Buurthouden (1400-1795)

vorige Buurt: 41.Middel Kaarskorf 42. Koenekoop volgende Buurt: 43.Krauweldaal

 

11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas 
(Klik voor andere kaart) 19. Land van Belofte   20. West Vliet   21. Oost Vliet   22. Koeieneiland   23. Koeienfort   24. Koeienstein   25. Nieuwland   26. St. Jacobsrijk   27. Nieuw Compostel   28. Galicië   29. Knotterveld   30. Oosterlingplaats   31. Nieuw Oostenrijk   32. Korte Hoefstraat   33. Huis te Brem   34. West Zijtgracht   35. Zuid Brem   36. Luchtenburg   37. Vluchtenburg   38. Kaarskorf   39. St. Barbarenrijk   40. St. Joris   41. Middel Kaarskorf   42. Koenekoop   43. Krauweldaal   45. Kikkenburg   60. Gerestein 
(Klik voor andere kaart) 70. Constantinopolen 
(Klik voor andere kaart) 71. Oost Blik op de Aaszak   72. Keizerrijk van Constantinopolen   73. Witsermouw   74. de Boomgaard   81. Zevenhuizen 
(Klik voor andere kaart) 82. Heren - en Salomonstraten   83. Oost Friesland   84. West Blik op de Aaszak   90. Zwaansoord   91. Mozes 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

beginnende aen de westzijde van de Coenesteech mit 't huys van Adr. Jansz. schuytvaerder, leggende naest de houc van de Hogewoert ende zuytwaerts aen loopende / eynt mit 't huys van Gossen Gerytsz. glaesscryver, naest den houc van Levendael / weder beginnende aen de oostzijde van de voors. stegen mit 't huys van Adriaen Bouwen schuytvoerder, naest den houc van Levendael ende noortwaerts aen loopende / eynt mit 't huis van Pr. Cornelisz., naest den houc van Le(vendaal).

(SA II inv. nr. 1216 fol. 7, 06-05-1604)

Geschiedenis:

Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553) onder de naam Coenensteech. De ligging wordt dan omschreven als: Coenensteech no. iiij / Begrijpt in hem dezelve stege aen beyden zijden / plach te hebben aen huysen of cameren 26.

(SA II inv. nr. 1220 fol. 9)

In 1599 krijgt Aelbert Cornelisz. bierdrager, toestemming van het stadbestuur om twee of drie willige personen aan te stellen om hem te helpen met het uithalen van lijken van aan de pest bezweken medebewoners. Ze moeten wel uyt 't gelt van de gebuyrte worden betaald (zie ook 'Buurthouden', pag. 96).

(SA II 5112 fol. 107, 05-08-1599)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Cornelisz., Aelbert -, bierdrager ¹ 05-08-1599 4 *
Coning, Dirck Pietersz. - 06-05-1604 1 o *
Christiaensz., Jacob - 27-10-1639 2 o *
Jansz., Caleb - 09-08-1655 1  
Voegen, Pieter Jansz. - 14-06-1664 3  
Cloppenburch, Heyndrick - 03-04-1670 1  
Wijngaarden, Pieter Jansz. - 04-10-1675 1 v  
Calckman, Jacob - 07-06-1691 2 ? *
Verkruyse, Teunis - 02-09-1692 1 ? *
Brande, Benjamyn van den - 21-07-1695 1 v  
Kasteele, Abraham van de - 21-10-1700 1 o *
Walle, Jan van der - 31-10-1737 1 v  
Vliet, Roemert van - 23-04-1745 1  
Jonkhart, Pieter - 22-06-1758 1 v  
Bruyn, Jeroen de - 10-04-1760 1 v  
Scholje, Pieter van den - 08-04-1762 1  
Walle, Jacobus van der - 16-12-1762 1 o  
Korssen, Lambertus - 17-08-1786 1 o  
¹ SA II inv.nr. 5112 fol. 107        

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 23.Koeienfort 24. Koeienstein volgende Buurt: 25.Nieuwland

 

11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas 
(Klik voor andere kaart) 19. Land van Belofte   20. West Vliet   21. Oost Vliet   22. Koeieneiland   23. Koeienfort   24. Koeienstein   25. Nieuwland   26. St. Jacobsrijk   27. Nieuw Compostel   28. Galicië   29. Knotterveld   30. Oosterlingplaats   31. Nieuw Oostenrijk   32. Korte Hoefstraat   33. Huis te Brem   34. West Zijtgracht   35. Zuid Brem   36. Luchtenburg   37. Vluchtenburg   38. Kaarskorf   39. St. Barbarenrijk   40. St. Joris   41. Middel Kaarskorf   42. Koenekoop   43. Krauweldaal   45. Kikkenburg   60. Gerestein 
(Klik voor andere kaart) 70. Constantinopolen 
(Klik voor andere kaart) 71. Oost Blik op de Aaszak   72. Keizerrijk van Constantinopolen   73. Witsermouw   74. de Boomgaard   81. Zevenhuizen 
(Klik voor andere kaart) 82. Heren - en Salomonstraten   83. Oost Friesland   84. West Blik op de Aaszak   90. Zwaansoord   91. Mozes 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

beginnen(de) van de Raem- ende Molensteech / respective de halve stegen mede gereeckent ten wedersijden de graft totte Nijenwesteech (Nieuwsteeg) off het Steenschuyr toe.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 14, 24-03-1614)

begrijpende de huysen staende aen wedersijden van de Coepoortsgraft tusschen 't Steenschuyr ende de Raem- en Molensteegen / mitsgaders de huysen aen de noortsijde van de Raemstege tusschen de Coepoortsgraft ende 't huys van Jan Roelantsz. staende / ende noch de huysen aen de noortsijde van de Molenstege beginnende van de houck aen de Koepoortsgraft tot het huys van Cornelis Willeboortsz. saeywercker / waerdmede de geburte eyndigende is.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 22 vso, 29-05-1615)

Geschiedenis:

Op 10-03-1611 gesticht wegens splitsing van Koepoortsgracht. Aanvankelijk stond de buurt bekend als Koeyenstege, maar van deze naam wordt al spoedig niet meer vernomen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 13 vso - 14)

In 1609 wordt de Swietenstraat aangelegd. Het 27 huisjes tellende straatje liep parallel met het Steenschuur en verbond de St. Jacobsgracht met de Koepoortsgracht en was dus gelegen op de tegenwoordige westzijde van het Van der Werfpark. Pas op 24-10-1624 wordt de oostzijde van de straat bij de buurt St. Jacobsgracht gevoegd; hoe het daarvoor was geregeld met de burenplichten is onbekend. Onder welke buurt de westzijde ressorteerde is onbekend, maar gezien de geografische situatie moet dat wel Koeienstein zijn geweest.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 30 - 30 vso, i.m. 24-10-1624, zie ook Van Oerle, Beschrijving, pag. 319)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Onderwater, Cors Lambrechtsz. van - 24-03-1611 1 v  
Coster, Jan Adrieaensz. - 29-05-1615 1  
David, Jan - 16-02-1640 2  
Vossevelt, Heyndrick Heeren van - 25-01-1663 3 *
Wittens, Mr. Adriaen - 16-08-1685 1  
Paeu, Gerrit - 01-11-1691 1  
Vossevelt, Dirck - 15-07-1698 2  
Vosseveld, Cornelis van - 03-08-1719 1  
Verdigael, Hendrik - 14-06-1725 1  
Bronkwaal, Pieter - 19-02-1761 1  
Heyman, Dr. Johannes Wilhelmus - 03-05-1771 2  
Marck, Mr. Johan Hieronimus van der -  06-04-1774 1 o

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 22.Koeieneiland 23. Koeienfort volgende Buurt: 24.Koeienstein

 

11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas 
(Klik voor andere kaart) 19. Land van Belofte   20. West Vliet   21. Oost Vliet   22. Koeieneiland   23. Koeienfort   24. Koeienstein   25. Nieuwland   26. St. Jacobsrijk   27. Nieuw Compostel   28. Galicië   29. Knotterveld   30. Oosterlingplaats   31. Nieuw Oostenrijk   32. Korte Hoefstraat   33. Huis te Brem   34. West Zijtgracht   35. Zuid Brem   36. Luchtenburg   37. Vluchtenburg   38. Kaarskorf   39. St. Barbarenrijk   40. St. Joris   41. Middel Kaarskorf   42. Koenekoop   43. Krauweldaal   45. Kikkenburg   60. Gerestein 
(Klik voor andere kaart) 70. Constantinopolen 
(Klik voor andere kaart) 71. Oost Blik op de Aaszak   72. Keizerrijk van Constantinopolen   73. Witsermouw   74. de Boomgaard   81. Zevenhuizen 
(Klik voor andere kaart) 82. Heren - en Salomonstraten   83. Oost Friesland   84. West Blik op de Aaszak   90. Zwaansoord   91. Mozes 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

sal beginnen aen de Koepoort totte Raem- ende Molensteech toe ten wedersijden van de graft / de halve stegen aen de een sijde daerinne gereeckent.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 14, 10-03-1611)

beginnende aen de Koepoort totte Raem- ende Molensteegen ten wederzijde van de Koepoortsgraft / de voors. halve steegen aen d'een zijde alsmede de helft van de Houffstraet aen wedersijden ende het steeghen achter de molen in 't geheel daerinne begrepen.

(SA II inv. nr. 75 fol. 242 vso - 243 vso, 21-11-1658)

begrijpende deselve gebuyrte de oostsijde van de Coepoortsgraft tot de Raemsteech alsmede de helft van de Houfstraet ter wedersijden.

(SA II inv. nr. 1217 fol. 50 vso, 28-11-1658)

Geschiedenis:

Op 10-03-1611 gesticht wegens splitsing van Koepoortsgracht.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 13 vso - 14, zie ook 'Buurthouden', pag. 62)

Op 21-11-1658 verzoekt de heer van Koeyenfort, Jacob Reyersz. van Bleyckersvelt namens zijn raden en de gezamenlijke geburen om de buurt te splitsen. Hij merkt op dat de buurt inmiddels 72 huizen telt en nog 39 woningen in diverse poorten die door twee, drye, vyer ende meer huysgezinnen werden bewoont ende dienvolgende een groote menichte van menschen bijeen sijn, hetwelcke niet alleenlijcq groote moeyelijcheyt voor de heer causeert door de differentie tusschen deselve personen vallende andersints, maer ooc seer moeyelijcq is voor de gemeene gebuyren, soo in 't geleyden van de doode lichamen ter aerde als op gemeene vergaderingen. Men stelt voor om de buurt in tweeën te splitsen. Het gedeelte aan de oostzijde van de Koepoortsgracht zal na deling resp. 39 en 24 straat- en poortwoningen tellen, terwijl de westzijde resp. 33 en 15 straat- en poortwoningen omvat. Het Gerecht gaat akkoord onder voorwaarde dat het geld in de buurtkas naer 't getal van de huysen in ieder van de twee nieuwe buurten wordt verdeeld. Het oostelijk deel behoudt de naam Koeienfort, het westelijk deel zal Koeieneiland heten (zie ook 'Buurthouden', pag. 62).

(SA II inv. nr. 75 fol. 242 vso - 243 vso, 21-11-1658)

Na het overlijden van Leendert Brouwenaer beleggen de overige buurtbestuurders Willem van Leeuwen, Jan Oostwaert en Jacob Komans, achtereenvolgens tresorier, ondertresorier en oudraad op 06-07-1705 een buurtvergadering voor de nominatie van een nieuwe buurtheer. Van Leeuwen, Oostwaert en Komans krijgen resp. 22, 4 en 10 stemmen en de voordracht wordt bij het Gerecht ingeleverd. Maer alsoo der enige muitmaeckers in de buert sijn geweest die Jan Berkhey van de heerschappy willen voorzien, wordt er door de ontevredenen 's nachts een request met een nieuwe voordracht gemaakt. Op de nominatie staan achtereenvolgens de namen van Teunis Sprinckvliet, schoenlapper, Leendert van Leeuwen en Jan Berkhey. Het Gerecht accepteert de nieuwe voordracht en kiest Berkhey (zie ook 'Buurthouden', pag. 86).

(SA II inv. nr. 6963, binnenzijde omslag)

Enige bewoners van het voormalige Koeienfort beklagen zich er over dat de gewezen heer Pieter Fortman hen geen kasafrekening heeft verstrekt bij de opheffing van de buurt.

(SA II inv. nr. 635 fol. 5, 06-12-1796)

Van de buurt Koeienburgh (bedoeld wordt Koeienfort) is een kasboek bewaard gebleven. Over de periode 1706 - 1730 zijn de aard en omvang van de inkomsten en uitgaven berekend. Onderstaande tabel toont de samengetelde inkomsten en uitgaven naar soort:

 

INKOMSTEN

UITGAVEN

Boe- king Aard van de inkomsten Inkomsten In % Aard van de uitgaven Uitgaven In %
132 x overlijdensgiften f 78-19-8 24,3 loon buurtknecht f 76- 9-8 31,3
89 x absentiegelden 151-11-8 46,6 buurthof / vergadering 31-16-8 13,0
32 x vette schotel 23- 5-8 7,2 verteringen bestuur 12- 9-0 5,1
38 x huiskopen 62- 2-0 19,1 verdeling van geld 104-10-0 42,7
9 x boeten 9- 4-0 2,8 draagloon buren 5-10-0 2,3
        diversen 13-14-0 5,6
320 x totaal f 325- 2-8 100 totaal f 244- 9-0 100

 

Uit hetzelfde kasboek:

19-06-1713 De 19 Juny is de Buert vergaert geweest om een heer van

de buert te kiesen. Soo heeft Willem van Leeuwen 29 stemme,

Jacop Komans 2 stemme, David Leroy 12 stemme.Soo dat

David ,Leroy is tot heer van de buert gekoore daer van de Buere.

