De Raad van State heeft het nieuwe bestemmingsplan binnenstad Leiden, vorig jaar door de gemeenteraad goedgekeurd, op 30 maart 2018 geschorst wat betreft het plandeel "Annie's". Door die schorsing wordt voorkomen dat het megaterras kan worden aangelegd op basis van het inmiddels van kracht zijnde bestemmingsplan. Daarin was het beoogde megaterras van Annie's al ingetekend terwijl de procedure over de omgevingsvergunning voor dat terras nog niet onherroepelijk was. De HVOL en het Waterambacht Leiden hebben om die reden beroep aangetekend tegen het bestemmingsplan. Die beroepsprocedure loopt nog. 

In januari 2018 had de Raad van State de door de gemeente verleende omgevingsvergunning voor het terras vernietigd omdat die onvoldoende onderbouwd was. Voor een eventuele nieuwe omgevingsvergunning moet de gemeente de oude aanvraag opnieuw beoordelen volgens de uitspraak van de Raad van State. Dat moet mede gebeuren op basis van een nog op te stellen rapport van een onafhankelijk deskundige, met name over de doorvaarbaarheid ter plaatse, en met inachtneming van een nog uit te voeren onderzoek naar de drukte op de Leidse binnenwateren in het pleziervaartseizoen, zo heeft de Raad van State bepaald.

Op 31 januari 2018 heeft de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State uitspraak gedaan in het hoger beroep dat o.a. de HVOL en het Waterambacht Leiden (WAL) hadden aangespannen.

Read more …

De HVOL heeft zich de afgelopen jaren intensief beziggehouden met de beoogde aanleg van een megaterras bij Annie's. Daarover staat het e.e.a. op deze site. Maar er zijn meer problemen met horecaterrassen in de binnenstad. Het gemeentebestuur wil een zekere ordening, de horeca ondernemers (althans een deel van hen) voelen zich daardoor kennelijk in hun ondernemersvrijheid beperkt. Dat speelt al jaren. Het bestuur van de HVOL wil geen partij zijn in deze discussie en zich ook niet bemoeien met de specifieke regelgeving, maar vindt wel dat terrassen (onderdeel van de openbare ruimte) het historisch karakter van de stad niet zouden moeten aantasten. Naar aanleiding van een debat hierover in de gemeenteraadscommissie heeft het bestuur in april 2017 zijn zorgen verwoord in een brief aan B&W en de raadcommissie.

De Corona-crisis leide in maart 2020 tot sluiting van de restaurants en café's in Leiden. Om het omzetverlies van de periode van lockdown enigszins te compenseren en voldoende afstand tussen tafeltjes te bewerkstelligen ("de 1,5 meter samenleving") heeft de gemeente toegestaan dat na de heropening in juni 2020 bestaande terrassen tijdelijk mochten worden uitgebreid en op andere plaatsen tijdelijk terrassen mochten worden ingericht. In beginsel tot november 2020. Het bestuur van de HVOL heeft daar geen bezwaar tegen aangetekend (zoals somige HVOL-leden aan het bestuur hadden gevraagd) uit begrip voor de moeilijke positie van de horeca, maar gaat er wel vanuit dat het inderdaad om iets (zeer) tijdelijks gaat en ook dat gehandhaafd wordt waar horeca-ondernemers de grenzen van hun terrasvergroting overschrijden. 

Het bestuur heeft overleg gevoerd met de gemeente over de nieuwe Horecavisie-in-wording en blijft kritisch met betrekking tot de toenemende hoeveelheid horeca in de Leidse binnenstad. (Verdere) "verpretparking" van de historische Leidse binnenstad dient te worden voorkomen. Na het uitkomen van de Horecavisie 2020 heeft het bestuur van de gelegenheid gebruik gemaakt om commentaar op deze nota te leveren. De Horecavisie 2020 is in januari 2021 door de gemeenteraad goedgekeurd in nagenoeg dezelfde vorm/inhoud als door het college voorgesteld. Het bestuur van de HVOL zal alert blijven op een overmaat aan horeca en horecaterrassen in de Leidse binnenstad. 

(bijgewerkt tot januari 2021)

28 februari 2017 - De Historische Vereniging Oud Leiden heeft B&W voorgesteld om het voormalige belastingkantoor aan het Stationsplein de monumentstatus te verlenen. Het gebouw is een van de weinige kantoorgebouwen in Leiden uit de wederopbouwperiode (1940-1970). Het bevat een uniek en niet te verplaatsen kunstwerk in de glas-in-betongevel. Bovendien bevindt zich op de zesde verdieping een keramisch wandreliëf. Het voorstel is gedaan op 17 februari 2017.

Read more …

Het bestuur heeft in mei en juni 2016 in een zienswijze resp. een aanvulling bezwaar gemaakt tegen het wijzigen van het profiel van deze straat, die een zeer ongewone kromming heeft waar een historie achter zit: de kromming is het gevolg van een (reeds lang geleden gesloopt) bolwerk met een molen. Het verhaal achter de kromming verdient het levend te worden gehouden door het historische profiel te handhaven. 

Het college van B&W heeft onze bezwaren verworpen en de vergunning verleend. Het bestuur van de HVOL heeft geen verdere stappen genomen. De vergunde werkzaamheden zijn inmiddels uitgevoerd.

(rubriek afgesloten)

Nadat een eerder controversieel hotelplan voor Rapenburg 48 door de gemeente ongedaan was gemaakt, is in 2016 een aanpassing van het bestemmingsplan voorgesteld. Het bestuur heeft tegen de meeste elementen van het voorgestelde plan geen bezwaar, maar wel tegen de mogelijkheid die het plan biedt om horeca in het pand Pieterskerkhof 4a toe staan. Het Pieterskerkhof is een historisch zeer waardevolle, rustieke plek die in een drukke stad met al zeer veel horeca in de nabijheid juist de mogelijkheid van stilte en bezinning biedt. Het bestuur heeft in een zienswijze zich aangesloten bij de wijkvereniging om het bestemmingsplan op dit punt te wijzigen. 

Het bestuur van de HVOL, de wijkvereniging en omwonenden hebben in september 2016 constructief overleg gehad met de eerstverantwoordelijke wethouder, Paul Laudy. In het voorstel van B&W aan de gemeenteraad zijn de horecabestemmingen voor de panden Rapenburg 48 en (aan de achterzijde daarvan) Pieterskerkhof 4a geschrapt. Het bestuur van de HVOL heeft in oktober 2016 in de commissie Stedelijke Ontwikkeling van de gemeenteraad het voorstel van B&W bij de gemeenteraad aanbevolen. Ook de wijkvereniging en omwonenden hebben dit gedaan. Het gewijzigde bestemmingsplan is in december 2016 goedgekeurd door de gemeenteraad. De panden zijn inmiddels door de gemeente verkocht. Na de nodige restauraties zal er een museum in worden gevestigd.

Rapenburg Zienswijze 48.pdf

Het fraaie pand Zoeterwoudsesingel 2 is jarenlang sterk verwaarloosd, de serre ernaast afgebroken. Op die plek is begin 2016 nieuwbouw voorgesteld, appartementen op vier verdiepingen, terwijl de naastgelegen panden twee verdiepingen plus schuine kap hebben, met per etage een geheel andere maatvoering. Het bestuur acht deze nieuwbouw niet passen op die plek en heeft dat in april 2016 in een zienswijze aan de orde gesteld bij het college. 

Het college heeft de kritiek van de HVOL en ook van omwonenden naast zich neergelegd en aan de gemeenteraad voorgesteld een verklaring van geen bedenkingen (VVGB) af te geven. Die is nodig in het geval een omgevingsvergunning in strijd is met het bestemmingsplan en dat was duidelijk het geval. In de raadscommissie in augustus 2017 heeft de HVOL haar bezwaren nader toegelicht en er bovenal aandacht voor gevraagd dat het college en de Welstands- en Monumentencommissie Leiden (WML) naar de mening van de HVOL te meegaand is en de lat niet hoog genoeg legt. De standaardformulering is "niet in strijd met redelijke eisen van welstand". De WML keurt daarmee een project goed en het college van B&W volgt als regel dat advies. En de gemeenteraad, in het geval van een VVGB, volgt als regel het voorstel van het college - en zo geschiedde ook in dit geval.

Dit alles verraadt geen hoog ambitieniveau. Het bestuur van de HVOL meent dat zeker op veel plaatsen in de binnenstad een grotere ambitie moet worden getoond en middelmatige ontwerpen en/of ontwerpen die niet passen in de naaste omgeving niet dienen te worden goedgekeurd. De voorzitter van de HVOL heeft tijdens de dies van november 2017, in aanwezigheid van de burgemeester, dit standpunt nogmaals naar voren gebracht.

(rubriek afgesloten, eind 2017)

In 2016 heeft een herinrichting plaatsgevonden van het Morspoorplein, op een wijze die naar de mening van het bestuur van de HVOL historisch volstrekt onverantwoord is. Voorzitter en vicevoorzitter van het HVOL-bestuur hebben in juni 2016 in een gesprek met de burgemeester en twee wethouders hun kritiek geuit op die herinrichting. De HVOL was hierbij ook niet betrokken en voor zover kon worden nagegaan is ook geen omgevingsvergunning verleend. Grootste bezwaar is dat de Morspoort (de oudste van de twee nog resterende stadspoorten in Leiden), op een soort sokkel met twee treden aan de stadskant is geplaatst. Daarmee wordt geweld aangedaan aan de functie van de poort, eeuwenlang gebruikt als in- en uitgang van de stad, ook voor handkarren en paard en wagen en later vooral fietsen.

De herinrichting en met name het trapje hadden tot doel fietsen door de poort onmogelijk te maken althans te ontmoedigen. Voorts is het plaatsen van extra bomen aan de stadskant historisch niet verantwoord en dreigen de bomen de poort deels aan het zicht te onttrekken. Om fietsen door de poort verder te belemmeren zijn grote plantenbakken voor de poortopening geplaatst die verder afbreuk doen aan ware betekenis van de stadspoort en het zicht op de poort verder aantasten.

Voor wat betreft de herinrichting van het Morspoortplein heeft het bestuur in een brief aan het college van B&W in juli 2016 zijn zorgen geuit over de mate van respect dat wordt getoond voor een van de topmonumenten van onze stad. Het college toonde zich ook niet gelukkig met het resultaat van dit project en wijst op uitvoeringsfouten, die zouden worden hersteld. Na het terrasseizoen en 3 oktober (2016) is een fors deel van het Morspoortplein weer opgebroken en opnieuw aangelegd/bestraat. Een wezenlijke verbetering heeft dat echter niet opgeleverd. Er blijft een verhoog aan de stadskant, met twee traptreden; en nu werd zelfs aan de buitenzijde een drempeltje gemaakt, kennelijk om de onderdoorgang voor fietsers verder te ontmoedigen. Vanuit historisch oogpunt blijft de herinrichting van het plein naar de mening van het bestuur van de HVOL een grote misser, een standpunt dat door velen, ook in de buurt, wordt gedeeld. We hebben dit  bij diverse gelegenheden aan de orde gesteld en daarbij de suggestie gedaan dat het trapje zou worden vervangen door een hellingbaantje zoals dat jaarlijks (tijdelijk) voor de Leiden Marthon wordt aangelegd. Als zo'n hellingbaantje permanent in correcte bestrating over de volle breedte van de poortopening zou worden aangelegd, zou een sterk bekritiseerd element bij de Morspoort kunnen worden geëlimineerd. 

Met name vanwege klachten over de verhoogde onveiligheid van de nieuwe situatie, is verkeersonderzoek uitgevoerd door een extern bureau. De uitkomst van dat onderzoek heeft in 2018 geleid tot een aantal voorstellen voor aanpassing, waarbij de situatie vanuit historisch oogpunt verder dreigt te verslechteren, zoals het duidelijker markeren van het trapje door middel van een hardstenen stoep. Het bestuur van de HVOL heeft daarom in augustus 2018 een brief geschreven aan het college van B&W met een dringend beroep om meer respect te tonen voor de historie van onze oudste stadspoort. Op onze brief van augustus 2018 is een inhoudelijke reactie van het stadsbestuur uitgebleven. Mede naar aanleiding van vragen en een dsicussie tijdens de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van de HVOL (27 maart 2019), heeft het bestuur eind maart 2019 opnieuw een brief aan het college van B&W geschreven. Daarin heeft het bestuur, onder het uitspreken van het vermoeden dat een reconstructie van het Morspoortplein zoals eigenlijk nodig zou zijn uit financieel oogpunt niet haalbaar is, gevraagd de eerder door ons geuite, veel eenvoudiger oplossing te realiseren van een hellingbaantje in plaats van het trapje. 

Ondertussen had op 28 maart 2019 het CDA-raadslid Joost Bleijie tijdens de raadscommissie Werk en Middelen vragen gesteld, mede naar aanleiding van een publieke opmerking van wethouder Yvonne van Delft (portefeuille cultuur en erfgoed) tijdens een Erfgoedsymposium op diezelfde dag dat zij de situatie bij de Mosrpoort ook maar raar vond. Wethouder Van Delft zei in de commissievergadering bereid te zijn er opnieuw naar te kijken, maar de eveneens aanwezige wethouder Dirkse zei dat zulks niet zou gebeuren - een opmerkelijke situatie in een collegiaal bestuur. In die situatie heeft Joost Bleijie op 11 april 2019 een reeks schriftelijke vragen gesteld aan het college. In de beantwoording daarvan op 3 juni 2019 verdedigt het college de situatie zoals die ontstaan is en de wijze waarop die tot stand is gekomen. 

Ook op 3 juni 2019 beantwoordde het college onze brief van eind maart en kwam daarin tot de conclusie dat het geen aanleiding ziet het ontwerp aan te passen en dat een permanenete hellingbaan niet zal worden aangelegd. In de brief wordt op z'n minst de suggestie gedaan dat de HVOL bij het ontwerp van de herstructurering betrokken is geweest. Het bestuur van de HVOL heeft dat in een brief van 7 juli 2019 willen rechtzetten en in het kort nog eens zijn positie vastgelegd. In een gesprek van voorzitter en vicevoorzitter van de HVOL met leden van het college zijn we tot de conclusie gekomen dat het beter is dit meningsverschil voorlopig maar te 'parkeren'. 

Sindsdien zijn de straatstenen in het trapje vervangen door natuurstenen stoepranden en zijn met keitjes paden gemarkeerd rond het 'podium' waarop de Morspoort nu is geplaatst. Veranderingen die aangebracht zijn om de verkeersveiligheid te bevorderen (er gebeurden na de reconstructie van het Morspoortplein nogal wat ongelukken) maar die afbreuk doen aan het monumentale van de Morspoort. Na die veranderingen is in de maand april 2020 tot (minimaal) tweemaal toe een personenauto vanaf de singelkant door de poort gereden en vervolgens op het (natuurstenen) trapje klem komen te zitten. Uit arrenmoede is toen maar weer een grote plantenbak (zgn Hortusbak) aan de buitenzijde van de poort geplaatst om nieuwe ongelukken te voorkomen. Nader overleg binnen de gemeente heeft vervolgens niet geleid tot een reconstructie ten principale die recht zou doen aan de monumentale stadspoort, maar tot het plan de plantenbak aan de buitennzijde van de poort te vervangen door een paaltje en met kwart cirkel van keitjes in het wegdek de rijrichting voor auto's en fietsers aan te geven. De HVOL heeft erop gewezen dat keitjes bij regen glad worden. Voor fietsers zou het er daardoor niet bepaald veiliger op worden. Voortschrijdend inzicht bij de gemeente heeft geleid tot het besluit de kwart cirkel van keitjes achterwege te laten. De plantenbak is inmiddels vervangen door een paaltje, niet de ijzeren Leidse paal maar een betonnen zgn. Alphenaartje. De oudste Leidse stadspoort wordt nu dus bewaakt door een Alphenaar....

(bijgewerkt tot 21 februari 2021)

Zowel ten behoeve van hoogwaardig openbaar vervoer als een goede doorgaande looproute van het Singelpark, dient de kruising aan de stadszijde van de Jan van Houtbrug te worden heringericht. Ook moet rekening worden gehouden met de situering en toegankelijkheid van het zgn. Jan van Hout monument. Daarover heeft in 2015 enige malen constructief overleg plaatsgevonden met de gemeente en enkele andere betrokken partijen. Er is een voor alle betrokkenen goede oplossing gevonden. Der werkzaamheden zijn in de herfst van 2016 gestart en in 2017 afgerond wat betreft de situatie voor het doorgaande verkeer. De beoogde verandering van de aansluiting van het Plantsoen, van belang voor o.a. het Singelpark, is nog niet gerealiseerd.

Universiteit Leiden heeft plannen om het gebied aan weerszijden van de Witte Singel waar thans reeds veel universiteitsgebouwen staan (w.o. de universtiteitsbibliotheek), naast een complex woningen, om te vormen tot een “humanities campus”. Een deel van de relatief nieuwe universiteitsgebouwen alsmede de woningen van een woningscorporatie zouden daarvoor moeten worden afgebroken. Vanuit het perspectief van de HVOL gaat het vooral om het antwoord op de vraag wat hiervoor in de plaats komt. Er dient sprake te zijn van een zorgvuldige inpassing in de overwegend kleinschalige, historisch waardevolle bebouwing in dit gebied naast o.a. de Hortus en het Academiegebouw.

In 2016 en begin 2017 heeft de universiteit een aantal bijeenkomsten belegd met een zgn klankbordgroep, waarin o.a. de wijkverenigingen, de buurtbewoners en de HVOL vertegenwoordigd waren. Aan de orde waren verschillende mogelijkheden voor de ruimtelijke opzet van de nieuwe "campus", waarbij de universiteit een zeer duidelijke voorkeur toonde voor een opzet waarbij voor de woningen geen plaats meer zou zijn. Dit leidde tot een "patstelling" omdat een ruime meerderheid van de bewoners van geen wijken wilde weten en de eigenaar, woningbouwvereniging De Sleutels, zich daarbij aansloot. Het universiteitsbestuur heeft het gemeentebestuur gevraagd de regie in deze zaak over te nemen en zulks is geschied. 

In januari 2018 is het overleg met een nieuwe klankbordgroep weer van start gaan. Uitgangspunt daarbij is dat de (58) woningen van De Sleutels, conform de wensen van de univesiteit, worden gesloopt. De HVOL participeert in het overleg en blijft gespitst op een opzet van de nieuwbouw die past in de historische omgeving.  

In april 2019 zijn het Stedenbouwkundig Plan en het Beeldkwaliteitsplan voor de Humanities Campus gepubliceerd en opengesteld voor inspraak. Het bestuur van de HVOL heeft op 14 mei 2019 een brief aan B&W gestuurd met zijn standpunt. Qua hoogte blijven de plannen redelijk binnen de perken, behalve bij het Centrale Onderwijsgebouw tegenover de woningen aan de Doelengracht. Bezwaarlijk vindt het bestuur de bouwkundige/architectonische invulling van het plangebied: te grofmazig, te weinig aansluitend bij de fijnmazigheid van de binnenstadsbebouwing en met te weinig variatie. 

Voor nadere informatie over de Humanities Campus zie de website van de universiteit, www.universiteitleiden.nl