Agenda

Download als een iCal bestand
Esther Mourits: Een kamer gevuld met de mooiste boeken
Woensdag 11 April 2018, 20:00
Contact Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Let op: de locatie van deze lezing is gewijzigd! De lezing vindt plaats in de Tuinzaal van Grand Café De Burcht.

Johannes Thysius werd in 1622 geboren als de zoon van een rijke koopman uit Amsterdam, maar verhuisde al vroeg in zijn jeugd naar Leiden. Daar ging hij wonen bij zijn oom, die hoogleraar Oosterse talen was aan de Leidse universiteit. Die zorgde ervoor dat Thysius een opleiding kreeg aan de Latijnse school en een studie rechten ging volgen. Zijn opvoeding werd afgesloten met een buitenlandse educatiereis, een ‘Grand Tour’, geheel volgens het gebruik destijds in voorname kringen. Na zijn terugkeer mocht van Thysius verwacht worden dat hij een functie zou gaan vervullen die paste bij zijn stand, als jurist of bestuurder, maar dat deed hij niet. Hij bleef rentenier, en begon op grote schaal boeken te verzamelen.

In de kringen van geleerden, waarmee hij dankzij zijn opvoeder vertrouwd was geraakt, was dat niet ongebruikelijk. Maar geleerdenbibliotheken bleven na de dood van hun eigenaars meestal niet behouden: de inhoud werd verkocht en raakte verspreid. Misschien is het vooruitzicht dat met zijn geliefde collectie na zijn dood hetzelfde zou gebeuren, reden geweest voor Thysius om een radicale beslissing te nemen. Kort voordat hij in 1653 op 31-jarige leeftijd overleed, liet hij in zijn testament opnemen dat men van zijn erfenis een bibliotheek moest bouwen, waarin zijn boeken ‘tot publijcque dienst der studie’ beschikbaar moesten worden gesteld.

Twee jaar later hadden de erfgenamen de plannen ten uitvoer gebracht. Naar ontwerp van de stadsarchitect Arent van ’s-Gravesande verrees aan het Rapenburg in Leiden een bibliotheek in Hollands-classicistische stijl, die kort daarna werd geopend voor publiek. Wel voor een select publiek, want de boekencollectie bestond voornamelijk uit wetenschappelijke boeken. Zo gaan veel boeken over theologie, rechten, geneeskunde, biologie, geschiedenis, filosofie, wiskunde of sterrenkunde. Hierbij zijn edities van geschriften uit de klassieke oudheid, maar ook beschrijvingen van nieuwe ontdekkingen, experimenten en wereldreizen uit de tijd van Thysius zelf.

Esther Mourits studeerde geschiedenis in Utrecht. Op 14 december 2016 promoveerde zij in Leiden bij prof.dr. P. Hoftijzer op een proefschrift over Johannes Thysius en de Bibliotheca Thysiana aan het Rapenburg. Voor de handelseditie van dit proefschrift, ‘Een kamer gevuld met de mooiste boeken’, kreeg zij in november 2017 de wetenschappelijke Oud Leidenprijs 2017 van de Historische Vereniging Oud Leiden.

Locatie Tuinzaal Grand Café De Burcht, Burgsteeg 14
Toegang gratis voor leden van de HVOL op vertoon van lidmaatschapspas. Niet-leden betalen 5 euro.