 

Over het verkiesen is verteert op den 15 Jun bij ons viere is is verteert 0- 7-0
den 19 Juny op de verkiesing:  
twee half vaete bier 10-16-8
aen (?) 3-12-0
aen toebacpype 1-11-0
gebruick van de baen en (Tafels, bancke) gebruick van huys 5- 0-0
huier van kanne en glaese 0-16-8
gebrooke glaese 0- 9-0
pont kaersen 0- 5-0
troefkaerte 0-11-0
de knegte sijn dienst 2- 0-0
de knegte sijn dienst 2- 0-0
  _______
  f 25- 8-0

 

Diverse mededelingen:

17-07-1709 heeft David Leroy Katarijna Pot geslaege op haer hooft met een isere schop dat het bloet de neus uit sprong - boete niet betaelt.

17-07-1711 tweemael vergaert om Berckhey te spreecken, niet gekoome, verteert aen bier en pype 0-4-0

13-06-1712 (Verteerd in verband met) over enyge k(w)esty van buere

30-06-1712 over twee huysgesinne weder vergaert geweest, qesty bijgeleit ende af gedroncke f 1-5-0

(SA II inv. nr. 6963, zie ook 'Buurthouden', pag. 113).

 

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Verbant, Harmen Adriaensz. - 10-03-1611 s *
Bleyckersvelt, Jacob Reyersz. van - 28-06-1640 1  
Laen, Cors Leendertsz. van der - 26-02-1660 1  
Arlebout, Isaack - 26-04-1674 1  
Brouwenaer, Leendert - 06-01-1695 1  
Berkhey, Johannes - 09-07-1705 1  
Roy, David le - 22-06-1713 2  
Quiens, Jacques des - 26-03-1734 1 v  
Gronden, Dirk de - 11-05-1752 1  
Buuren, Jan van - 26-06-1760 1  
Fortman, Pieter - 30-09-1762 2 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 21.Oost Vliet 22. Koeieneiland volgende Buurt: 23.Koeienfort

 

11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas 
(Klik voor andere kaart) 19. Land van Belofte   20. West Vliet   21. Oost Vliet   22. Koeieneiland   23. Koeienfort   24. Koeienstein   25. Nieuwland   26. St. Jacobsrijk   27. Nieuw Compostel   28. Galicië   29. Knotterveld   30. Oosterlingplaats   31. Nieuw Oostenrijk   32. Korte Hoefstraat   33. Huis te Brem   34. West Zijtgracht   35. Zuid Brem   36. Luchtenburg   37. Vluchtenburg   38. Kaarskorf   39. St. Barbarenrijk   40. St. Joris   41. Middel Kaarskorf   42. Koenekoop   43. Krauweldaal   45. Kikkenburg   60. Gerestein 
(Klik voor andere kaart) 70. Constantinopolen 
(Klik voor andere kaart) 71. Oost Blik op de Aaszak   72. Keizerrijk van Constantinopolen   73. Witsermouw   74. de Boomgaard   81. Zevenhuizen 
(Klik voor andere kaart) 82. Heren - en Salomonstraten   83. Oost Friesland   84. West Blik op de Aaszak   90. Zwaansoord   91. Mozes 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

begrijpende de huysen gelegen aen de westsijde van de Coepoortsgraft / de halve Molesteech / ende het steeghie achter de molen.

Met de halve Molesteech wordt de halve zuidzijde bedoeld (zie Koeienstein).

(SA II inv. nr. 1217 fol. 50 vso, 28-11-1658)

Geschiedenis:

De buurt is op 21-11-1658 gesticht als een afsplitsing van Koeienfort.

(SA II inv. nr. 75 fol. 242 vso - 243 vso, 21-11-1658)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Hardus, Willem Heyndricksz. - 28-11-1658 1 +? *
Blicklant, Andries - 02-09-1683 1  
Duyff, Benjamyn - 12-02-1688 1 ? *
Es, Jan van - 24-10-1692 3 v  
Solingen, Johannes van - 21-08-1694 1 v  
Solingen, Pieter van - 16-04-1722 1 *
Boys, Johannes de - 08-02-1731 1  
Wijck, Adriaen van - 13-02-1733 1 v  
Tent, Teunis van der - 26-05-1735 2  
Sagenraet, Pieter - 29-03-1736 2 o *
Meerburg, Samuel - 07-06-1787 1 v  
Wijling, Gerrit - 28-08-1794 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 28.Galicië 29. Knotterveld volgende Buurt: 30.Oosterlingplaats

 

11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas 
(Klik voor andere kaart) 19. Land van Belofte   20. West Vliet   21. Oost Vliet   22. Koeieneiland   23. Koeienfort   24. Koeienstein   25. Nieuwland   26. St. Jacobsrijk   27. Nieuw Compostel   28. Galicië   29. Knotterveld   30. Oosterlingplaats   31. Nieuw Oostenrijk   32. Korte Hoefstraat   33. Huis te Brem   34. West Zijtgracht   35. Zuid Brem   36. Luchtenburg   37. Vluchtenburg   38. Kaarskorf   39. St. Barbarenrijk   40. St. Joris   41. Middel Kaarskorf   42. Koenekoop   43. Krauweldaal   45. Kikkenburg   60. Gerestein 
(Klik voor andere kaart) 70. Constantinopolen 
(Klik voor andere kaart) 71. Oost Blik op de Aaszak   72. Keizerrijk van Constantinopolen   73. Witsermouw   74. de Boomgaard   81. Zevenhuizen 
(Klik voor andere kaart) 82. Heren - en Salomonstraten   83. Oost Friesland   84. West Blik op de Aaszak   90. Zwaansoord   91. Mozes 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

de Cnotter- ende Veldestraten

(SA II inv. nr. 1216 fol. 17 vso, 06-08-1612)

Geschiedenis:

Tussen 1607 en 1609 werden aan de oostzijde van het huidige Van der Werfpark de Veldestraat en de Knotterstraat aangelegd, resp. vernoemd naar Pieter van der Velde en Johan Knotter die met dit doel hun grond hadden verkocht. In 1612 verzoeken de nieuw gehuisden om niet bij een van de aangrenzende buurten te worden gevoegd, maar samen een nieuwe buurt te mogen vormen. Na schepenrapport wordt daartoe door het stadsbestuur besloten. De nieuwe buurt krijgt de naam Knotterveld.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 17 vso, 06-08-1612, zie ook Van Oerle, pag. 318 e.v.)

De tweede buurtheer, Geleyn Serjansz. verzoekt in 1660 om ontslag uit zijn dienst. Hij is dan 88 jaar en zou de buurt 48 jaar hebben geleid. Dat laatste is wat overdreven omdat hij pas in 1616 als heer der gebuurte werd benoemd. Hij werd echter als derde vermeld in de nominatie van 13-09-1612 en zal in de vier volgende jaren wel als oudraad of thesaurier deel hebben uitgemaakt van het stadsbestuur. Het Gerecht gaat akkoord en beveelt de geburen een nieuwe voordracht te doen (zie ook 'Buurthouden', pag. 74).

(SA II inv. nr. 76 fol. 290 - 290 vso, 09-09-1660)

Kennelijk melden zich geen gegadigden om Geleyn Serjansz. als buurtheer te vervangen, zodat het stadsbestuur besluit dat dese gebuyrt vermits de kleyntheyt is vernieticht. De gehuisden in de Veldestraat worden bij Oosterlingplaats ingedeeld, die van de Knotterstraat bij Galicië. Daarmee is Knotterveld de eerste buurt die in de 17e eeuw na een verdeling wordt opgeheven.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 17 vso, 13-09-1612, i.m. 06-10-1661)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Morsch, Jan Fransz. van de - 13-09-1612 1 v *
Serjansz., Geleyn - 24-07-1616 1 o *

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 139.West Ossenland 140. Klein van Macht volgende Buurt: 142.Zuid Bouwelouwensteeg

 

64. St. Catharinarijk   65. Kranenburg   66. Steinenburg   67. Rome   68. Paltsgraafschap op de Rijn   69. Oost Kerstenrijk   70. Constantinopolen   73. Witsermouw 
(Klik voor andere kaart) 78. Graafschap Prily (Koevoet)   80. West Kerstenrijk   85. Klein Egypte   86. Burgstreng   87. Klein Mariënburg   88. St. Hubert   89. Rijnenburg   91. Mozes   92. Hof van Rusten   93. Boterbuurt   94. Bisdom van Napels   95. Woud zonder Genade   96. Buitenduin   97. West Woudfriezen 
(Klik voor andere kaart) 98. Oud Tuil naar Binnen 
(Klik voor andere kaart) 99. Vredenrijk   100. West Tuil   106. Groenendaal 
(Klik voor andere kaart) 136. Oud Vredenburg 
(Klik voor andere kaart) 137. Oost Ossenland   139. West Ossenland   140. Klein van Macht   142. Zuid Bouwelouwensteeg   145. Zuid Hooglandsekerksteeg   146. Vollersrijk 
(Klik voor andere kaart) 148. Vosserschagen   149. Oud Barbarije   150. Klein Barbarije   152. Noord Duizendvrezen 
(Klik voor andere kaart) 153. St. Annenrijk   154. Rodenrijk   156. Claas Jan Vossenhoek   157. Rode Steen   159. Oost Mariënburg   160. Hartenburg   161. Mariënborg   162. Mariënrijk   163. Oost Vrouwenkamp 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

beginnende onder het bon van Marendorp Rijnsijde / aen den houck van het Marendorp met de westzijde van de Backersteech (nu Pelikaanstraat) / loopende naer den Ouden Rhijn toe / ende deselve langs westwaerts aen tot aen de oostzijde van de Hogelantsekerckstege / begrijpende de voors. oostzijde van de selve stege tot aen Marendorp.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 76 vso, 29-05-1625)

Geschiedenis:

Volgens Jan van Hout bestond de buurt - ook wel Cleyndermacht genoemd - reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553). De ligging wordt dan omschreven als: Cleyn van Macht no. xl / Begint opten Ouden Rijn aen de Hoygraftsbrugge / eynt aen St. Pancraes-brugge / plach te hebben huysen of cameren 24.

(SA II inv. nr. 1220 fol. 9)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Brunswyck, Henrick Cornelisz. van - <29-05-1625 ? *
Thuyn, Dirck Jeroensz. van de - 29-05-1625 1  
Walwijck, Marcus Gillisz. van - 28-05-1649 2  
Gast, Jacob - 19-10-1655 1  
Basse, Guilliaem - 27-02-1659 1  
Drolenvaux, Simon - 28-07-1689 1  
Bassee, Samuel - 12-02-1693 1  
Bassee, Mr. Jeremias - 28-07-1695 1 v  
Stijnevelt, Jacob van - 21-06-1703 1  
Hoornenburgh, Joachim van den - 03-03-1707 3  
Gijbens, Mozes - 22-08-1720 1 v  
Groot, Jacobus de - 09-10-1721 1  
Harder, Bernhard de - 22-02-1725 1  
Weersingen, Jan - 13-02-1766 3  
Stipriaan, Jan van - 04-03-1795 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 86.Burgstreng 87. Klein Mariënburg volgende Buurt: 88.St. Hubert

 

64. St. Catharinarijk   65. Kranenburg   66. Steinenburg   67. Rome   68. Paltsgraafschap op de Rijn   69. Oost Kerstenrijk   70. Constantinopolen   73. Witsermouw 
(Klik voor andere kaart) 78. Graafschap Prily (Koevoet)   80. West Kerstenrijk   85. Klein Egypte   86. Burgstreng   87. Klein Mariënburg   88. St. Hubert   89. Rijnenburg   91. Mozes   92. Hof van Rusten   93. Boterbuurt   94. Bisdom van Napels   95. Woud zonder Genade   96. Buitenduin   97. West Woudfriezen 
(Klik voor andere kaart) 98. Oud Tuil naar Binnen 
(Klik voor andere kaart) 99. Vredenrijk   100. West Tuil   106. Groenendaal 
(Klik voor andere kaart) 136. Oud Vredenburg 
(Klik voor andere kaart) 137. Oost Ossenland   139. West Ossenland   140. Klein van Macht   142. Zuid Bouwelouwensteeg   145. Zuid Hooglandsekerksteeg   146. Vollersrijk 
(Klik voor andere kaart) 148. Vosserschagen   149. Oud Barbarije   150. Klein Barbarije   152. Noord Duizendvrezen 
(Klik voor andere kaart) 153. St. Annenrijk   154. Rodenrijk   156. Claas Jan Vossenhoek   157. Rode Steen   159. Oost Mariënburg   160. Hartenburg   161. Mariënborg   162. Mariënrijk   163. Oost Vrouwenkamp 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

beginnende aen de noortsijde van 't Hogelantsekerckhoff aen de houck van de Middelwech / lopende westwaers den houck om langs de oostsijde van de overwulfde Kerckgraft / noortwaers voorbij de lange Koppenhieckstege tot aen den Ouden Rijn / ende opten zuytsijde van den Ouden Rijn aen de oostsijde van 't burchbruggetgen beginnende / loopende oostwaers naer de voors. overwulfde Kerckgraft den houck van deselve om / de westsijde langs zuytwaers tot aen 't huys van Adriaen Adriaensz. van Leeuwen, 't selve daerinne mede begrepen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 14 vso, 09-06-1611)

In 1620 wordt eenmaal de St. Pancraeskerckstraet genoemd, waarbij aan het slot van bovenstaande omschrijving van de ligging wordt toegevoegd: Harman Jacobsz. van den Bel exclus.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 50 vso)

Geschiedenis:

Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553). De ligging wordt dan omschreven als: Cleyn Marienborch no. lxvij / begint van de Pancraeskerc aen / de Kercgraft beyde de zijden / tot 't Burchbruggetgen toe / placht te hebben huysen of cameren 34.

(SA II inv. nr. 1220 fol. 10 vso)

Op den request daer bij de gemene gebuyren van Cleyn Marienburch hebben verzocht dat bij die van de Gerechte in huer gebuyrte een heer soude werden gestelt uyt drie personen, duer zij daer toe hadden genomt als Lodewijck van Treslong, Sander Aelbertsz. ende Nyclaes van de Wyele (wordt benoemd:) Lodewijck van Treslong rentmr. belastende elck eenen in de gebuyrte woonachtig hem daer vooren te kennen, eeren ende respecteren ende hem vor zulcx te gedragen, volgende de generaele gebuyrtkaert op te pene ende boete in de zelve verhaelt.

(SA II inv. nr. 16, Gerechtsdagboek B, 08-04-1593)

Op 07-10-1593 brengt de buurtheer van de Hogelantsche Kerckgraft, Lodewijck van Treslong, bij het stadsbestuur naar voren dat het laatste huis tegenover de noorddeur van de Hooglandse kerk, daer De Druyff uytsteeckt, vanwege verandering van eigenaars bij de buurt van de Nieuwstraat was getrokken, maar vanouds tot zijn buurt behoorde. Hij verzoekt dat de oude situatie wordt hersteld, ten eynde perfect register ende goede ordre naer behoiren gehouden mach werden. Het Gerecht, gezien de verklaring (daarbij doelend op de opgave van Jacob Deyman) dat de buurt vanouds bestond uit weerszijden van de Kerkgracht, vanaf de kerk tot aan het Burchtbruggetje en bestaande uit 34 huizen of kamers, besluit dat het huis 't welc eertijts van Heer Melis es gecomen voorlopig buurschap zal houden in Klein Mariënburg. Zulks in afwachting tot het moment dat op de veranderinge van de gebuyrte(n) in 't generael sal sijn voorsien ende gedisponeert. Met dit laatste wordt gedoeld op het voornemen tot een herindeling van de buurten (zie ook 'Buurthouden', pag. 65).

(SA II inv. nr. 46 fol. 356 - 356 vso)

De buurt neemt in 1596 deel aan de Grote Loterij en legt 128 loten in ter waarde van ƒ 30,- (lotnr. 22101). De prose luidde: Eendracht heeft macht sonder schande / bij den gebuyrte van cleyn maryenburch ten hogelande (zie ook 'Buurthouden', pag. 108 e.v.).

(AGH inv. nr. 429)

Lodewijck van Treslong, zijn raden en enige geburen van den Hogelantsche kerckgraft klagen over de vuilheid, ondiepte en slechte staat van de beplating (walkanten) van de gracht. Die zou gereinigd en gediept moeten worden en bovendien wensen zij herbeplanting van de nog groene grachtbermen. Het Gerecht verleent inspraak (de omwonende huiseigenaars moesten immers naar oude gewoonte aan de oplossing meebetalen) en er wordt gevraagd of zij in de versochte diepinge ende tvernyeuwen van de platingen bewilligen óf dat zij stenen of houten platingen wensen. Ook andere ideeën zoals overwulving of afdammen van de gracht zijn welkom. Op 02-05-1606 worden de gronteygende gebuyren, d.w.z. de huiseigenaars uitgenodigd ten huize van buurtheer Treslong, waar zij worden ontvangen door twee schepenmeesteren, de thesorier extra ordinaris en stadssecretaris Jan van Hout. De afwezigen worden twee dagen later op het stadhuis ontboden. De namen van de geënquêteerde bewoners zijn allen bewaard gebleven. Het Gerecht besluit in eerste instantie om de schoeiïngen van steen te maken en de gracht te diepen en te reinigen. Omdat men van stadswege elders bezig is met het aanbrengen van beplating, maar ook vanwege seizoensomstandigheden, stelt men het werk uit tot 1607. Uiteindelijk wordt de Hooglandsekerkgracht overwulfd en ontstaat de situatie die wij in hoofdzaak nog heden kennen (zie ook 'Buurthouden', pag. 118-119).

(SA II inv. nr. 50 fol.131 - 134 vso, 29-11-1605 / 02-05-1606, zie ook Van Oerle, pag. 408)

Floris van der Spruyt, heer van Klein Mariënburg, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom.

(SA II inv. nr. 600 fol. 14, 21-05-1795)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Treslong, Lodewijck van - 1 01-04-1593 1 *
Oyen, Reynault van - 09-06-1611 1 v *
Spijckervath, Joris Claesz. - 26-11-1620 1 *
Baelde, Pieter - 03-06-1627 1 *
Cappelle, Jacob van de - 02-12-1660 1 v  
Straten, Cornelis van der - 29-05-1666 4  
Cappelle, Gersom van de - 18-10-1669 1 *
Vliethoven, Mr. Cornelis - 13-09-1674 1 v  
Alenson, Casparus - 22-07-1689 2  
Boulanger, Abraham - 02-08-1715 1  
Keulen, Abel van - 14-07-1740 2 ? *
Pon, Jan du - ? ? *
Goede, Johannes de - 30-09-1756 1  
Blok, Mr. Franciscus Gualtherus - >17-04-1777 ? v *
Spruyt, Floris van der - 29-11-1787 2 o *
Mendel, P. - >29-10-1795 ? o *
1 SA II inv. nr. 46 fol. 299 vso - 300, 01-04-1593        

 

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

vorige Buurt: 80.West Kerstenrijk 85. Klein Egypte volgende Buurt: 86.Burgstreng

 

64. St. Catharinarijk   65. Kranenburg   66. Steinenburg   67. Rome   68. Paltsgraafschap op de Rijn   69. Oost Kerstenrijk   70. Constantinopolen   73. Witsermouw 
(Klik voor andere kaart) 78. Graafschap Prily (Koevoet)   80. West Kerstenrijk   85. Klein Egypte   86. Burgstreng   87. Klein Mariënburg   88. St. Hubert   89. Rijnenburg   91. Mozes   92. Hof van Rusten   93. Boterbuurt   94. Bisdom van Napels   95. Woud zonder Genade   96. Buitenduin   97. West Woudfriezen 
(Klik voor andere kaart) 98. Oud Tuil naar Binnen 
(Klik voor andere kaart) 99. Vredenrijk   100. West Tuil   106. Groenendaal 
(Klik voor andere kaart) 136. Oud Vredenburg 
(Klik voor andere kaart) 137. Oost Ossenland   139. West Ossenland   140. Klein van Macht   142. Zuid Bouwelouwensteeg   145. Zuid Hooglandsekerksteeg   146. Vollersrijk 
(Klik voor andere kaart) 148. Vosserschagen   149. Oud Barbarije   150. Klein Barbarije   152. Noord Duizendvrezen 
(Klik voor andere kaart) 153. St. Annenrijk   154. Rodenrijk   156. Claas Jan Vossenhoek   157. Rode Steen   159. Oost Mariënburg   160. Hartenburg   161. Mariënborg   162. Mariënrijk   163. Oost Vrouwenkamp 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

begrijpende de huysen aen de zuytsijde van den Ouden Rijn tusschen de St. Jansbrugge ende het Burchbruggetgen

(SA II inv. nr. 1216 fol. 16 vso, 22-03-1612)

Geschiedenis:

Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553). De ligging is identiek en wordt omschreven als: Cleyn Egipten no. xxxv / Begint opten Ouden Rijn / van St. Jansbrugge tot 't burchbruggetgen toe / plach te hebben aen huysen of cameren 14.

(SA II inv. nr. 1220 fol. 9)

In verband met een heerverkiezing krijgt de buurt toestemming voor het houden van een vrolijke maaltijd.

(SA II inv. nr. 193 fol. 165, 14-10-1702)

Jan van Pelt, heer van Klein Egypte, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom.

(SA II inv. nr. 137 fol. 51 vso, 20-06-1782)

Van de buurt Klein Egypte is een kasboek bewaard gebleven. Over de periode 1740 - 1764 zijn de aard en omvang van de inkomsten en uitgaven berekend. Onderstaande tabel toont een overzicht van samengetelde inkomsten en uitgaven naar soort:

 

INKOMSTEN

UITGAVEN

Boe-king Aard van de inkomsten Inkomsten In % Aard van uitgaven Uitgaven In %
31 x overlijdensgiften f 106- 8-8 62,6 loon buurtknecht f 62-10-0 24,7
6 x absentiegelden 2- 7-0 1,4 buurthof / bijeenk. 184-19-8 73,0
18 x vette schotel 30-16-8 18,1 diversen 6- 0-0 2,3
17 x huiskopen 30-10-0 17,9      
72 x totaal f 170- 2-0 100 totaal f 253- 9-8 100

(SA II inv. nr. 6964, zie ook 'Buurthouden', pag. 114-115).

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Pietersz., Dirck - ¹ 12-05-1594 1 v *
Schuylenburch, Willem Jansz. - 22-03-1612 1 v  
Cats, Dirck Sebastiaensz. (van) - 12-06-1626 1 *
Rhijnenburch, Dirck Jansz. van - 09-09-1627 1 v *
Dort, Jan Joosten van - 24-06-1656 1  
Belle, Jan Jansz. van - 13-06-1670 2  
Sanen, Jacobus van - 22-01-1671 1 *
Eyck, Matthijs van den - 15-03-1688 2  
Santen, Josias van - 11-06-1693 2  
Wolff, Adriaen - 19-10-1702 2  
Duynen, Pieter van - 13-08-1733 1  
Pelt, Jan van - 24-04-1755 1 o *
Pelt, Willem van - 11-07-1782 1  
Nieuwenhuyzen, Gerrit - 18-10-1787 1 o  
¹ SA II inv. nr. 47 fol. 44 - 44 vso, 12-05-1594        

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 149.Oud Barbarije 150. Klein Barbarije volgende Buurt: 153.St. Annenrijk

 

64. St. Catharinarijk   65. Kranenburg   66. Steinenburg   67. Rome   68. Paltsgraafschap op de Rijn   69. Oost Kerstenrijk   70. Constantinopolen   73. Witsermouw 
(Klik voor andere kaart) 78. Graafschap Prily (Koevoet)   80. West Kerstenrijk   85. Klein Egypte   86. Burgstreng   87. Klein Mariënburg   88. St. Hubert   89. Rijnenburg   91. Mozes   92. Hof van Rusten   93. Boterbuurt   94. Bisdom van Napels   95. Woud zonder Genade   96. Buitenduin   97. West Woudfriezen 
(Klik voor andere kaart) 98. Oud Tuil naar Binnen 
(Klik voor andere kaart) 99. Vredenrijk   100. West Tuil   106. Groenendaal 
(Klik voor andere kaart) 136. Oud Vredenburg 
(Klik voor andere kaart) 137. Oost Ossenland   139. West Ossenland   140. Klein van Macht   142. Zuid Bouwelouwensteeg   145. Zuid Hooglandsekerksteeg   146. Vollersrijk 
(Klik voor andere kaart) 148. Vosserschagen   149. Oud Barbarije   150. Klein Barbarije   152. Noord Duizendvrezen 
(Klik voor andere kaart) 153. St. Annenrijk   154. Rodenrijk   156. Claas Jan Vossenhoek   157. Rode Steen   159. Oost Mariënburg   160. Hartenburg   161. Mariënborg   162. Mariënrijk   163. Oost Vrouwenkamp 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

beginnende aen de oostsijde van de Kuypersteech met 't huys van Harpar Pouwelsz. Bode / lopende zuytwaers aen den houck om langs de noortsijde van den Ouden Rijn / begrijpende de Dollebackerssteech aen weersijden / voorts oostwaers aen tot den houck van de Hogelantschekercksteech / de westsijde van de zelve / ende eyndigende aldaer met 't huys van Lourijs Joostensz. hoedemaecker.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 15, 02-08-1611)

Geschiedenis:

De naam herinnert vermoedelijk aan het voormalige Barbaragasthuis (het latere Huiszittenhuis) en kan tegelijkertijd een woordspeling zijn die verwijst naar Barbarije, het huidige Marokko. Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553) onder de naam Nieuw Barbarije, die echter aan de westzijde doorliep tot aan de Donkersteeg en dus wat groter was. De ligging wordt dan omschreven als: Nieut Barbarijen no. lxxj / Begint van de Donckersteech tot de Hogelantsche kerckbrugge mitten twee stegen / plach te hebben huysen of cameren (?).

Overigens was er in de 16e eeuw wel sprake van een buurt Klein Barbarije, maar deze omvatte de St. Jorissteeg en de St. Barbarasteeg met de Dwarskamp, het wat latere St. Joris.

(SA II inv. nr. 1220 fol. 8 vso)

De gemene gebueren van Cleyn Barbaryen brengen een ouderloos kind aan bij het H.G. Weeshuis.

(Archief H.G. Weeshuis inv.nr. 3386 fol. 79, 15-09-1614)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Binck, Gerrit Jansz. den - <02-08-1611 ? v *
Laen, Claes Jansz. van der - 02-08-1611 1 *
Zevenen, Hans Jansz. van - 10-05-1640 2 v  
Anckernois, Stoffel Jansz. van - 31-05-1646 1 *
Toll, Claes Matthijsz. van - 01-09-1661 1  
Houttijn, Cornelis Francken - 16-07-1665 2  
Brouwer, Johannes - 29-03-1668 3  
Couwenhoven, Jan IJsbrandtsz. van - 09-12-1669 1 v *
onbekende buurtheer ? >22-09-1678 ? ? *
Smeth, Jan de - 21-08-1681 1 v *
Kuyk, Jacob van - 11-06-1705 2 v  
Das, Jan - 27-07-1713 1 v  
Buys, Gijsbert - 14-07-1735 3  
Diest, Willem van - 15-11-1736 2  
Kaasschieter, Jacobus - 23-07-1744 1 v  
Rijckhuysen, Gijsbert van - 23-04-1761 1  
Ehlers, George Paulus - 23-01-1772 1  
Hemert, Johan Theodorus van - 17-12-1779 1  
Rietveld, Cornelis - 31-07-1788 1  
Merken, Johannes Coenradus - 07-02-1793 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 43.Krauweldaal 45. Kikkenburg volgende Buurt: 71.Oost Blik op de Aaszak

 

11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas 
(Klik voor andere kaart) 19. Land van Belofte   20. West Vliet   21. Oost Vliet   22. Koeieneiland   23. Koeienfort   24. Koeienstein   25. Nieuwland   26. St. Jacobsrijk   27. Nieuw Compostel   28. Galicië   29. Knotterveld   30. Oosterlingplaats   31. Nieuw Oostenrijk   32. Korte Hoefstraat   33. Huis te Brem   34. West Zijtgracht   35. Zuid Brem   36. Luchtenburg   37. Vluchtenburg   38. Kaarskorf   39. St. Barbarenrijk   40. St. Joris   41. Middel Kaarskorf   42. Koenekoop   43. Krauweldaal   45. Kikkenburg   60. Gerestein 
(Klik voor andere kaart) 70. Constantinopolen 
(Klik voor andere kaart) 71. Oost Blik op de Aaszak   72. Keizerrijk van Constantinopolen   73. Witsermouw   74. de Boomgaard   81. Zevenhuizen 
(Klik voor andere kaart) 82. Heren - en Salomonstraten   83. Oost Friesland   84. West Blik op de Aaszak   90. Zwaansoord   91. Mozes 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

gelegen onder Oost Nieulandt ende Hogewoert / beginnende mit de noortzijde van Levendael aen St. Jorisbrugge / eyndende aen de Vrouwenstege ende zulx in hem begrijpende de huysen in Brechtenpoort zonder in eenige stegen te comen / vorder beginnende aen de zuytzijde van Levendael mit de Moelenwerf / eyndende mit 't huys van Henric Meynertsz. beneffens Sinct Jorysbrugge / ende zulx in hem begrijpende de huysen staende in Berckenpoort.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 3 vso, 24-10-1602 en fol. 14 - 14 vso, 21-04-1611)

beginnende (...) met (de) noortsijde van het Levendael aen de St. Jorisbrugge / eyndende aen de Vrouwesteech / ende sulcx in hem begrijpende de huysen in den Brechtenpoort sonder aldaer in eenige steegen te comen / vorder de huysen van de Molewerff tot het Swanenburchsteechgen toe / ende de huysen aen de oostsijde van tselve steechgen / mitsgaders die bij oosten t selffde steechgen aen de vest van nieus gebout sullen werden ofte alrede gebout sijn / tot aen de stadtsturffschuer.

De mededeling dat de oostzijde van het Swanenburgsteegje tot Kikkenburg behoort, is in tegenspraak met de gelijktijdige omschrijving van Vluchtenburg die vermeldt dat het steegje aan beide zijden tot deze buurt behoort.

(SA II inv. nr. 77 fol. 269 vso, 30-03-1662)

Na 30-03-1662 bestaat de buurt uitsluitend uit de bebouwing aan het Levendaal tussen de St. Jorissteeg en de Vrouwensteeg, inclusief de zich daar bevindende poortjes. Alle bebouwing die zich aan de zuidzijde van het Levendaal en op de Geregracht bevindt, wordt samen met een gedeelte van Luchtenburg geformeerd tot de nieuwe buurt Vluchtenburg.

(SA II inv. nr. 77 fol. 269 vso, 30-03-1662)

In 1734 wordt de buurt Krauweldaal opgeheven, waardoor de veertien huizen aan weerszijden in de Krauwelsteeg, beginnende van het Levendaal, bij Kikkenburg worden gevoegd (zie ook 'Buurthouden', pag. 138).

(SA II inv. nr. 115 fol. 22, 05-08-1734)

Geschiedenis:

Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553). De ligging wordt dan omschreven als: Kickenborch no. xxxiiij / Begint op Levendael / van St. Jorysstege tot de Vest toe / beyde ten zuyden van Levendael / plach te hebben huysen of cameren 40.

(SA II inv. nr. 1220 fol. 9 vso)

In 1602 klagen de buren van Vrouwenland (het latere Vesthoek) dat hun buurt niet groter is dan de Vrouwensteeg aan weerszijden en dat zij bij vermeerdering van sterff den anderen qualic zouden connen helpen. Het Gerecht komt de bewoners tegemoet door huizen aan het Levendaal tussen de Vrouwensteeg en de Koenesteeg van Kikkenburg af te nemen en bij Vrouwenland te voegen. Dit is niet in overeenstemming met de in 1652 en 1662 geschetste situatie (zie SA II inv. nr. 77 fol. 269 vso e.v.) waarin de bedoelde huizen aan het Levendaal wel degelijk tot Kikkenburg worden gerekend.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 4, 07-11-1602)

Buurtheer Philip Symonsz. brengt ouderloos geworden kinderen aan bij het H.G. Weeshuis.

(Archief H.G. Weeshuis inv.nr. 3386 fol. 49, ?-11-1604 en fol. 58 vso, 19-06-1606)

Op 30-01-1652 wordt de buurt gesplitst in een deel dat de naam van Kikkenburg behoudt en een ander deel dat de naam Luchtenburg krijgt.

(SA II inv. nr. 1217 fol. 14)

Na de bebouwing van de oude vestwal (de noordwestzijde van de Geregracht) met woningen is de buurt, maar ook het aangrenzende Luchtenburg veel te groot geworden. Zo klaagt het bestuur van Kikkenburg dat wegens het afbreken van een brug over het Levendaal bij de Vrouwensteeg (nu Nieuwebrugsteeg) de buurt in tweeën is gedeeld sulcx dat yemant uyte huysen van de Molenwerff tot het Swanenburchsteechgen toe, ofte uytte oostsijde van 't selve steechgen (...) begraven werdende de verdere gebueren die aen de ander (noord)sijde van Levendael woonachtich sijn, seer verre omme moeten loopen, ende dienvolgende geheel moeyelijc valt an de begravenisse bij te wonen - en vice versa. (zie ook 'Buurthouden', pag. 92).

Inmiddels zou Kikkenburg uit 120 woningen bestaan. In overleg met het buurtbestuur van Luchtenburg wordt besloten om het stadsbestuur te verzoeken een nieuwe buurt te formeren door een gedeelte van beyde de voors. gebuyrten afte nemen. Zodoende zouden er dan drie buurten met ieder ca. 60 huizen ontstaan. De heren van beide buurten, Franchois de Sitter en Jan van der Voorde, wenden zich derhalve tot het Gerecht. Overigens is het uit de omschrijvingen van Kikkenburg en Luchtenburg moeilijk uit te maken tot welke buurt de noordwestzijde van de Geregracht behoort, de diverse berichten lijken elkaar in dit verband tegen te spreken. Mogelijk heeft dat te maken met het feit dat in de jaren 1660-1662 de aansluiting plaatsvindt van de stadsvergroting Zuid Rijnevest op het bon Oost Nieuwland in de oude stad. In die periode wordt de oude vestgracht getransformeerd tot de Geregracht en wordt er aan weerszijden druk gebouwd. De situatie schijnt zo te zijn geweest dat de westzijde van het Swanenburgsteegje bij Luchtenburg behoorde, evenals de huizen op de Geregracht tussen de ingang van het voornoemde steegje en de Zijtgracht. De driehoek, gevormd door de oostzijde van het Swanenburgsteegje, Levendaal en Geregracht tot de ingang van het steegje aldaar behoorde dan tot Kikkenburg. Ook zou het plukje woningen op de Molenwerf (goed zichtbaar op de stadsplattegrond van Hagen) tot Kikkenburg behoren. In ieder geval gaat het Gerecht akkoord met het voorstel en sticht op 30-03-1662 de buurt  Vluchtenburg uit delen van Kikkenburg en Luchtenburg. Kikkenburg verliest de huizen die liggen in de voornoemde driehoek en de molenwerf, dus feitelijk alle bebouwing ten zuiden van het Levendaal. Het aangrenzende Luchtenburg verliest haar huizen in het Swanenburgsteegje en op de Geregracht.

(SA II inv. nr. 1217 fol. 70 vso, 30-03-1662. Zie ook inv. nr. 77 fol. 269 vso)

De gebuurte Kiekenburgh krijgt toestemming om het geld in de buurtkas onder de gemeene geburen te verdelen, mits men een zesde deel afstaat ten behoeve van het H.G. Weeshuis (zie ook 'Buurthouden', pag. 104).

(SA II inv. nr. 191 fol. 121, 22-12-1671)

In 1734 verzoeken de raden van Krauweldaal dat hun buurt wordt opgeheven en onder Kikkenburg en Middel Kaarskorf worden gebracht. Het Gerecht stemt toe en besluit dat de 13 huizen aan weerszijden van de Krauwelsteeg, beginnende met het huis van Hendrik Guldenhuys op de Hogewoerd tot aan het huis van Jacob Lepoole worden ingelijfd bij de buurt  Middel Kaarskorf, de resterende 14 huizen moeten bij Kikkenburg worden gevoegd.

(SA II inv. nr. 115 fol. 22, 05-08-1734)

Abraham van der Post, heer van de gebuyrte genaemt het Oude Levendael en Jacob Boeckaart, mede woonachtig in de buurt, verklaren op verzoek van Annetje Marcusdr., weduwe van za. Steven Stevensz., dat zij de natuurlijke moeder is van Steven Stevensz. die in 1675 als bosschieter op 't schip Schieland naar Oost-Indië is gevaren. Beide deposanten verklaren de voors. Steven Stevensz. als sijnde te samen gebuyren geweest, van jongs af (te) hebben gekent en te samen in de voors. Gebuyrte sijn opgevoet.

(Rechterlijk Archief inv. nr. 39, Getuigenisboek Y fol. 317, 22-09-1677)

Abraham van der Post, heer van Kickenburg en Jacob Boeckaert, oudraad, verklaren op verzoek van Trijntje Jacobs en Jacob Cornelisz. dat Trijntje Jacobs de wettige moeder, en Jacob Cornelisz. de wettige en enige broeder is van Claes Cornelisz., die in dienst van de E.E. Heeren bewindhebberen der Nederlandsche Ootyndische Compagnie ter camere van Amsterdam in het jaar 1677 met het schip Rammekens naar Oost-Indië is gevaren ende nu gesegt werd overleeden te wesen. Men weet zich te herinneren dat Claes bij zijn vertrek 15 jaar oud was en geen andere of nadere erfgenamen heeft dan zijn moeder Trijntje Jacobs die de deposanten al meer dan 50 jaar kennen en waarmee ze al 40 jaar in de buurt hebben gewoond.

(Rechterlijk Archief inv. nr. 39, Getuigenisboek AA fol. 35, 19-02-1698)

Ferdinand van der Star (Stap), heer van Kiekenborgh verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom.

(SA II inv. nr. 135 fol. 434, 18-11-1779)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Mij, Philips Symonsz. van - 24-10-1602 2 *
Sloot, Cornelis Jansz. - 21-04-1611 1 *
Dale, Passchyer van - 04-02-1628 1  
Arentsz., Evert - 08-03-1653 1 *
Tuyl, Bartholomeus Lievensz. - 20-08-1654 2 *
Voorde, Jan (Meldertsz. ?) van - 06-01-1657 2 +? *
Post, Abraham van der - 14-07-1670 1 *
Huy(s)terman, Jan - 08-11-1700 1 *
Voorde, Jacobus van de - 28-12-1702 1  
Bleyckersvelt, Heyndrick - 13-09-1703 1 *
Jonker, Willem - 22-02-1748 1  
Stap, Ferdinand van der - 11-08-1768 1 o  
Raaphorst, Dirk - 17-12-1779 2  
Bonge, Pieter van - 24-02-1791 1  
Koning, Hermanus de - 24-04-1794 1  
Voorde, Bartholomeus van der - 10-07-1795 3 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl