165. West Vrouwenkamp

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

a: aen St. Ursselenbrugge ten wedersijden van de Vrouwencamp totte Stommestege aen d'eene sijde / de westsijde van de zelve stege daerinne begrepen ende aen de ander sijde tottet Dolhuys toe ;

b: begrijpende de huysen aen wedersijden van de Vrouwencamp / van de St. Ursulenstege aff /

aen de suytsijde tot aen 't Dolhuys / ende aen de noortsijde tot aen Stommestege / mitsgaders de huysen aen de westsijde van de Stommestege / in de St. Elysabeths- ende Moer Annenstegen / voorts oock in de St. Ursulen- ende Josephsstegen tot aen de bruggens staende.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 35 vso - 36, 17-08-1617)

begrijpende de gehuysden aen de oostzijde van de Camp zuytzijde westwaerts aen / mitsgaders het Elysabethsgasthuys daerinne begrepen / de St. Ursulensteech ten wederzijden tot aen het bruggetgen toe / voorts omspringende begrijpende de huysen in het Michiels Clooster gebout / ende de Michielsstraet ten wederzijden / mitsgaders de huysen op de Michielsgracht tot aen de Josephstege toe.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 94 vso - 95, 08-11-1629)

Geschiedenis:

Op 17-08-1617 ontstaan als afsplitsing van de buurt Vrouwenkamp.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 94 vso - 95, 08-11-1629)

Op 08-11-1629 wordt West Vrouwencamp in tweeën gesplitst. Het ene deel behoudt de naam West Vrouwenkamp, het andere deel wordt Middelkamp genoemd.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 94 vso - 95)

De geburen van West Vrouwenkamp krijgen toestemming om het geld in de buurtkas te verdelen, mits men een zesde deel afstaat ten behoeve van het H.G. Weeshuis (zie ook 'Buurthouden', pag. 101).

(SA II inv. nr. 191 fol. 307, 09-09-1678)

Claes de Coene, heer van Vrouwenkamp (!), verzoekt en verkrijgt ontslag wegens seer hooge jaeren.

(SA II inv. nr. 97 fol. 32 vso, 08-04-1706)

Cornelis van Duykeren, heer van West Vrouwenkamp verzoekt en verkrijgt ontslag.

(SA II inv. nr. 123 fol. 80, 30-04-1751)

Jan Adelaar, heer van West Vrouwenkamp, verzoekt om redenen wel wenschte te zijn ontslagen.

(SA II inv. nr. 127 fol. 24, 07-04-1763)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

187. West Vogelrijk

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende op de noortzijde van de Langegraft ende de selve langs westwaers aen loopende / begrijpende de huysen staende aen de westzijde van de Vogelstraet / ende ten wedersijden van de Oostvollerssteech / streckende tot aen het Voldersgraftbruggetgen toe.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 66 - 66 vso, 22-02-1624)

Geschiedenis:

Op 22-02-1624 ontstaan als afsplitsing van de buurt Vogelrijk.

Lucas Jansz., oud ca. 51 jaar en heer van West Vogelrijk, en Carel Basijn, ca. 48 jaar, verklaren op verzoek van Jan de Cramer dat hij een zoon is van Jan Cramer de oude en Susanna Cornelisdr. Zijn moeder Susanna zou naderhand zijn getrouwd met Ary Cornelisz. en uit dit huwelijk was een zoon, Cornelis Arentsz. geboren. Deze Cornelis zou in 1640 bij de Kamer van Amsterdam van de VOC zijn aangemonsterd en op het schip De Kievit naar Oost-Indië zijn uitgevaren. Vervolgens zou hij op 3 april 1642 naar het schip De Dolphijn van de Kamer van Middelburg zijn overgegaan en vervolgens in de voors. lande (dus kennelijk Oost-Indië) overleden zijn so sij (dus de twee getuigen) verstaen hebben´. In ieder geval wordt vastgesteld dat Jan de Cramer de jonge een (half)broer is van Cornelis Arentsz. De ouders Jan de Cramer en Susanna Cornelisdr. zijn reeds jaren geleden overleden en hebben verder geen kinderen nagelaten. Evenals zijn ouders woont Jan de Cramer de jonge nog steeds in de buurt.

(Rechterlijk Archief inv. nr. 39, Getuigenisboek X fol. 6, 16-10-1646)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

20. West Vliet

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

aen de westsijde van de Vlyet / van het houckhuys aen 't Steenschuyr toebehorende Meynert Jansz., schipper / zuytwaers lopende tot aen de Binnenvestsloot / mitsgaders de huysen in de Backerstege van Vlyet aff westwaers lopende / te weten aen de noortsijde tottet huys van Symon Dirxz., mandemaker / ende aen de zuytsijde totte huysinge van Apollonia Jans, appelkoopster / beyde inclus.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 27, 24-09-1615)

beginnende aen de westzijde van de Vlyet met de huysinge van Jacob Cornelis de vischcopper aen de vestwalle / ende lopende noortwaerts aen tot aen de Backersteech / ende aen de zuytzijde in deselve steech eyndende met de huysinge van Claes Cornelis van Hogeveen / ende aen de noortzijde van dyen met de huysinge van Jasper Schroey / ende voorts de westzijde van de Vlyeth van de Backersteech af / eyndende met de huysinge van Huybert Pietersz. van Elsen, schipper.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 96, 27-12-1629)

Geschiedenis:

Op 20-08-1615 ontstaan als afsplitsing van de buurt Vliet.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 24 vso - 25)

In of kort voor 1728 herinneren de inwoonders van de gebuurte de Heerlijkheyt van de Vliet het stadsbestuur aan het feit dat hun buurt in 1389, wanneerse met de brugge respondeerdende van het Steenschuur op de Vliet aan de oude stadt (is) vastgehegt en één lichaam (is) geworden. Dat is inmiddels driehonderdveertig jaar geleden en al die tijd hebben de bewoners de brug met paard en wagen gebruikt. Sinds kort is dat niet meer mogelijk omdat de brug met dwarshouten daar over heen aff gepaalt en de gemeenschap belet is, waar bij de buuren van weerskanten seer groot nadeel lijden. Met deze brug kan niet anders dan de houten Schipper Frederiksbrug of Veerbrug zijn bedoeld die het Rapenburg ter hoogte van de Vliet overspande. Men verzoekt het stadsbestuur de versperring ongedaan te maken. Kennelijk gaat het om een gezamenlijk initiatief van de gebuurten West Vliet en Oostvliet dat van een groot historisch bewustzijn getuigt, want de Heerlijkheid van de Vliet is een anachronisme dat dateert van voor de splitsing in 1615. Overigens weigert het stadsbestuur om de versperring te verwijderen. Integendeel, want in 1728 wordt de brug, waarschijnlijk wegens bouwvalligheid, helemaal gesloopt (zie ook 'Buurthouden', pag. 120-121).

(SA II inv. nr. 291 no. 21, zie ook Van Mieris, II fol. 517 a)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

105. Wester Veluwe

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

gelegen ten westen van 't water van de Uyterstegraft / beginnende aen de noortsijde van de Middelste Groenesteech met de huysinge ende poorte van Aernt Harmansz. van 's Hartogenbos / lopende westwaers (moet oostwaarts zijn!) tot aen de Uyterstegraft / den houck om de westsijde van dien langs / noortwaers aen tot eyndende met 't huysinge van Guiillame l'Enfant, cammer.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 19- 19 vso, 20-01-1614, zie ook fol. 89)

Geschiedenis:

Op 20-01-1614 ontstaan als afsplitsing van de buurt Veluwe.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 19- 19 vso, 20-01-1614, zie ook fol. 89)

Buurtheer Willem Jacobsz. Prins brengt een ouderloos kind aan bij het H.G. Weeshuis

(Archief H.G. Weeshuis inv.nr. 3386 fol. 80, 06-03-1615)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

100. West Tuil

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende van de Gansoort af / achter de huysinge van Claes Claesz. van Duyndam / ende voorts de Middelstegracht langs / tot aen de Groenesteech.

(SA II inv. nr, 1216 fol. 11 vso, 12-02-1609)

beginnende van de Ganzoorde af opte westzijde van de Middelstegracht / ende begrijpende de huysinge van de E. Jan Jacobsz. van Banchem, tresorier extraordinaris / ende lopende noortwaerts aen tot de Groensteech toe / ende aldaer eyndigende met de huysinge van Pieter Jacobsz. de Cneu.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 109, 16-09-1633)

Geschiedenis:

Op 12-02-1609 ontstaan door afsplitsing van de buurt Jonge Tuil.

(SA 1216 fol. 11 vso. Zie ook inv. nr. 1221)

De geburen van West Tuil en Groenendaal, in totaal 54 requestranten, blijken niet langer in staat te zijn om deselve gebuyrte apart te onderhouden ofte haare Dooden, wanneer er iemand komt te overlijden, ter Aarde te brengen. Bovendien is Arent Fas, de heer van West Tuil, onlangs overleden en is dezelve gebuyrte jegenwoordig sonder Heer. Men verzoekt het stadsbestuur dat West Tuil wordt gecombineerd met Groenendaal. Het Gerecht gaat akkoord, waardoor West Tuil verdwijnt en voortaan deel uit maakt van de buurt Groenendaal (zie ook 'Buurthouden', pag. 138).

(SA II inv. nr. 125 fol. 205, 08-06-1758)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

108. West Rode Zee

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

de huysen staende aen de westsijde van de Uyterstegraft met 't huys van Dirck Gerritsz. Hogeveen beginnende / lopende noortwaerts aen de houck van der Groenesteech om / ende eyndende aldaer aen de zuydtsijde van deselve Groensteech met 't huys van Barbara van de (...)cke, wede. van Jan van (...)cke.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 10 vso, 06-11-1608)

begrijpende de huysen beginnende aen de zuytsijde van de middelste Groenesteech / van de huysinge van Claes Cornelisz. Colijn, scrijnwercker aff / ende lopende oostwaers aen den houck aen de Uyterstegraft om de westsijde van de selve langs (doorgehaald: suytwaers tot de uytganck van de brouwerie van Dirck Gerridtsz. van Hogeveen, genaemt de Spaa). Vervangen door: van de poort off 't cleyn huysken van Haesgen Dircxs Steen, welck huysgen mede sal wesen onder de buyrt van 't Gansoort, actum 17-10-1624.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 47 vso, 18-06-1620)

Geschiedenis:

Op 06-11-1608 ontstaan als afsplitsing van de buurt Rode Zee. Hoewel de nieuwe buurtschap officieel West Rode Zee wordt genoemd, blijft de naam van de oude nog ongesplitste buurt in zwang. Om die reden is het juister om van (West) Rode Zee te spreken.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 10 vso)

Bij de benoeming van Pieter Jansz. van der Meer als buurtheer in 1620 wordt hij vermeld als houtcoper, wonend in de Roosee. De Rosee ('Rode Zee') is de huisnaam van het nog altijd bestaande pand Uiterstegracht 56. In hetzelfde bericht wordt gezegd dat sinds het vertrek van de vorige buurtheer, Hendrick Dircxz. de Breen, sijluyden in langen tijt geen heer hadde gehadt ende tot noch toe bij een luitenant (bedoeld wordt een van de andere buurtbestuurders) de selve haer gebuyrte hadden laten regieren.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 47 vso, 18-06-1620)

Johannes Melgers, buurtheer van Roozee, verzoekt en verkrijgt ontslag.

(SA II inv. nr. 118 fol. 91, 04-04-1739)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

117. West Rijnewaard

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

het taerling huysen tusschen de Vestgrafte ende de Kijffgraft

(SA II inv. nr. 1216 fol. 15 vso, 25-08-1611)

begrijpende het taerling huysen gelegen in de vrijdomme buyten de Zijlpoorte tusschen de Waerstrate / Kijfgrafte / den Rijn / ende Zuytcingele / mitsgaders des stadts herberge daertegensover.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 15 vso - 16, 01-12-1611)

In 1620 verzoekt men om splitsing. Het Gerecht besluit de buurt in tweeën te delen. Het deel bestaande uit de Waardstraat en de noordzijde van de Zuidsingel tussen Waardstraat en Kijfgracht behoudt de naam West Rijnewaard, het andere deel - de westzijde van de Kijfgracht en de zuidzijde van de Rijn tussen Waardstraat en Kijfgracht - krijgt de naam Spring Over Rijn.

(SA II inv. nr. 48 vso, 06-08-1620)

Geschiedenis:

Op 25-08-1611 ontstaan als afsplitsing van de buurt Vrijdom buiten de Zijlpoort (of Rijnewaard).

(SA II inv. nr. 1216 fol. 15 vso)

Buurtheer Cornelis Dircksz. van der Meer brengt een ouderloos geworden kind aan bij het H.G. Weeshuis.

(Archief H.G. Weeshuis inv.nr. 3386 fol. 74, 09-09-1613)

Voor de splitsing in 1611 vormden West Rijnewaard en Oost Rijnewaard één buurt onder de naam Vrijdom buiten de Zijlpoort (of Rijnewaard). Deze buurt omvatte de gehele stadsvrijdom buiten de Zijlpoort, zowel ten noorden als ten zuiden van de Rijn. Over het gedeelte ten noorden van de Rijn, d.w.z. de bebouwing aan de zuidzijde van de Haven, wordt jarenlang niet meer gerept. Wanneer West Rijnewaard op 06-08-1620 wordt gesplitst in West Rijnewaard en Spring Over Rijn melden de vertegenwoordigers van beide buurten zich bij het Gerecht met de vraag waartoe de bebouwing ten noorden van de Rijn behoort. Het Gerecht besluit dat de selve huysen begrepen sullen zijn in de gebuyrte ten westen van Kijfgraft gelegen, aan Spring Over Rijn toekomen.

(Idem, 03-09-1620)

Marcus Smalbeen, makelaar van drogetten en heer van West Rijnewaard, en Daniel Blare, tabakverkoper, verklaren op verzoek van Jacob van Houten dat diens zoon Harman Jacobsz. heeft gediend op het schip De Gouda, gecommandeerd door de schout bij nacht. Hij kwam ziek thuis en is vervolgens overleden. Smalbeen en Blare zeggen bij de begrafenis van Harman Jacobsz. aanwezig te zijn geweest. Jacob van Houten verklaart dat de gage waarop nog aanspraak is, tegen afgifte van een behoorlijke kwitantie zal worden geïnd door zijn huisvrouw Maertge Stevens.

(Rechterlijk Archief inv. nr. 39, Getuigenisboek Y fol. 155, 20-11-1665)

Paulus Meershoek, heer van de buurt West Rijnewaard, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom en blindheyd, ook als bonmeester van het Waardbon.

(SA II inv. nr. 114 fol. 98 vso, 03-09-1733)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

118. West Rijnenveld

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende opten Rhijn aen den oosthouck van de Kijfgraft / loopende den Rhijn langs oostwaerts aen / den houck omschrinkelende langs de westzijde van de Minnebroedersgraft / de Zuytchingel langs, westwaerts aen tot aen de Kijfgraft / begrijpende mede de oostzijde van de selve Kijfgraft.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 70 - 7- vso, 12-09-1624)

Geschiedenis:

Op 12-09-1624 ontstaan als afsplitsing van de buurt Oost Rijnewaard.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 70 - 7- vso, 12-09-1624)

De benoeming van de eerste buurtheer, Pieter Heyndricksz., schipper verliep niet geheel probleemloos. Volgens de Generale Ordonnantie op de Gebuurten was het noodzakelijk dat een buurtheer was gehuisd en geërfd. Dat wil zeggen dat hij niet alleen in de buurt moest wonen, maar minstens eigenaar diende te zijn van het door hem bewoonde huis. Bij Pieter Heyndricksz. en de andere twee genomineerden is dat niet het geval; kennelijk waren zij huurders. Niettemin maakt het Gerecht een uitzondering: alhoewel zij verstonden dat geen van de voors. drye personen in de voors. gebuyrte es gehuyst ofte geerfte, voor dese reyse sonder consequentie, mits voortaen nominerende gehuysden ende geerfden aldaer (zie ook 'Buurthouden', pag. 72).

(SA II inv. nr. 1216 fol. 70 - 7- vso, 12-09-1624)

Ondanks de waarschuwing van het Gerecht herhaalt de geschiedenis zich en wordt Maerten Jansz. van Coesvelt, die evenmin was gehuisd en geërfd, in 1635 als buurtheer benoemd. Dertien jaar later verzoekt hij om ontslag uit zijn functie. Hij zegt dat hij suppliant is een persoon van kleyne middelen ende geene vaste goederen heeft in tegenstelling tot verscheyden andere in de voors. gebuyrte woonende aldaer gehuyst ende geerft zijnde. Om die reden heeft hij maar cleyn ontsach bij zijn medebewoners. Daar komt nog bij dat in de selve gebuyrte geheel rouwe, questieuse, oproerige ende moetwillige menschen woonen, de welcke door hem suppliant soodanich niet gedisponeert, vereenicht, gestilt off bestraft kunnen werden. Ze zouden hem alleen gehoorzamen wanneer hij een persoon was van meerder middelen, qualiteyt ende aensien. Tenslotte meldt hij dat zijn vrouw zeer swaermoedich, swack ende melancolijck is (...) dat sij dickwils in haer memorien ende herseenen geturbeert wert. Sterker nog: zijn echtgenote verbeeldt zichzelf dat wanneer hij in de vers. bedieninge van heer langer soude moeten continueeren, zij dat niet langer zal verdragen en dat sij in soo grooten swaricheyt, 't sij van siecte, aenvechtinge ofte andersints zall vervallen. Het Gerecht toont begrip en is bereid om Coesvelt ontslag te verlenen op voorwaarde dat hij eerst de buurtbewoners bijeenroept om gezamenlijk een nieuwe voordracht te maken (zie ook 'Buurthouden', pag. 72).

(SA II inv. nr. 68 fol. 178 vso - 179 vso, 30-07-1648)

In 1707 ontstaan er groote oneenigheden tussen de geburen, de heer en de raden. De ruzie loopt zo hoog op dat het stadsbestuur ermee instemt dat een geheel nieuw buurtbestuur wordt gekozen. Normaal benoemt het Gerecht alleen de buurtheer en wordt de keuze van de overige buurtbestuurders aan de buurtvergadering overgelaten. In dit geval benoemt het Gerecht echter alle bestuurders aan de hand van een indrukwekkende nominatie die maar liefst dertien namen bevat. Pieter Gijssen, Jan Thomasse, Arent Arentse, Samuel Flamen en Jan van den Bergh worden resp. als buurtheer, oppertresorier, ondertresorier en oudraden benoemd (zie ook 'Buurthouden', pag. 85).

(SA II inv. nr. 1217 fol. 304 vso, 22-12-1707)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

139. West Ossenland

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

de westerhelfte, bestaende in liij huysen / beginnende mette westsijde van Lobbesteech / lopende van de zelve stege langs de noortsijde van Marendorp tot aen Hogelantschekersstege tot aen de Achtergraft / mede aen de zuytsijde van Marendorp de huysen mettet houckhuys aen de Pankraeskercksteech beginnende / ende mettet huys van Jan Dircxz. Styen, genaemt de Hanekamp, eyndende.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 16 vso - 17, 05-07-1612)

es geresolveert dat aen de westsijde van de Kerckstege de 2 eerste huysen / mitsgaders de huysinge van de Oude Lombart ende van de Drye Hammen bij dese gebuyrte van Oudt Barbarijen gevoucht sal werden.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 16 vso, i.m. 02-09-1621)

Geschiedenis:

Op 05-07-1612 ontstaan als afsplitsing van de buurt Ossenland.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 16 vso - 17, 05-07-1612)

Op 02-09-1621 besluit het Gerecht om de eerste twee huizen aan de westzijde van de Hooglandsekerksteeg én de huizen, genaamd de Oude Lombart en De Drie Hammen aan West Ossenland te onttrekken en bij de buurt Oud Barbarije te voegen. Het 'contrabericht' van West Ossenland noemt ook deze huisnamen, maar spreekt verder over de oostzijde van de Kerksteeg en vertelt dat de huizen als van outs tot Oud Barbarije behoorden.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 16 vso, zie ook Oud Barbarije)

Jan van Stipriaan Eliasz., 78 jaar en heer van West Ossenland, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom.

(SA II inv. nr. 129 fol. 121, 10-09-1767)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

158. West Mare

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

begrijpende de huysen aen de westsijde van de Maren mette huysinge van Rembrant Jansz. van Rossum beginnende / ende noortwaers lopende tot aen de nedergeleyde walle / den houck aldaer om tot aen de Veststeech / mitsgaders oock de huysen ten wedersijden van 't Choersteechen staende.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 46 vso, 14-11-1619)

Geschiedenis:

Op 10-10-1619 ontstaan als afsplitsing van de buurt Mare. Met de Veststeeg wordt de tegenwoordige Hazewindsteeg bedoeld.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 45 vso - 46)

De gebuurte van 't Westmarendorp geconsenteert in alle stilte te mogen hoven, mits alvorens ter secretarye overbrengende een memoirie van haar kassa (zie ook 'Buurthouden', pag. 101).

(SA II inv. nr. 191 fol. 105, 06-08-1671)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting