92. Hof van Rusten

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

de huizen aan de westzijde van de Hooigracht vanaf de hoek van de Nieuwstraat tot en met het huis van Jan Joostenz., schipper, inbegrepen de huizen van de Choorsteeg ter wederzijden.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 25 - 25 vso, 20-08 en 27-08-1615)

Geschiedenis:

Vermits de grote menichte der gebuyren wordt de buurt 27-08-1615 afgesplitst van Alkey. De naamgeving geschiedt op verzoek van de geburen (22-09-1616). Overigens wordt de omschrijving van bovenstaande ligging niet als zodanig vermeld, maar is ze afgeleid van de omschrijving van de voormalige buurt Alkey in Hof van Rusten en Vredenrijk, waarbij het Gerecht bepaalt dat het water van de Hooigracht de scheidslijn vormt tussen de twee buurten.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 25 - 25 vso, 20-08 en 27-08-1615)

De gebuurten van rusten krijgt toestemming om te mogen hoven.

(SA II inv. nr. 191 fol. 73, 30-08-1670)

In 1795 schenkt de buurt f 100,- aan de noodlijdende stadskas met de mededeling dat zij vertrouwen dat dit aanbod hoe gering op zig zelve niet zal van de hand gewezen werden, daar 't belangh voor de welvaart van deeze Stad hun hiertoe heeft aangespoort in hoope dat hun voorbeeld eerlang door meer vermoogende gebuurtens zal gevolgt werden, en 't deeze Stad en derzelver Inwoonderen onder U bestuur mooge welgaan (zie ook 'Buurthouden', pag. 147).

(SA II inv. nr. 549, bijlagen, 30-05-1795)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

204. Hertogdom Walbeek

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

begrijpende de huysen in den tweeden taerling aldaer / tusschen de West Havenstraet / den Oost Havenstraet / de Haven / ende de Verwerstraeten.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 159 - 159 vso, 09-04-1648)

Geschiedenis:

Op 09-04-1648 gesticht op verzoek van de geburen in de jongste vergrotinge

(SA II inv. nr. 1216 fol. 159 - 159 vso, 09-04-1648)

Op 21-06-1792 klaagt Jan van Hasselt, thesaurier van de Baronie van Hogeveen dat de zaken in zijn buurt niet goed gaan. Een nieuwe heer kan nauwelijks worden gevonden en het merendeel van de bewoners leeft van de bedeling. Het Gerecht besluit om de Baronie van Hogeveen en 't Hertogdom Walbeek samen te voegen (zie ook 'Buurthouden', pag. 138).

(SA II inv. nr. 141 fol. 241, 21-06-1792)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

180. Hertogdom van Orleans

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

opte zuytzijde van de Langegraft / beginnende op den houck van de westzijde van de lange Scheystraet / lopende de Langegraft langs westwaerts aen tot aen de oostzijde van de Westdwersgraft / begrijpende in hem het Fockerstraetgen ten wederzijden / ende de slopgens daeronder behoorende.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 68 vso - 69, 29-08-1624)

Geschiedenis:

Op 29-08-1624 gesticht op verzoek van de geburen. Feitelijk is de bebouwing onttrokken aan de vier jaar eerder gestichte buurt Weidenburg, hoewel dit niet als zodanig wordt vermeld. De reden zal zijn geweest dat inmiddels het Fockerstraatje en enkele slopjes binnen het taerling waren gebouwd, zodat de oorspronkelijke buurt te groot werd.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 48 vso - 49, 06-08-1620)

Harman Pruys, heer van de Buyrt genaemt Orliens en Matthijs Vassier, lakenwerker, verklaren op verzoek van Michiel Plumes, greinwerker, dat Catharina Bouton, zijn gewezen vrouw, is overleden en vervolgens op 15-04-1674 is begraven. Pruys zegt dat hem als heer van de buyrt (volgens gewoonte ende ordre van de buyrten) sulcx is bekent gemaeckt voor 't begraven ende voorts sij beyde deposanten dat sij met de voorsz. Afgestorvene op den voors. 15e April hebben te begraven gegaen.

(Rechterlijk Archief inv. nr. 39, Getuigenisboek Y fol. 290, 09-03-1675)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

182. Hertogdom van Marenburg

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende opten houck van de Scheystraet opte Oud Chingel / oostwaerts aen loopende tot aen de houck van de Nieuwe Maren / ende omschrickelende noortwaerts aen tot aen de Langegraft / ende voorts westwaerts aen tot aen de houck van de Scheystraet opte Langegraft / begrijpende omtrent xxxij huysen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 58, 24-03-1622)

Geschiedenis:

Op 24-03-1622 ontstaan door stichting van het stadsbestuur op verzoek van de geburen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 58, 24-03-1622)

De raden van de buurt Scheidenburg melden dat de buurtheer Isaac Franchimon is overleden. Gezien het geringe aantal huisgezinnen in de buurt is het niet mogelijk om een nieuwe heer te verkiezen. Bovendien zijn er onvoldoende personen aanwezig om eventuele doden behoorlijk ter Aarde te bestellen. Ook is de buurtkas ontoereikend om de armenbegrafenissen te bekostigen zodat uyt dien oorsake de gebuurte niet wel langer apart kan werden onderhouden. Men verzoekt om aansluiting bij 't Hertogdom van Marenburg om zo één buurt te vormen. Het Gerecht gaat akkoord (zie ook 'Buurthouden', pag. 137).

(SA II inv. nr. 140 fol. 103, 24-01-1788)

Jacob Bijleveld, heer van 't Hertogdom van Marenburg, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom en zwakheid.

(SA II inv. nr. 140 fol. 359, 03-09-1789)

Na het ontslag van Jacob Bijleveld wordt ds. Jonathan Pasquier tot buurtheer verkozen. Deze protesteert echter heftig tegen zijn benoeming. Hij zegt dat hij als emeritus-predikant in 1784 uit Maastricht naar Leiden is verhuisd uit geneegentheid voor deeze Stad (...) om aldaar met zijn Vrouw hun leeven in stilte te eyndigen. Dan vertelt hij midden september te zijn uitgenodigd voor een vergadering in de Lakenhal om aldaar een Heer van de Buurt te helpen verkiezen. Bij die gelegenheid heeft zijn vrouw hem verontschuldigd omdat hij plat te bed leggende en zig met niets mogende nog kunnende bemoeyen, dog dat toen hij op het alllerergste was en tot den dood toe, men aan sijn Huis heeft laaten weeten dat hij tot Heer van de voors. gebuurte verkoosen was. En dat nog wel terwijl sijn Schoonmoeder die tot Troost, raad en hulp van 't Huisgezin overgekomen was en zijn vrouw hem in de ziekekamer oppaste. Inmiddels was hij als zijnde door Gods Goedheyt wat aan de beter hand, maar toen zijn vrouw hem vertelde van de benoeming is zijn zieke, zwakke en nog gevaarlijke Staat verrergerdt. Wat hem betreft is het duidelijk dat hij alle aandoenlijkheden en disputen die in de buurt kunnen voorvallen, op het nauwkeurigst moet vermijden. Het Gerecht verleent hem ontslag (zie ook 'Buurthouden', pag. 74).

(SA II inv. nr. 140 fol. 405, 20-11-1789)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

82. Heren- en Salomonstraten

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

begrijpende de huysen ten wedersijden van de Heerenstege van 't St. Pieterskerckhoff aff tot aen de Dwersheerenstege staende / noch de huysen aen de noortsijde van de selve Dwersheerenstege / mitsgaders de huysen in de Salomonsstrate / aen de noorsijde eyndende mettet huys van Jan Jansz. de Roy scrijnwercker / ende aen de suytsijde lopende tot aen de opslach.

(SA II 1216 fol. 41 - 41 vso, 03-05-1618)

Op 't versouck gedaen ter vergaderinge van de Gerechte d(eser) st(ad) L(eyden) onder wat gebuyrten verstaen zullen werden te wesen of ressorteren de huyskens gebout aen St. Pieterskerc, es geresolveert dat (....) / 't huysken oostwaerts van de zuytgevel mitte gebuyren van de Heerenstraet (...) mit bevel elc een mitsdesen gedaen zich naer de jegenwoordige verclaringe te gedragen

(SA II inv. nr. 1216 fol. 7, 06-05-1604)

Geschiedenis:

De stichting is onbekend, maar kan in verband met de aanleg van de Herensteeg pas na 1592 worden gedateerd. Het oudst bekende bericht is van 02-02-1606 toen Jacob de Voller als buurtheer werd benoemd. Uit de voordracht blijkt dat 27 geburen hem nomineerden, terwijl Abraham van Dijcke en Jan Mefans resp. 21 en 13 stemmen kregen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 8 vso)

Op 06-05-1604 besluit het Gerecht om het kerkhuisje, oostelijk gelegen naast de zuidgevel van de Pieterskerk (nu Kloksteeg 16) bij de buurt van de Heren- en Salomonstraten te voegen (zie ook Oost Vriesland en Prily).

(SA II inv. nr. 1216 fol. 7)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

174. Heerlijkheid van Steenhuizen

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

beginnende op den noorthouck van de Narmstrate / lopende noortwaerts aen tot aen de Oostgraft / de selve langs / ende omschrinkelende langs de oostzijde van de Cruysstrate / tot aen de noortzijde van de Narmstrate / ende de selve langs tot aen Steenstrate / begrijpende den geheelen vyercanten taerling.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 70 vso - 71, 26-09-1624)

Geschiedenis:

Op 26-09-1624 gesticht op verzoek van de buren aan de oostzijde van de Steenstraat. Waarschijnlijk betreft het een verschrijving, want de buurt ligt aan de westzijde van de Steenstraat.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 70 vso - 71, 26-09-1624)

Jan le Livre, bakker, omtrent 76 jaar oud en heer van Steenhuizen, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom.

(SA II inv. nr. 86 fol. 235 vso, 08-01-1682)

Cornelis Willemse, heer van de Heerlijkheid van Steenhuysen verzoekt en verkrijgt ontslag wegens doofheid.

(SA II inv. nr. 101 fol. 91 vso, 01-09-1712)

Pieter le Feber, heer van Steenhuizen, is werkzaam als wijnwerker en portier van de Rijnsburgerpoort. Dientengevolge moet hij zowel overdags als 's avonds werken en heeft hij het te druk om als buurtheer te functioneren. Hij verzoekt en verkrijgt ontslag (zie ook 'Buurthouden', pag. 75).

(SA II inv. nr. 132 fol. 251, 04-11-1773)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

303. Haverenvest

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Geschiedenis:

Per vergissing door het stadsbestuur gesticht op 06-10-1661. Een half jaar eerder, op 19-02-1661 had het Gerecht namelijk al besloten tot de oprichting van Haverenburg. De ligging van laatstgenoemde buurt komt vrijwel overeen met die van Haverenvest, alleen met toevoeging van een aantal nieuw gebouwde huizen aan de nieuwe binnenvestgraft (de tegenwoordige 4e Binnenvestgracht). Al na een week wordt de vergissing opgemerkt en rechtgezet. De stichtingstekst van Haverenvest wordt doorgehaald met in de marge de mededeling: dese gebuyrte is weder bij resolutie van die van de Gerechte in dato den 13 October 1661 vernieticht.

(SA II inv. nr. 1217 fol. 63, 19-02-1661 en fol. 66 vso, 06 en 13-10-1661)

59. Haverenburg

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

de bewoonders van de huysen aen de Binnenvestgraft / de Haverstraet ter wedersijden tusschen de Geerstraet ende Craeyerstraet / en inde selve straet de huysen tussen de Haverstraet ende Binnenvestgraft / twee huysen in yder straet tusschen de Haverstraet ende Gorststraet / mitsgaders de huysen op de Binnenvestgraft bijgevoucht (door die van de Gerechte den 14-10-1661)

(SA II inv. nr. 1217 fol. 63 - 63 vso, 19-02-1661)

Geschiedenis:

Gesticht op 19-02-1661 op initiatief van het stadsbestuur. Een half jaar later, op 06-10-1661, begaat het Gerecht een vergissing door de buurt Haverenvest te stichten. De ligging van deze buurt komt vrijwel overeen met die van het eerder gestichte Haverenburg, alleen zonder een aantal nieuw gebouwde huizen aan de nieuwe binnenvestgraft (de tegenwoordige 4e Binnenvestgracht). Al na een week wordt de vergissing opgemerkt en rechtgezet. De stichtingstekst van Haverenvest wordt doorgehaald met in de marge de mededeling: dese gebuyrte is weder bij resolutie van die van de Gerechte in dato den 13 October 1661 vernieticht.

(SA II inv. nr. 1217 fol. 63, 19-02-1661 en fol. 66 vso, 06 en 13-10-1661)

Buurtheren:

160. Hartenburg

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

begint aen de noortzijde van Marendorp mit 't huys van Jan Pietersz. smit / ende loopt oostwaers tot aen de Spijckerboorsteech / ende vorder aen de suytzijde van Marendorp / begint met het houckhuys aen de Barreveltsteech / loopt westwaerts tot aen de 't huys van Willem Lodewijcxz. backer ende eynt mettet selve / begrijpt mede opten Rijn de brouwerie van Den Eenhoorn ende 't huys van Willem Mouringsz. warmoesman.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 8, 13-01-1605. Zie ook fol. 61 vso, 11-08-1622)

Geschiedenis:

Volgens Jan van Hout zou er ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553) sprake zijn geweest van de buurt 't Hart of Vliegenthart no. xlvj. De ligging wordt omschreven als beginnend in Marendorp / van de Marenbrugge tot bij de Vrouwenkerck / voorts de Corte Maren (nu Stille Mare) / den Rijn langs tot de Vrouwensteech toe / plach te hebben huysen of cameren 34. Uit deze omschrijving blijkt dat de buurt op een onbekend tijdstip, mogelijk al in de 16e eeuw, moet zijn gesplitst in Hartenburg en Oost Mariënburg.

(SA II inv. nr. 1220 fol. 9 vso)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

56. Hanenburg

	NW  NO  ZW  ZO  Selecteer regiokaart met buurtnamen.
	Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.

Ligging:

begrijpende de huysen aen de oostzijde vande Craeyerstraet / ende westzijde van de Rhijnstraet / tusschen en aen de zuytzijde van de Gorststraet / en aende noortzijde van de Haverstraet tusschen de Craeyer ende Rhijnstraten voorn.

(SA II inv. nr. 1217 fol. 74 vso, 22-07-1662)

Geschiedenis:

De buurt is op 22-07-1662 gesticht na inspectie, rapport en advies van de schepenen Johan van Staveren en Mr. Gerard van Swaenswijck, waarschijnlijk op initiatief van het stadsbestuur.

(SA II inv. nr. 1217 fol. 74 vso, 22-07-1662)

Op 11-12-1795 behandelt de Provisionele Raad de ontslagaanvraag van Jacobus van Weegen als buurtheer van Hanenburg. Reden is dat Van Weegen behoeftig is geworden, terwijl de raden en tresorier eveneens worden bedeeld en als zodanig niet nominabel zijn. De Raad stelt de ontslagaanvraag voor advies in handen van het Comité van Veiligheid en besluit tevens om Hanenburg met een andere buurt samen te voegen. Dit besluit is echter nooit uitgevoerd, mogelijk met het oog op de nieuwe buurtregeling die in de loop van 1796 van kracht zou worden worden. Op 21-03-1796 vraagt Van Weegen dat zijn kennelijk inmiddels verleende ontslag bij zijn armvader Putkammer wordt gemeld.

(SA II inv. nr. 550 en inv. nr. 675 sub dato)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting