalia
<bron
1>
             
1   Costerus, mr. Willem, echtgenoot van Maria Emmerentia ter Borch, regentes van 1796-1799  
2   geb. Woerden, ged. Woerden 30.10.1757  
3   overl. L. 14.12.1798, aang. 14.12.1798, 1e klasse, (30 gulden) naar Woerden  
4   lidmaat van de Hervormde Gemeente in Woerden  
5   vertrekt in 1790 met zijn huisvrouw naar Leiden en word met attestatie uitgeschreven uit het lidmatenregister van de hervormde Gemeente Woerden  
6   lid van de eerste Provisionele Raad 19-1-1795/19-2-1795  
7   lid van het comité van algemene veiligheid 1795  
8   poorter van Leiden 18.4.1796  
9   baljuw van Rijnland 1796-1798 [ambtenaar belast met de rechtspraak in een zekere landstreek]  
10   lid van de Societeit Amicitia  
11   zoon van mr. Dominicus Costerus en Johanna Voorn  
12   x Woerden 7.2.1783, aang. 1e klasse (2 x 30 gulden)
Maria Emmerentia ter Borch
ged. Amsterdam 25-11-1763, hervormd Nieuwe Zijdskapel
woonde sedert 1781 in Woerden, lidmaat van de Hervormde Gemeente te Woerden oktober 1781
overl. ?
dochter van Abraham ter Borch en Maria Broijel
 
13   a. Johanna
ged. Woerden 7.3.1784
 
14   b. Abraham
ged. [1794]
 
             
 

 

Costerus: Notitie 1
<pers
2>
             
1   Tegen het avondmaal van oktober 1781 met attestatien [bewijs van lidmaatschap en goed gedrag bij verhuizing door de kerkeraad afgegeven] Maria Emmerentia ter Borch van Amsterdam [naar Woerden] bij den heer doct. Bake.  
             
   
Streekarchief Rijnstreek, Hervormde gemeente Woerden, inv.nr. 116, f. 52, lidmatenregister
 
 

 

Costerus: Notitie 2
<1
3>
             
1   Mr. Willem Costerus huurde per 1-4-1790 een huis in de gebuurte Meerenburg, omvattende de Nieuwe Rijn en Nieuwe Herengracht dat hij met vrouw, een kind en twee dienstboden bewoonde.  
             
   
ELO, Bevolkingsregister 1762-1796, SA inv.nr. 1852, nr. 23
 
 

 

Costerus: Notitie 3
<2
4>
             
1   Mr. Willem Costerus huurde per 2-2-1795 een huis in de gebuurte Middelste Kaaskorf en gedeelte gebuurte Crauwendaal, omvattende de zuidzijde rond de Hogewoerd, Vrouwensteeg en St. Jorissteeg dat hij met vrouw, een kind en twee dienstboden bewoonde.  
             
   
ELO, Bevolkingsregister 1762-1796, SA inv.nr. 1737, nr. 37
 
 

 

Costerus: Notitie 4
<3
5>
             
1   Mr. Willem Costerus, stemgerechtigd, kocht in oktober 1798 een huis op de Hogewoerd. Dit huis bewoonde hij met vrouw, twee kinderen (Johanna en Abraham) en drie dienstboden. Toen hij 14-12-1798 overleed, erfde zijn echtgenote het huis, waar zij bleef wonen totdat zij in 1801 vertrok.  
             
   
ELO, Bevolkingsregister 1796-1804, inv.nr. 1919, buurt 30, nr.11
 
 

 

Costerus: Notitie 5
<4
6>
             
1   Een comité van 3 leden, waarvan Costerus een van was, werd als comité van Algemeene Veiligheid in 1795 na de omwenteling belast met het toezicht op de stemming der burgerij, de criminele jurisdictie en de handhaving der openbare orde.  
             
   
Blok, P.J., Geschiedenis eener Hollandsche stad. Eene Hollandsche stad in den nieuweren tijd. ('s-Gravenhage 1918) 28
 
 

 

Costerus: Notitie 6
<5
7>
             
1   In een geheime zitting van de Provisionele Raad op 31 jan. 1795 stelde het revolutionair gestemde raadslid Costerus voor de oude regenten enz.  
             
   
Blok, P.J., Geschiedenis eener Hollandsche stad. Eene Hollandsche stad in den nieuweren tijd. ('s-Gravenhage 1918) 32
 
 

 

Costerus: Notitie 7
<6
8>
             
1   Willem Costerus, geb. Woerden is op getuigenis van Carel de Pecker P.Z. en Jan Cornelis Potgieter tot poorter dezer stad aangenomen op 18 april 1796.  
             
   
ELO, Poorterboek 1789-1809, nr. 99, f. 44
 
 

 

Costerus: Notitie 8
<7
9>
             
1   Eerst in 1796 kwam na heel wat gehaspel over Leidens oude rechten, de keuze van het nieuwe bestuur van het hoogheemraadschap tot stand; de onverdachte patriot Costerus werd baljuw.  
             
   
Blok, P.J., Geschiedenis eener Hollandsche stad. Eene Hollandsche stad in den nieuweren tijd. ('s-Gravenhage 1918) 39
 
 

 

Costerus: Notitie 9
<8
10>
             
1   Op heden kwam in een missieve van mevr. Costerus mede tot dat einde gericht, behelsende dat wijl zij haar buiten verblijf weder had ingehuurd, daar zij vroeg in het voorjaar ging en in het najaar laat bleef, en dat zover van de stad afgelegen zijnde dat het haar niet mogelijk was op de vergaderingen in het weeshuis te kunnen tegenwoordig zijn, zij voornemens was haar demissie bij de Raad van Leiden aan te vragen. Regentessen betuigden hierover haar leedwezen en besloten nog moeite aan te wenden om haar [mevr. Costerus] om tenminste deze winter haar post te blijven waarnemen.  
             
   
ELO, HGW, inv.nr. 197, verg. 2-10-1797, art. 6, f. 108-108v
 
 

 

Costerus: Notitie 10
<9
11>
             
1   Ingekomen een brief van mevr. Costerus, dat zij door de dood van haar man buiten staat gesteld was, langer de post van regentes te kunnen waarnemen, wijl haar omstandigheden haar noodzaken thuis te zijn ter waarneming hare affaire en opvoeding harer kinderen.  
             
   
ELO, HGW, inv.nr. 197, verg. 27-3-1799, art. 4
 
 

 

Costerus: Notitie 11
<10
12>
             
1   Brief van de regentessen aan de Administratieve Municipaliteit der stad Leiden.  
2   Door Ulieden in onze handen gesteld zijnde het request van Maria emmerentia ter Borch, weduwe van Willem Costerus (inhoudende een verzoek om ontslagen te worden als regentes van het wees en arme kinderhuis dezer stad) om op hetzelve te dienen van schriftelijk bericht: kunnen wij niet afzien, aangemerkt der suppliantes treurige omstandigheden in het verliezen van haar echtgenoot, welke haar ter opvoeding van haar kinderen en voortzetting hare affaire gestadig aan haar huis verbinden en dus het gezet waarnemen van zodanig een moeilijke post bijna onmogelijk maken. Wat ons aangaat, hoe zeer het ons smert een zo waardig en werkzaam lid uit ons midden te moeten verliezen, te berichten dat het verzoek van bovengemelde aan de municipaliteit dezer gemeente gedaan, uwlieden voor haar een gunstig effect zoude kunnen sorteren.  
             
   
ELO, HGW, inv.nr. 197, verg. 27-3-1799, art. 10
 
 

 

