Het is op een wat ander moment dan gebruikelijk, maar ook dit jaar wordt er weer een Dirk van Ecklezing gehouden. Op zondag 12 november spreekt Gert Oostindie in de Lokhorstkerk over Sporen van slavernij in Leiden. De zaal is open vanaf 14.00 uur, de lezing zelf begint om 14.30 uur.

Gert Oostindie is als hoogleraar verbonden aan de Leidse universiteit, waar hij zich bezig houdt met de Nederlandse koloniale en postkoloniale geschiedenis. Recentelijk werd hij bekend door zijn boek Soldaat in Indonesië, 1945-1950. Getuigenissen van een oorlog aan de verkeerde kant van de geschiedenis. Maar Oostindie houdt zich niet alleen met Indonesië bezig. Hij publiceerde eerder juist erg veel over Latijns Amerika en het Caraïbisch gebied. Die gebieden staan weer centraal in het boek dat hij binnenkort met Karwan Fatah-Black publiceert, Sporen van de slavernij in Leiden. Daarover gaat ook de lezing die hij op 12 november zal verzorgen.

Weinig onderwerpen hebben de afgelopen jaren de gemoederen zo doen oplopen als het Nederlandse slavernijverleden en alle gevolgen daarvan. Hoewel Nederlanders in Azië vermoedelijk zelfs meer mensen tot slaaf hebben gemaakt dan zij vanuit Afrika verscheepten naar ‘de West’, krijgt de trans-Atlantische slavenhandel daarbij de meeste aandacht. Ze roept ook de meeste emoties op.

Natuurlijk speelde Leiden in die handel niet zo’n grote rol als Amsterdam of Middelburg. Maar dat wil zeker niet zeggen dat de Sleutelstad daar buiten stond. Ook in Leiden en omgeving waren er mensen én instellingen die belangen hadden in de slavenhandel zelf, en vooral in de plantages waar die tot slaaf gemaakten moesten werken. Ook in Leiden werd gediscussieerd over de vraag of slavernij wel acceptabel was. Er liepen hier in de achttiende eeuw zelfs zwarte mensen rond die ooit slaaf geweest waren. Slavernij was geen ver-van-mijn-bed-show.

Oostindie en Fatah-Black, ondersteund door een viertal Leidse studenten, behandelen dat verhaal in vier thema’s: Zwart en Wit, Bestuurders en Ondernemers, Universiteit en Intellectuelen en Collecties en Schilders. De verschillende onderwerpen worden vertaald naar concrete plekken in Leiden en omgeving en letterlijk op de kaart gezet. Zo fungeert het boekje ook als een gids voor wandelingen door Leiden, of fietstochten in de omgeving. Het boek zal naar verwachting kort voor de lezing verschijnen.

Gert Oostindie is historicus, gespecialiseerd in Nederlandse (post)koloniale en Caraïbische geschiedenis. Hij is sinds 2000 directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) van de KNAW. Hij promoveerde in 1989 cum laude aan de Universiteit van Utrecht op een proefschrift over slavernij en de plantage-economie in Suriname. Van 1993 tot 2006 werkte hij als hoogleraar Antropologie van de Caraïben aan de Universiteit van Utrecht. In september 2006 werd hij benoemd tot hoogleraar Caraïbische Geschiedenis aan de Universiteit Leiden.