133. West Koeëind

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnen sal aen d'ander sijde van 't voorn. bruggetje dezes graft (noot: leggende nevens de huysinge van Maeycken Dammasdr. houtkoopster - zie Noord Koeëind) / langs de d'oostsijde van de Craeyevangersteech tot het bruggitie loopende door 't midde van de Achtergraft / de oostsijde van de Werfstraet / 't Marendorp langs beyde zijde van de Craeyevangersteech tot de brugge / ende weder 't Marendorp langs tot de Groenepoort toe.

(SA II inv. nr. 1217, fol. 20 vso, 06-08-1654)

Geschiedenis:

Op 06-08-1654 ontstaan als afsplitsing van de buurt Noord Koeëind.

(SA II inv. nr. 1217, fol. 20 vso, 06-08-1654)

In 1657 wordt de oudraad Pieter Philipsz. Hachspy om onbekende redenen uit zijn dienst onslagen. Hoewel de buurtheer Warnaer Coesvelt ontkent dat hij op het comportement ofte leven van Pieter Philipsz. ietwes weet te seggen, verlenen Burgemeesteren ende Regeerders der stad Leyden hem toch de gevraagde akte. Overigens keert de ontslagen oudraad in 1678 terug, maar dan is hij zelf buurtheer (zie ook 'Buurthouden', pag. 84-85).

(SA II inv. nr. 153 fol. 18, 20-07-1657)

Jan Teunisse, heer van West Koeëind, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom.

(SA II inv. nr. 119 fol. 83 vso, 03-11-1741)

Gerrit van Swanenvelt, Willem Lindenburg en Dirk Ruygrok, resp. heer en raaden van West Koeëind, brengen ter kennis dat de meeste geburen rooms-katholiek zijn en dientengevolge hun dode huisgenoten in Oegstgeest of elders buiten de stad begraven. Aangezien het hier om de meest geringe burgers gaat, wordt er vanwege de uytkoop niet meer dan zes stuivers betaalt. Op die manier mist men de absentieboeten, zulks in tegenstelling tot begrafenissen die in de stad plaatsvinden. Wanneer er dan zo'n twintig buren afwezig zijn, worden er wel absentiegelden betaald waardoor de kas van de Gebuurte meerder komt te proffiteeren als van die, die buyten de stad werden begraven. Zodoende derft men veel inkomsten, terwijl toch de buurtknecht moet worden betaald en er ook kosten zijn bij het afsterven of verhuizen van de buurtheer. Men vraagt het Gerecht erin toe te stemmen dat de uitkoop voor begrafenissen die buiten de stad plaatsvinden, twintig of dertig stuivers moet bedragen. Het Gerecht bepaald dat de uitkoop voortaan dertig stuivers zal kosten.

(SA II inv. nr. 121 fol. 333, 20-04-1747)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

171. West Kleienburg

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende op de noortzijde van de Cleystraet opten houck van de Cruysstraet / loopende de Cleystraet langs westwaerts aen tot aen de Binnenvestsloot / ende de selve langs noortwaerts aen tot aen de Narmstraet / voorts de zuytzijde van de Narmstraet langs ende den houck omschrinkelende / loopende langs de westzijde van de Cruysstraet tot aen de Cleystraet / mede begrijpende de slopgens daerinne gelegen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 69 vso, 05-09-1624)

Geschiedenis:

Op 05-09-1624 gesticht op verzoek van de geburen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 69 vso, 05-09-1624)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

80. West Kerstenrijk

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende met de huysinge van Wm. van Wingen, genaemt De Witte Rose, gelegen aen de westzijde van de Voldersgraft / ende deselve zijde noortwaerts aen lopende tot de lange Prs. Kersstege / ende beyde de zijden van dyen begrijpende / midtsgaders den taerling huysen besloten tusschen de vers. Kerssteech ten zuyden / de Voldersgraft ten oosten / de Arent van Roelantstege ten noorden / ende de Dwers Arent Roelantstege ten westen / ende 't kerchoff zoowel zuytwaerts als noortwaerts aen lopende / sal eynden aen noortzijde met 't huys van Prs. Prsz. Vergeyl, genaemt Den Blaeuwen Cloc / ende aen de zuytzijde met 't huys van Mr. Jacob Reygersberch opten houc van de Nieustege.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 9 vso, 29-11-1607)

Geschiedenis:

Op 29-11-1607 ontstaan als afsplitsing van de buurt Kerstenrijk.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 9 vso, 29-11-1607)

Buurtheer Pieter Cornelisz. de Haes wordt vermeld als aanbrenger van een ouderloos kind uit de buurt bij het H.G. Weeshuis.

(Archief H.G. Weeshuis inv.nr. 3386 fol. 84 vso, 21-09-1615)

Bepaald onduidelijk is de precieze begrenzing met het noordelijk gelegen Prily (Koevoet). Volgens de gebiedsomschrijving wordt het bouwblok, gelegen tussen Pieterskerkchoorsteeg, Pieterskerkhof, Arend van Rollandsteeg en Dwars Arent van Rollandsteeg niet genoemd. Daarentegen behoren alle huizen aan weerszijden van de Pieterskerkchoorsteeg en de noordoostzijde van het Pieterskerhof uitdrukkelijk tot Kerstenrijk. Volgens de omschrijving van Prily (Koevoet) in 1607 zouden de twee huizen staande ten zuiden van de Arend van Rollandsteeg tot die buurt behoren, maar in latere omschrijvingen worden die niet meer genoemd en wordt de Arend van Rollandsteeg als grens genoemd. Aangezien deze twee huizen in de Pieterskerkstraat staan, moet echter worden aangenomen dat West Kerstenrijk eindigde met het hoekhuis Pieterskerkstraat/Pieterskerkhof (nu het 'Huys in den Houck').

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

63. West Catharinarijk

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

begrijpende de huysen aen de noortsijde van de Bredestraet, beginnende mette huysinge van Jannetgen de Hamer, wede. van Christiaen van Boxstael / ende oostwaers lopende tot aen de lange Vrouwensteech / voorts langs de westsijde van dezelve stege tot aen 't houckhuys opte Rijn staende / ende weder aen de zuytsijde van de Bredestraet, beginnende mettet huys van Reynout van Oyen / ende westwaers lopende tot aen de Varckensteech / dezelve aen de oostsijde / voorts langs de noortsijde van de Volresgraft tot aen de achterhuysinge van Daniel Rogge / vervatende mede de Moy Japensteech aen wedersijden.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 23 vso - 24, 23-06-1615)

Geschiedenis:

Op 23-06-1615 ontstaan als afsplitsing van de buurt Catharinarijk.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 23 vso - 24, 23-06-1615)

In 1627 is er sprake van een meningsverschil tussen Abraham Boxtel en Claes Lourisz., de heer en de tresorier van een niet nader genoemde buurt. Vermoedelijk is deze Abraham Boxtel identiek aan Abraham Christiaensz. van Boochstael, heer van West Catharinarijk. Het Gerecht ordonneert dat Claes Lourisz. als tresorier aan dient te blijven tot dat daerinne met ordre sal sijn gedisponeert (zie ook 'Buurthouden', pag. 85)

(SA II inv. nr. 187 fol. 102 vso, 24-09-1627)

De buurt krijgt toestemming om op de Breestraat een ereboog te mogen plaatsen, vermoedelijk vanwege een bezoek van prins Willem V na de patriotse nederlaag van juni 1787.

(SA II inv.nr. 230 fol. 72 vso, 29-09-1787)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

84. West Blik op de Aaszak

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende aen den houck van het Steenschuyr op de westzijde van de oude Vollersgraft met de huysinge van Cornelis Jansz. van Poelgeest (i.m.: excluys, bijgevoucht door last van de Gerechte deser stede den 20. septembris 1640) / lopende noortwaerts aen langs de selve westzijde van de selve Vollersgraft tot aen de huysinge van dr. Henricus Delmanhorst, die de selve mede es begrijpende / mitsgaders de huysen ten wederzijden van de Sonneveltsteech.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 79, 16-10-1625)

Geschiedenis:

Op 16-12-1605 ontstaan als afsplitsing van de buurt Blik op de Aaszak. Het Gerecht gelast de gemeene huyshoudende gebuyren aldaer bij de meerderheyt van stemmen te nommen ende verkiesen drie des bequaemste, gequalificeerste menspersonen, in dezelve gebuyrte woondende ende gehuyst en geërft zijnde ende dezelve de voors. van de Gerechte over te leveren (...) ende achtervolgende de generale ordonnantie van de gebuyrten.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 8)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

304. Vrijdom buiten de Zijlpoort

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

zowel ten noorden als ten zuyden van den Rijn

(SA II inv. nr. 1216 fol. 4 vso, 19-12-1602)

Wesende in 't geheel de vrijdomme buyten de Zijlpoorte

(SA II inv. nr. 1216 fol. 15 - 15 vso, 25-08-1611)

Geschiedenis:

Oorspronkelijk stond de buurt bekend als de Vrijdom buyten de Sijlpoort. De Vrijdom bestond uit het gebied tussen de tegenwoordige Haven en de Zuidsingel, maar omvatte ook de schaarse voorstedelijke bebouwing ten noorden van de Rijn, tegenwoordig aan de zuidzijde van de Haven. Zie ook Spring Over Rijn en Looiersbuurt.

De buurt wordt op 19-12-1603 door het Gerecht gesticht op verzoek van de geburen, maar in 1611 blijkt de naam te zijn veranderd in Rijnewaard. Het ontstaan van de buurt houdt verband met de aanleg van een nieuwe stadswijk in de zogeheten stadsvrijdom, thans het gebied tussen de Haven en de Zuidsingel. Over de aanleg van het nieuwe stadsdeel - toentertijd bekend als de voorstad - had het Gerecht al in 1596 besloten, maar het duurde nog wel enige jaren voordat de wijk was voltooid. De reden van de naamsverandering zal zijn geweest dat er door de bebouwing steeds minder sprake was van een vrijdom, d.w.z. een onder de jurisdictie van de stad vallend, maar in hoofdzaak onbebouwd gebied dat buiten de stadsvesting was gelegen. Naarmate de bebouwing vorderde en het aantal woningen toenam, werd opsplitsing in verschillende buurten onvermijdelijk. Op 08-1611 besluit het Gerecht daartoe vermits de groote der zelver gebuyrte ende menichte van de gebuyren, die 't getal van 274 exideerden. Hierna wordt Rijnewaard gesplitst in de buurten Oost Rijnewaard en West Rijnewaard.

(Idem)

Door de splitsing van 1611 verdween de naam Rijnewaard. Ze moet daarom niet worden verward met die van de gelijknamige en in 1664 gestichte buurt Rijnewaard in het bouwblok Nieuwe Rijn/Oranjegracht/Groenesteeg/Waardgracht.

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

13. Vreugdendaal

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

begrijpende de huysen aen de zuydtsijde van de Nonnesteech / beginnende opten westhouck van seeckere slopsteech uytcoemende meede in de Colfmaeckerssteech tot aen de Achtergraft / de oostsijde van selfde Achergraft tot aen Kolfmaekerssteech / de Kolfmaeckerssteech noortsijde tot aen de Dwersboysenstraet / de selfde Dwersboysenstraet / ende vordere slopsteech westsijde tot in de Nonnesteech.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 139 vso, 07-04-1639)

Geschiedenis:

Op 07-04-1639 ontstaan als afsplitsing van de buurt Oost Vreugdenrijk.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 139 vso, 07-04-1639)

Op 16-01-1796 verzoekt de buurtheer, Pieter Rouvoirolle, om Vreugdenrijk te verhelen met Oost Vreugdenrijk. De buurt telt maar 14 huizen en de meeste inwoonders werden bedeelt van den Arme. De buurtkas bevat derhalve slechts f 5.5.- en soo er een Lijk mogt vallen die uyt de geburtkas moet begraven werden, soo was het de ondergeteekende onmogelijk de selve te begraven uyt de buurtkasse, en inkomme heeft de geburt niet, en inkomme om de knegt sollang te betalen is er niet. Het stadsbestuur (de Provisionele Raad) vraagt het Comité van Veiligheid om advies, maar kennelijk met het oog op de verwachte komst van een nieuw buurtregelement, wordt het probleem niet opgelost.

(SA II inv. nr. 617, bijlagen)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

99. Vredenrijk

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

als begrijpende alleenl(ick) de huysen aen de oostsijde van Hoygraft tusschen de Groenesteech ende 't Gansoorde staende.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 26 vso - 27, 17-09-1615)

Geschiedenis:

Op 27-08-1615 ontstaan als afsplitsing van de buurt Alkey. Volgens Jan Jansz. Orlers (editie 1641, pag. 70) zou dit deel van de afsplitsing haar naam hebben behouden, doch dit moet een abuis zijn.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 25 vso)

Van de buurt Vredenrijk is een kasboek bewaard gebleven met boekingen over de periode 1704 - 1796. De inleiding luidt als volgt: Memorie ofte korte aanteekening van tgeen ontfangen is weegens vette plateel, afsterven van de gebuuren en abzentie op de dag begraavenissen, alles op het ontfangen uyt handen van de knegt der gebuurte aan mij Ad. van Keulen als ordinaar Thezaurier aan de gebuurte genaamd Vredenrijk (1704) (zie ook 'Buurthouden', pag. 112).

Hier volgt een overzicht van enkele opmerkelijke uitgaven:

Zo wordt duidelijk dat de buurtknecht ieder nieuwjaar een gratificatie van f 5,- ontvangt. Over de periode 1704 - 1722 bedragen de inkomsten in totaal f 381-12-8, terwijl de uitgaven f 190-18-0 belopen.

Op den 23 april 1722 de Buure gesamenlijk vergaadert geweest aan 't huys van Franchois de Schregel als Heer en heeft die verkooren de Hr. en Mt. Johan van Lanschot tot Oudraet en is met gemeene stemme tot opper Thrsauerier verkoore Gerard Poppeleus aen wien ook heden penningen ter somme van f 192-10-0 sijnde het netto proovenu dat bij 't op neemen der boecke in cassa bevonden is.(....) en verder door het overlijden van Adam van Keulen het thesauriersampt vacant geworden en daertoe bij den Hr. en sijn Raaden voorgestelt, Gerard Poppeleus, tgeen bij omvrage bij de gesamentlijke geburen is geapprobeert en naer gedaene gelukwensinge heeft den Heer doen bereyden een Heerlijke Maeltijt en de gesamentlijke geburen naer de naam van de gebuerte getracteert en ook also gescheyden.

Een paar maanden later blijkt het batig saldo te zijn aangegroeid tot f 228-10-0. Besloten wordt om daarvan f 143-10-0 onder de buren te verdelen. Merkwaardig is dat er nog in dezelfde week een buurthof wordt gevierd, waarvoor men zelfs de stad verlaat. De festiviteiten kosten maar liefst f 437-0-12 (zie ook 'Buurthouden', pag. 99).

Naar gehoude vergadering bij den Heer en sijne Raden es geresolveert om de gesamenlijke geburen te versoeken op een vrolijke maeltijt die gehouden is ten huyse van Willem van Dam, Hospes In 't Fonteyn'aen den Rhijndijk op den 5 en 6 Augusty 1722.

Op 31-01-1731 zijn de gezamenlijke gebuuren van Vredenrijk op den Burg vergadert geweest tot het suppleren van twee thresoriers ampten ende aldaer bij eenparikteyt van stemmen tot eerste thesuurier in plaetse van Gerard Poppeleus verkoren de heer Jan Sandra, alsmede tot tweede thesaurier in plaats van Jan Raedsveld, de heer Isak de Schregel. Is oock ten selven dage gemaact bij de gesamenlijcke bueren een nominatie van een Heer deser Gebuerte waar uyt bij haar Ed. Gr. Agtb. de Heeren van de Geregten deser Stadt is aangesteld den 18 Febru. des jaers 1731 den Hr. en Mr. Johan van Landtschot Vroedschap. die op den 21 Feb. des selven jaers heeft aangesteld tot Raad der gebuerte den Hr. Hendrik van Halteren.

Er blijkt op dat moment f 208-2-8 in kas te zijn. De kosten van de vergadering bedragen f 10-15-8 - te betalen aan de hospes van de Burg - en van het rekest f 3-16-0

Op 27-07-1745 bedraagt het kastegoed f 568-15-0. Besloten wordt om opnieuw een vrolijke maaltijd te organiseren, in herberg 't Fonteyn aan de Hoge Rijndijk. De kosten bedragen f 413-13-8 en de buren die niet aanwezig zijn ontvangen f 30-0-0. Ook worden de bewoonsters van St. An (het in de buurt gelegen St. Anna Aalmoeshuishof) weer getrakteerd op een vrolyke maeltijt (zie ook 'Buurthouden', pag. 99).

Wanneer in maart 1759 buurtheer Van Lantschot overlijdt (de dootgift bedraagt een gouden ducaton ter waarde van f 15-15-0), wordt er weer in de Burcht vergaderd. De verteringskosten belopen f 21-0-0, die van het rekest f 3-18-0.

Met het collectief geheugen van de buurt is niets mis: twintig jaar later, op 02-09-1765, begeeft men zich opnieuw naar 't Fonteyn, waar het er dit keer wat zuiniger aan toe gaat: er wordt 'slechts' voor f 223-14-0 verteerd. Voor de bewoonsters van de St. Annahof wordt weer f 30-0-0 uitgegeven aan eten, terwijl de buren die niet meegaan dit keer maar f 3,- ontvangen. Voor de buurtheerverkiezingen op 12-12-1765 , 17-04-1782 en 05-05-1795 wordt resp. slechts f 1-0-0 , f 10-6-0 en f 7-10-0 uitgegeven. Kennelijk was 't Fonteyn een geliefde uitspanning, want de buren van 't Rijk van Burgstreng weten de herberg in 1768 ook te vinden (zie ook 'Buurthouden', pag. 99).

In 1792 volstaat men met een verdeling van geld onder de geburen. Er wordt f 140-0-0 gedeeld, terwijl de conventualen in St. Annahof f 13-0-0 ontvangen en de buurtknecht f 1-0-0. Vanwege de invoering van het nieuwe Reglement op de Gebuurten en de opheffing van Vredenrijk wordt op 19-11-1795 nog éénmaal het kasgeld verdeeld. Alle (19) buren krijgen ieder f 1-15-0, de bewoonsters van het St. Annahof f 0-11-0 en aan een behoeftige wordt tenslotte nog f 0-19-0 verstrekt.

(SA II inv. nr. 6962)

Van de buurt Vredenrijk is een kasboek bewaard gebleven. Over de periode 1705 - 1729 zijn de aard en omvang van de inkomsten en uitgaven berekend. Onderstaande tabel toont een overzicht van samengetelde inkomsten en uitgaven naar soort:

(SA II inv. nr. 6962)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

307. Vredenburg

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

vanouts Pathmos / onder Oost Marendorp Lantzijde / beginnende opte noortzijde van der Achtergraft aen 't eynde daer hij uyter vestsloot comt bij 't nieuwe watergat / westwaert aen / lopende langs de voors. Achtergraft tot aen de lange Duysentraetstege / ende van daer hem draeyende naer den noorden deur dezelve stege / eyndende aen der walle ende zulx in hem begrijpende de oostzijde van de voors. Duysentraetstege.

(SA II 1216 fol. 1, 08-11-1601)

vanouts genaemt Pathmos / beginnende aen de noortsijde van de Achtergraft aen de Vestsloot / lopende westwaerts aen tot aen de lange Duysentraetstege / begrijpende dezelve / mitsgaders de oostsijde van de werff.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 13 vso, 03-02-1610/1611)

beginnende aen de noortsijde van de Achtergraft met de huysinge aen de westhouck van de Langduysentraetsteech / begrijpende de voors. Duysentraetsteech ten wederzijden / mitsgaders de huysen op Achtergraft voornoemt / ende de nedergeleyde walle tusschen de Pelicaenstraet ende de voors. steech / mitsgaders noch begrijpende de oostzijde van de werf.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 88 vso, 10-08-1628)

Geschiedenis:

Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553). De ligging wordt dan omschreven als: Pathmos no. xxxviij / Begint aen de brugge van Bouwen Louwestege totter Vest toe / plach te hebben huysen of cameren 24. Hoewel men zich de oude buurtnaam nog jarenlang herinnert, ontstaat rond 1600 de naam Vredenburg. Ook wordt aanvankelijk de naam 't Lant van Vreden gebezigd. De buurten Patmos en Vredenburg zijn dus qua ligging en omvang identiek.

(SA II inv. nr. 1220 fol. 11 vso)

In 1610 (of 1611) klagen de geburen dat Andries de Gotter (of Gorter) eenige tijt uytter stadt metter woone geweest was ende nu, hoewel weder gcomen (sich) mette zaecken van dees gebuyrte niet en wilde bemoeyen ende zulx versoucende omme de gebuyrte in goed ordre te houden een ander heere in sijn plaetse. Wellicht dat het Twaalfjarig Bestand gelegenheid bood aan de Gotter om voor enige tijd terug te keren naar zijn voormalige woonplaats Mechelen. Het Gerecht accepteert de bijgeleverde nominatie en benoemt Dirck Claesz. bierdrager als buurtheer.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 13 vso)

In 1634 verzoeken de geburen om splitsing van Vredenburg. Het Gerecht stemt toe en verdeelt de buurt in Oud Vredenburg en Nieuw Vredenburg.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 110 - 110 vso, 05-05-1634)

Buurtheren: 

148. Vosserschagen

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

twee taerling huysen gelegen tusschen Jan Vossenstege ten westen / de Beestemarct ten noorden / de Volmolengraft ten oosten / ende de Achtergraft ten zuyden / begrijpende huysen ofte cameren xxxj

(SA II inv. nr. 1216 fol. 12, 14-05-1609)

begrijpende drye taerlingen huysen, gelegen tusschen de Jan Vossensteech ten westen / de Noordrundersteech mitsgaders 't steechgen gaende naer de oude Volmolengraft ten noorden / de voors. Volmolengraft ten oosten / ende de Achtergraft ten suyden.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 47 - 47 vso, 11-06-1620)

Geschiedenis:

Op 14-05-1609 vermeld als afsplitsing van de buurt Jan Vossenrijk.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 12)

Kennelijk was er al eerder sprake van een afzonderlijke buurt, want op 17-02-1600 wordt timmerman Jan Hermansz. benoemd als heer van de Beestenmarkt. Op 13-08-1609 wordt hij, inmiddels zeer out ende qualicken te voete zijnde, vervangen door Stoffel Jacobsz. In de marge van dit bericht staat (gedateerd 20-07-1617) dat de buurt is geamplieert (vernieuwd) mettet taerling huysen `t welck opte Oude Beestemarct begonst wert te timmeren. Van Oerle geeft uitvoerige informatie over de ontstaansgeschiedenis van dit buurtje. Oospronkelijk bevond zich hier het klooster Schagen dat na de reformatie - evenals het iets noordelijker gelegen klooster Abcoude - werd gesloopt. Het terrein werd aanvankelijk tot beestenmarkt bestemd, maar in 1594 grotendeels bebouwd met twee taerlingen (blokken) woningen tussen de Zuid Rundersteeg, Achtergracht (nu Van der Werfstraat) en de Volmolengracht, inclusief de Schagensteeg. In 1615 wordt het overblijvende deel tussen Noord en Zuid Rundersteeg bebouwd en krijgt de buurt haar grootste omvang. Waarom de buurt in 1620 wordt genoemd als één van de vier afsplitsingen van Jan Vossenrijk is onduidelijk, maar in ieder geval niet correct.

(SA II inv. nr. 5112 fol. 108 - 108 vso en inv. nr. 1216 fol 12 vso, zie ook Van Oerle, pag. 307)

Jan Saete, oud omtrent 56 jaar, heer van Vossen Schaeyen en Jan de Winter, oudraad, omtrent 77 jaar en Franchois du Bois, omtrent 50 jaar, allen wonende in de genoemde buurt, verklaren op verzoek van Alexander Fockenberch haer geweesde buerman dat Fockenberch zes jaar achtereen in de Janvossensteeg heeft gewoond en dat hij voor alle getuigen gehouden is geweest voor een eerlick ende deuchdelick man, sulcx dat hem getuygen noyt eenige quade getuichnisse of oneer van den gemelden Fockenberch is ter ooren gecomen. Zij hebben al die jaren grote ende goede buyrgemeenschap met hem gehad.

(Rechterlijk Archief inv. nr. 39, Getuigenisboek W fol. 236, 25-01-1644)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting