Alfabetische index op namen van hoofdbewoners en poorten volgens de volkstelling van 1849.

 

Uit de berichtgeving van destijds blijkt dat van de Leidenaars werd verwacht dat zij de vooraf verspreidde formulieren voor de Volkstelling zelf invulden. In de praktijk was dat onuitvoerbaar omdat veel inwoners – en zeker in de poorten – analfabeet waren. Daarom was bepaald dat indien hij daartoe niet in staat is, zulks door een ander geschikt persoon of desnoods, bij ophaling der biljetten door Commissarissen zelve te doen invullen (zie Leydse Courant, 14-11-1849).  

Voor de taak van ‘commissaris’ zal wel een beroep zijn gedaan op de buurtbestuurders die volgens ambtelijke instructies aan de slag gingen. Maar hun nauwkeurigheid liet vaak te wensen over. Zo blijken familienamen soms te zijn verhaspeld: Colpa in Collepa, Chaudron in Chidron en Leugering in Leugeling. En wanneer men de genoteerde gegevens vergelijkt met die van de Burgerlijke Stand, ziet men dat de voorletters en de leeftijden van de gezinsleden vaak niet kloppen.

Met name mankeert het aan de vermelding van kinderen die als ‘scholier’, maar ook als ‘huisleerling’ worden vermeld. Wat echter onder een huisleerling wordt verstaan is onduidelijk; maar het is ondenkbaar dat kinderen door hun vaak analfabete ouders werden opgeleid in lezen, schrijven en rekenen.

Een andere tekortkoming van de Volkstelling is dat de vloed van gegevens slecht werd verwerkt. Er wordt wel geteld, maar er zijn alleen verzamelcijfers bekend van burgerlijke staat en kerkelijke gezindheid. Daardoor is het maar gedeeltelijk mogelijk om de uitkomsten in de poorten te vergelijken met die van de overige Leidenaars (zie verder de tabel).

Achter de naam van de hoofdbewoner vindt met de poortnaam zoals vermeld in de Volkstelling 1849. Indien men erop klikt, wordt naar de detailpagina van de poort gesprongen. Het nummer in de laatste kolom correspondeert met het nummer van de poort, zoals dat in 1849 vermeld is (zie tabel) en hetgeen anders is dan het door ons gehanteerde poortnummer. Door te klikken op het nummer komt men in het betreffende document met de gegevens per poort (op dit moment moet men zelf nog even naar de gewenste pagina scrollen).