Costerus: Notitie 12
<11
13>
             
1   Acte van assumtie, dd. 24-2-1802.  
2   Comparerende voor mij vrouwe Maria Emerentia ter Borch, weduwe en boedelhoudster van wijlen mr. Willem Costerus, wonende binnen deze stad.  
3   Te kennen gevende dat zij comparant bij testamentaire beschikking met haar overleden man op 26 maart 1783 voor notaris mr. Gijsbert Smartendijk en getuigen te Woerden gepasseerd door haar man is aangesteld als voogdesse over zijn na te laten minderjarige kind/kinderen met uitsluiting van alle magistraten, gerechten en weeskamer. Dat zij niet genegen is de voorn. voogdij over haar nog twee minderjarige kinderen door haar voorn. man in hun huwelijk verwekt met name Johanna Costerus, thans 17 jaar en Abraham Costerus, thans 8 jaar niet langer alleen te exerceren, mitdien uit krachte van de macht door voorn. haar man aan haar bij voorn. testament gegeven bij dezen tot mede-voogden over haar twee minderjarige kinderen aan te stellen de heer mr. Jacob Spoors en mr. Hendrik Costerus, beiden wonende in Den Haag en dat met zodanige last, macht en autoriteit als aan haar bij gemelde dispositie is gegeven. Beide heren verklaren zich bereid de voogdij op zich te nemen.  
             
   
ELO, Notarieel Archief, notaris Thomas van Bergen, inv.nr. 2712-2721, 1801-1802, akte nr. 56, f. 359-361, fiche nr. ..., lade ...
 
 

 

Costerus: Notitie 13
<12
14>
             
1   Acte van Vertigting, dd. 23-2-1802.  
2   Te kennen gevende dat zij comparante met haar voorn. man bij testament elkander over en weer de eerststervende de langstlevende tot erfgenaam benoemde, onder conditie dat de langstlevende gehouden zou zijn om de kind/kinderen uit dit huwelijk verwekt eerlijk en na de staat des boedels op te voeden en te  
3   alimenteren tot hun meerderjarigheid, eerder huwelijk of andere geapprobeerde staat toe en als dan bovendien aan dit kind/deze kinderen uit te keren en te laten volgen zodanige sommen van penningen als de langstlevende naar den staat en gelegenheid des boedels, mitgaders in conscientie bevinden zal te behoren, waarvan de langstlevende in cas van herhuwelijk begroting zal moeten doen en dat alles voor en inplaats van de legitieme portie, dezelve kind/kinderen in de nalatenschap van de eerststervende naar rechten competerende.  
4   Dat der vrouwe comparantes man op 11-12-1798 is overleden en heeft nagelaten twee minderjarige kinderen in dit huwelijk verwekt.  
5   Dat zij voornemens is eerdaags opnieuw te huwen en genegen was het vaderlijk bewijs aan haar kinderen te doen en wel aan ieder van haar kinderen een som van fl. 600,-- in een keer in contanten uit te betalen op de meerderjarigheid, eerder huwelijk of ander geaprobeerde staat en dat boven en behalve de alimentatie en opvoeding hierboven gemeld .....  
             
   
ELO, Notarieel Archief, notaris Thomas van Bergen, inv.nr. 2712-2721, 1801-1802, akte nr. 57, f. 363-366, fiche nr. ..., lade ...
 
 

 

Costerus: Notitie 14
<13
bron>
             
1   Huwelijkse voorwaarde en testament, d.d. 24-2-1802.  
2   Comparenden voor mij Thomas van Bergen Jerominus van Langen, ritmeester onder de Bataafse Dragonders en garnisoen te Zutphen, meerderjarig jongeman, bruidegom ter ene, thans alhier present en Maria Emerentia ter Borch, wed, van wijlen mr. Willem Costerus wonende binnen deze stad als bruid ter andere zijde.  
3   Beiden verklaarden een wettig huwelijk te willen sluiten op de volgende voorwaarden:  
4   Dat zij tot onderstand van hun a.s. huwelijk zullen aanbrengen alle zodanige goederen, effecten en inkomsten als een ieder van hun thans is hebbende en bezittende en hierna zal komen te verkrijgen welke zullen worden gespecificeerd op twee aparte staten door hun wederzijds te maken en te ondertekenen .... en dat deze huwelijkse voorwaarden in alle gevallen zal moeten worden verklaard en beoordeeld naar het Hollandsche recht alhier te Leiden gerecipeerd zonder dat in deze zal mogen worden gereflecteerd op het recht der woonplaats of garnisoensplaats van de bruidegom.  
5   Dat winst en verlies zal komen tot voordeel en nadeel van de bruidegom behoudende niettemin de bruid voor zich en haar erfgenamen de vrije keuze om in de gen. winst en verlies voor de helft te participeren of daarvan te renuntieren en haar aangebrachte en verkregen goederen te mogen na zich nemen zonder inenige schade hoegenaamd gehouden te zijn en wel speciaal met zodanig recht .....  
6   Dat de goederen of effecten door de bruid ten huwelijk aan te brengen of die zij staande huwelijk zou mogen verkrijgen door de bruidegom niet zullen mogen worden belast, bezwaard nog veralieneerd.  
7   Dat de bruid zal hebben en behouden de vrije administratie zo van haar ten huwelijk aan te brengen als verder te verkrijgen goederen, waartoe de bruidegom de bruid als zijn a.s. vrouw bij deze autoriseert zonder daarover enig bewind te willen hebben noch te pretenderen.  
8   Dat ingeval de bruidegom de eerststervende was de bruid ondanks kinderen uit dit a.s. huwelijk nog te verwekken zijn enige erfgenaam is en indien er kinderen zijn deze naar staat des boedels op te voeden en te alimenteren tot hun meerderjarigheid .....  
9   En ingeval de bruid de eerststervende was dat zij tot haar enige en universele erfgenaam aanstelt de bruidegom, haar a.s. echtgenoot alsmede haar kinderen Johanna en Abraham Costerus uit een eerder huwelijk mitsgaders de kind/kinderen uit dit haar a.s. huwelijk te verwekken en na te laten, tesamen hoofd voor hoofd en bij egale portien .....  
             
   
ELO, Notarieel Archief, Thomas van Bergen, inv.nr. 2712-2721, 1801-1802, akte nr. 58, f. 367-373, fiche nr. ...., lade ...
 
 

 

Costerus: Bronnen
             
1   ELO, Doop-, trouw- en begraafregisters.
2   ELO, Registers Impost op het begraven, 1e klasse, 1695-1805, nr. 56.
3   ELO, Registers Impost op het begraven, 1e klasse 1790-1802, nr. 56.
4   ELO, Poorterboek, 18-4-1796, f. 44.
5   Streekarchief Rijnstreek, DTB-boeken Woerden, Doopboeken Woerden 1756-1775 en 1776-1795.
6   Streekarchief Rijnstreek, DTB-boeken Woerden, Wo 17- p. 533.
7   Streekarchief Rijnstreek, Hervormde gemeente Woerden, inv.nr. 116 (lidmatenregister).
8   Streekarchief Rijnstreek, Gaardersarchief Woerden, inv.nr. 7.
9   ELO, Notarieel Archief, Thomas van Bergen, inv.nr. 2712-2721, 1801-1802, akte nr. 56, f. 359-361, fiche nr. ...., lade ...
10   ELO, Notarieel Archief, Thomas van Bergen, inv.nr. 2712-2721, 1801-1802, akte nr. 57, f. 363-366, fiche nr. ...., lade ...
11   ELO, Notarieel Archief, Thomas van Bergen, inv.nr. 2712-2721, 1801-1802, akte nr. 58, f. 367-373, fiche nr. ...., lade ...
12   ELO, Bevolkingsregister 1762-1796, inv.nr. 1852, nr. 23.
13   ELO, Bevolkingsregister 1762-1796, inv.nr. 1737, nr. 37.
14   ELO, Bevolkingsregister 1796-1804, inv.nr. 1919, nr.11.
15   ELO, SA II, inv.nr. 633, 28-3-1798.
16   ELO, HGW, inv.nr. 197, verg. 2-10-1797, art. 6.
17   ELO, HGW, inv.nr. 197, verg. 27-3-1799, art. 4, 10.
18   Blok, P.J., Geschiedenis eener Hollandsche stad. Eene Hollandsche stad in den nieuweren tijd. ('s-Gravenhage 1918) 28, 32, 39.
             
 

 

Publicatie Auteur Home
Leiden Weeshuis Regenten Antoinette Frijns 2008 www.oudleiden.nl