Buurthouden (1400-1795)

vorige Buurt: 75.Nieuwe Rijk van Leeuwenhorst 76. 't Nieuwe Rijk van Sion volgende Buurt: 77.Prinsdom van Letterrijk

 

1. Pelikaanshoek   2. Kortevest   3. Billenburg   4. ´t Zand   5. Oost Billenburg   6. Zandwijk   7. Meyenburg   8. Meyenhof   61. Doornbos   62. Paplepel   63. West Catharinarijk   64. St. Catharinarijk 
(Klik voor andere kaart) 75. Nieuwe Rijk van Leeuwenhorst   76. Nieuwe Rijk van Sion   77. Prinsdom van Letterrijk   78. Graafschap Prily (Koevoet) 
(Klik voor andere kaart) 79. Nieuwe Rijk van Gravenstein 
(Klik voor andere kaart) 161. Mariënborg 
(Klik voor andere kaart) 162. Mariënrijk 
(Klik voor andere kaart) 163. Oost Vrouwenkamp 
(Klik voor andere kaart) 165. West Vrouwenkamp 
(Klik voor andere kaart) 167. Mariënburg   168. Mariëndaal   169. Mariënschans   170. Rijneveld   171. West Kleienburg   172. Baronie van Lindenbos   208. Morspoort   209. Vollenburg  

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

tusschen de Papegraft ten westen / Volresgraft ten noorden / de Schoolstege ten oosten / ende 't pleyn voor 's Gravensteyn ten zuyden / ende sulcx in hem begrijpende den taerling huysen daerbinnen gelegen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 9, 22-06-1607)

Geschiedenis:

Op 22-06-1607 ontstaan als afsplitsing van de buurt 't Nieuwe Rijk.

(SA II inv. nr. 1221 en inv. nr. 1216 fol. 9)

Michiel Benedictus, heer van 't Nieuwe Rijk van Zion, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom.

(SA II inv. nr. 138 fol. 368, 18-11-1784)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Bruyn, Foy Pouwelsz. de - 22-06-1607 ? v *
Meulen, Franck van der - 11-08-1616 3 v  
Warmont, Louris Pietersz. - 01-08-1630 2  
Dedel, Mr. Niclaes - 24-02-1645 1  
Swanevelt, Mr. Francois - 24-02-1646 2  
Rhyn, Jan Jansz. van - 14-11-1647 1  
Sevenhuysen, Mattheus Willemsz. van - 05-07-1668 2 v  
Leeusvelt, Mr. Johan van - 25-07-1670 1 *
Schacht, Dr. Lucas - 06-10-1679 2 +? *
Roswinckel, Abraham - 23-06-1689 2  
Uilhoorn, Hendrick - 02-05-1693 1 *
Benedictus, Michiel - 02-02-1741 1 o *
Benedictus, Med. Dr. Johannes Cornelis - 09-12-1784 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 10.Kostverloren 11. 't Nieuwe Rijk van Pallas volgende Buurt: 12.Noord Vreugdenrijk

 

8. Meyenhof 
(Klik voor andere kaart) 9. Oud Groenendaal   10. Kostverloren   11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas   12. Noord Vreugdenrijk   13. Vreugdendaal   14. Oost Vreugdenrijk   15. West Vreugdenrijk   16. Samaria   17. Jeruzalem   18. Bloem van Jericho   19. Land van Belofte 
(Klik voor andere kaart) 79. Nieuwe Rijk van Gravenstein   81. Zevenhuizen   210. Blekersbuurt  

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

tusschen Rapenburch ten oosten / de Universiteytstrate (Nonnensteeg) ten zuyden / de Doelgraft ten westen / ende de voors(te) Doelstege ten noorden / bij dewelcke mitdtdesen gevoucht zijn ende blijven sullen de huysen staende aen de zuytzijde van 't Prs.kerchof tusschen de Commandurije ten oosten ende de Donckregraft ten westen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 9, 22-06-1607

het taerling gelegen tusschen de Nonne- ende voorste Doelstegen / mitsgaders tusschen Rapenburch ende d'Achtergraft / ende noch de huysen staende aen de suytsijde van 't St. Pieterskerckhoff / tusschen de Commandurie ende de poort van de Donckeregraft

(SA II inv. nr. 1216 fol. 21 vso, 21-08-1614)

beginnende aen de suytsijde van het Pieterskerckhoff neffens de Commandurie met de huysinge van joncr. van Naeltwijck / lopende voorts westwaerts aen mede langs de zuytsijde van de Clocksteech / voorts springende over de Nonnenbrugge / loopt langs de noortsijde van de Nonnensteech / ende omspringende langs de oostsijde van de Doelgracht noortwaerts aen / voorts langs de zuytsijde van de voors(t)e Doelsteech / ende omspringende langs de westsijde van Rapenburch zuytwaerts aen tot de Nonnesteech toe.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 120 vso, 22-11-1635)

Geschiedenis:

Op 22-06-1607 ontstaan als afsplitsing van de buurt 't Nieuwe Rijk. Hoewel de huizen aan het Pieterskerkhof (nu de gedeeltelijke zuidzijde van Kloksteeg) voorlopig bij 't Nieuwe Rijk van Pallas worden ondergebracht, is het Gerecht voornemens om deze ter tijt en wijlen toe (....) met meerder bequaemheyt bij een ander gebuyrte te voegen. Op zichzelf was dat logisch, omdat het grootste gedeelte van de buurt aan de westzijde van het Rapenburg lag.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 9)

In 1621 verzoeken de geburen dat de huizen aan het Pieterskerkhof definitief aan de buurt worden toegevoegd, evenals de woningen in het Faliede Begijnhof en aan de Kloksteeg tussen de Donkeregracht en de hoek van het Rapenburg.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 52 vso - 53, 10-06-1621)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Elzevyer, Mathijs - 22-06-1607 - v *
Ooreslaer, Lyeven van - 21-08-1614 1 ? *
Naeltwijck, Jonchr. Johan van - 14-12-1617 1  
Westerhuysen, Harman Lucasz. van - 01-11-1618 1 o? *
Vosbosch, Adriaen Adriaensz. - 08-01-1626 2 *
Hamburch, Jacob Marcusz. van - 22-11-1635 1  
Lopez, David - 13-06-1641 3 v *
Walbeecq, Dirck Lucasz. van - 07-06-1646 1 *
Dieu, (Dr.) Daniel de - 06-11-1667 3 v *
Rou, Daniel de - ? ? v *
Heydanus, Mr. Carel - 05-06-1674 1 v  
Hackius, Cornelis - ? -06-1676 3 +? *
Doude, Aernold - 09-09-1677 1 v  
Heydanus, Mr. Carel - 01-06-1679 1 v *
Groenendijck, Mr. Pieter van - 21-12-1679 1 v *
Meerman, Gerrit - 14-07-1688 3 v *
Marck, Mr. Hieronimus van der - 28-10-1694 3 ? *
Elsevier, Abraham - 28-07-1695 1  
Campen, Mr. Cornelis van - 10-09-1716 2  
Lugtmans, Samuel - 20-07-1724 1  
Heemskerk, Mr. Leonard van - 10-03-1757 2  
Luchtmans, Johannes - 04-10-1771 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 63.West Catharinarijk 75. 't Nieuwe Rijk van Leeuwenhorst volgende Buurt: 76.Nieuwe Rijk van Sion

 

1. Pelikaanshoek   2. Kortevest   3. Billenburg   4. ´t Zand   5. Oost Billenburg   6. Zandwijk   7. Meyenburg   8. Meyenhof   61. Doornbos   62. Paplepel   63. West Catharinarijk   64. St. Catharinarijk 
(Klik voor andere kaart) 75. Nieuwe Rijk van Leeuwenhorst   76. Nieuwe Rijk van Sion   77. Prinsdom van Letterrijk   78. Graafschap Prily (Koevoet) 
(Klik voor andere kaart) 79. Nieuwe Rijk van Gravenstein 
(Klik voor andere kaart) 161. Mariënborg 
(Klik voor andere kaart) 162. Mariënrijk 
(Klik voor andere kaart) 163. Oost Vrouwenkamp 
(Klik voor andere kaart) 165. West Vrouwenkamp 
(Klik voor andere kaart) 167. Mariënburg   168. Mariëndaal   169. Mariënschans   170. Rijneveld   171. West Kleienburg   172. Baronie van Lindenbos   208. Morspoort   209. Vollenburg  

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

besloten tusschen Rapenburch ten westen / de Volresgraft ten noorden / de Papegraft ten oosten / ende de Houtstrate ten zuyden / ende zulcx in hem begrijpende den taerling huysen daerbinnen gelegen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 9, 22-06-1607, zie ook inv. nr. 1221)

Geschiedenis:

Ontstaan op 22-06-1607 door afsplitsing van de buurt 't Nieuwe Rijk. De eerste buurtheer, Lucas Pietersz., was dat voordien van het nog ongedeelde Nieuwe Rijk.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 9, 22-06-1607, zie ook inv. nr. 1221)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Pietersz., Lucas - 22-06-1607 s *
Wyel, Jacob Symonsz. van der - 10-08-1617 3 *
Tartarolis, Johan Franchois - 06-09-1635 1  
Bontius, Gerrit - 04-05-1654 1  
Hoorn, Prof. van - 27-05-1666 1 *
Snouck, Johannes - 13-06-1670 3 *
Cloeck, Jacob - 27-11-1686 3  
Gijs, Adrianus - 10-05-1695 2  
Gijs, Mr. Nicolaas (of Johan) - 02-10-1698 1 *
Marck, Ds. Johan de - 26-06-1710 1  
Assendelft, Mr. Adriaan van - 07-05-1733 1  
Testard, Mr. Pieter Cipriaen - 23-03-1752 1 v  
Assendelft, de Hr. Barthout Adriaan van - 19-05-1763 1  
Leeuwen, Mr. Nicolaas van - 26-11-1784 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 18.Bloem van Jericho 79. 't Nieuwe Rijk van Gravenstein volgende Buurt: 81.Zevenhuizen

 

8. Meyenhof 
(Klik voor andere kaart) 9. Oud Groenendaal   10. Kostverloren   11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas   12. Noord Vreugdenrijk   13. Vreugdendaal   14. Oost Vreugdenrijk   15. West Vreugdenrijk   16. Samaria   17. Jeruzalem   18. Bloem van Jericho   19. Land van Belofte 
(Klik voor andere kaart) 79. Nieuwe Rijk van Gravenstein   81. Zevenhuizen   210. Blekersbuurt  

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

begrijpende het taerling huysen besloten met Rapenburch ten westen / de Houtstraet met 't pleyn ten noorden / de corte Lochorststege ende kerchoff ten oosten / ende Clockstege ten zuyden / ende sulcx in hem begrijpende alle de huysen daerbinnen gelegen.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 9, 22-06-1607, zie ook inv.nr. 1221)

Geschiedenis:

Ontstaan op 22-06-1607 door afsplitsing van de buurt 't Nieuwe Rijk.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 9, 22-06-1607, zie ook inv.nr. 1221)

In 1795 schenken de burgers Herdingh, Van Dalen de Leeuw en Cijfveer namens de buurt een onbekend bedrag aan de noodlijdende stadskas. De Provisionele Raad bedankt met de volgende woorden: De bij dit voorstel gedane gift is bij acclamatie geaccepteerd en de Raad heeft insgelijks gedecreteerd dat deze gebuerte welverdiend heeft aan de gemeente van Leyden en door haar blijk van vaderlandsliefde een goed voorbeeld van navolging in dit vak het eerste heeft daargesteld - voorts, dat van deze honorable mentie in de notulen van deze Raad aan haar eer blijk zal worden gegeven en de secretaris ter Rekenkamer (...) een apart Capittel in de Blaffer van ontvang te maken onder de Rubricq: 'Vaderlandsche giften tot onderstand van de Kas der gemeente' - en het offer van deze gebuerte op den altaer des vaderlands en de gemeente aldaar het eerste worden ingeschreven (zie ook 'Buurthouden', pag. 148).

(SA II inv. nr. 549, 28-05-1795)

Bewaard gebleven is een buurtreglement op perkament. Op zichzelf is dit merkwaardig, omdat alle afzonderlijke buurtreglementen bij de invoering van de Generale Ordonnantie in 1593 werden afgeschaft en tot nul, crachteloos en van onwaerde waren verklaard. Dat zal ook de reden zijn waarom de bepalingen in het reglement uitsluitend betrekking hebben op de gedrags- en omgangsvormen tijdens het zogeheten buurthof. Vermeld wordt dat de buurt onder het beheer staat van LOUWIJS ELSEVIER, DOMINATEUR ENDE BESIITER VAN D' OOSTZIJDE VAN RAPENBURCH, DE ZUYTZIJDE VAN DE HOUTSTRAET ENDE DE WESTZIJDE VAN ST. PIETERS KERC-HOFF, MET DE CLOCKSTEEGH, MARCKGRAVE VAN DEN ACKERGRAFT. EN VRIJHEER VAN STADTSTIMMERWERF. Tevens wordt het Gravensteen afgebeeld met aan weerszijden de wapens van Holland en Leiden. Het perkament dateert dus uit de periode tussen 1607 en 1617 tijdens de heerschappij van Louis Elsevier.

(Lakenhal, Cat. van Voorwerpen 1924 no. 30, zie ook 'Buurthouden', afbeelding pag. 60 en voorts pag. 105).

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Elsevyer, Loys - 22-06-1607 - *
Clouck, Andries Henrixz. - 30-03-1617 1 v *
Elsevier, Bonaventura - 21-06-1640 1  
Eleman, Dr. Johan - 07-12-1652 2 v  
Elsevier, Johan - 08-02-1657 2  
Leeuwen, Mr. Symon van - 03-02-1662 1 v  
Lopes de Haro, Felix - 11-09-1670 2 v  
Hogeveen, de Hr. Mr. Gerard van - 21-05-1694 2 *
Stam, Nicolaas - 25-10-1719 1  
Gronovius, de Heer Johan Frederik - 01-04-1745 3  
Mey, de Heer Mr. Jacob Jan de - 07-04-1763 1  
Eyk, Pieter van der - 27-07-1769 1  
Gronovius, Mr. Laurens Theodorus - 04-01-1770 3 *
Hogeveen, Mr. Gerard van - 26-03-1778 1 v *
Water, Prof. J.W. te - 22-05-1788 3 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 30.Oosterlingplaats 31. Nieuw Oostenrijk volgende Buurt: 32.Korte Hoefstraat

 

11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas 
(Klik voor andere kaart) 19. Land van Belofte   20. West Vliet   21. Oost Vliet   22. Koeieneiland   23. Koeienfort   24. Koeienstein   25. Nieuwland   26. St. Jacobsrijk   27. Nieuw Compostel   28. Galicië   29. Knotterveld   30. Oosterlingplaats   31. Nieuw Oostenrijk   32. Korte Hoefstraat   33. Huis te Brem   34. West Zijtgracht   35. Zuid Brem   36. Luchtenburg   37. Vluchtenburg   38. Kaarskorf   39. St. Barbarenrijk   40. St. Joris   41. Middel Kaarskorf   42. Koenekoop   43. Krauweldaal   45. Kikkenburg   60. Gerestein 
(Klik voor andere kaart) 70. Constantinopolen 
(Klik voor andere kaart) 71. Oost Blik op de Aaszak   72. Keizerrijk van Constantinopolen   73. Witsermouw   74. de Boomgaard   81. Zevenhuizen 
(Klik voor andere kaart) 82. Heren - en Salomonstraten   83. Oost Friesland   84. West Blik op de Aaszak   90. Zwaansoord   91. Mozes 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

ten wederzijden van de nieuwe Oosterlingplaetse / ende in de Raemstege negen huysen / ende in de Houfstrate ten wederzijden gel. negen huysen

(SA II inv. nr. 1216 fol. 7 vso, 23-09-1604)

begrijpende de nyeuwe Oosterlingplaetse ten wederzijden / mitsgaders in de middelste Raemstege de negen eerste huysen aen de zuytzijde / ende in de Houfstrate mede negen huysen ten wederzijden.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 123, 07-01-1636)

Op 29-01-1658 wordt de buurt verkleind doordat de negen huizen ten wederzijden in de Hoefstraat bij de buurt Korte Hoefstraat worden gevoegd.

(SA II inv. nr. 1217 fol. 35 vso)

Geschiedenis:

Gesticht op 23-09-1604 op verzoek van de geburen. Zij berichten het Gerecht dat zij nog geen heer hebben ende dat zulx haer gebuyrt was zonder ordre of beleyt, in vougen dat zij in 't begraven van de doden den anderen niet en connen verstaen. Met die anderen worden mogelijk de buren van de Oude Oosterlingplaats bedoeld en doet zich kennelijk een soortgelijke situatie voor als bij de geburen van het nabij gelegen Nieuw Compostel. (zie ook 'Buurthouden', pag. 94).Verder merkt men op dat wanneer de minst vermogende geburen niet vrijwillig de begrafenisplichten op zich zouden nemen, de dode lichamen ongeaert zouden blijven (dus niet begraven zouden worden). Er zijn echter ook aanwijzingen dat de buurt is afgesplitst van de wat oudere buurt Korte Hoefstraat. Dit vanwege het feit dat de heer ende gemeene gebuyren van de nuwe Oosterlingplaets in 1603 verzoeken om de plaatsing van een hek naast de upslach. Zie ook hieronder.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 7 vso)

Buurtheer Jan Sae[ ?] van Halewijn brengt een ouderloos geworden kind aan bij het H.G. Weeshuis.

(Archief H.G. Weeshuis inv.nr. 3386 fol. 68, 26-08-1611)

Op 27-08-1668 wordt buurtheer Hubert Couwen van de aangrenzende buurt Korte Hoefstraat wegens zijn hoge ouderdom op eigen verzoek ontslagen. Op verzoek van de officiers (de overige buurtbestuurders) van de Korte Hoefstraat en Nieuw Oostenrijk volgt een schepeninspectie en besluit het Gerecht dat de twee voors. gebuerten voortaen weder sullen werden gecombineert ende tot eene gebuerte vereenicht onder den naem van Nieuw Oostenrijk onder de heerschappij van Hendrick Jonasz. Dit is een tweede aanwijzing dat de Korte Hoefstraat en Nieuw Oostenrijk eerder één buurt vormden (zie ook boven), maar daarvan is niets bekend. Waarschijnlijk bedoelde men dat daardoor de overdracht van negen huizen van Nieuw Oostenrijk aan de Korte Hoefstraat in 1658 (zie boven) op deze wijze weer ongedaan werd gemaakt. Voorts wordt besloten dat alle de outraden ende verdere officiers van beide buurten voorlopig aanblijven, met dien verstande dat de geldmiddelen van de Korte Hoefstraat worden overgedragen aan de thesaurier van Nieuw Oostenrijk.

(SA II inv. nr. 1217 fol. 117, 136 en 139, zie ook inv. nr. 81 fol. 75 vso)

De vereniging is echter van korte duur, want nadat Hendrick Jonasz. in 1670 is overleden klagen de inwoners dat de gecombineerde buurt 80 huizen telt en bij nader inzien te groot is. Bovendien herinneren zij zich dat beyde de voors. gebuyrten van over de tseventich jaeren ende mitsdien van den beginnen off tot twee separatie gebuyrten sijn onderhouden geweest. Het Gerecht gaat akkoord met splitsing en voor beide buurten worden weer afzonderlijke heren benoemd.

(SA II inv. nr. 82 fol. 61 - 62)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Sette, Jan - 23-09-1604 1 *
Verleus, Jan - 07-01-1636 1  
Quiens, Anthonie des - 31-12-1655 1 v *
Verbrugge, Jacob - 27-05-1666 1  
Jonasz., Heyndrick - 21-04-1667 1 *
Wecksteen, Pieter - 24-04-1670 2  
Camper, Dirck - 12-05-1672 1 *
Kastele, Pieter van de - 09-12-1678 1  
Zee, Heyndrick (Jansz.) van der - 28-10-1688 1 *
Petit, Jan - 24-10-1692 1  
Snakenburgh, Dr. Petrus - 08-01-1705 3 v *
Zee, Hendrik Jonasz. van der - 07-07-1712 2  
Cneek, Jacob de - 24-04-1732 1 v  
Roesselaer, Johannes - 22-11-1742 2  
Saar, Abraham du - 09-03-1745 3 v  
Leeuwen, Hendrik van - 30-04-1767 2  
Graaf, Pieter de - 25-05-1786 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 26.St. Jacobsrijk 27. Nieuw Compostel volgende Buurt: 28.Galicië

 

11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas 
(Klik voor andere kaart) 19. Land van Belofte   20. West Vliet   21. Oost Vliet   22. Koeieneiland   23. Koeienfort   24. Koeienstein   25. Nieuwland   26. St. Jacobsrijk   27. Nieuw Compostel   28. Galicië   29. Knotterveld   30. Oosterlingplaats   31. Nieuw Oostenrijk   32. Korte Hoefstraat   33. Huis te Brem   34. West Zijtgracht   35. Zuid Brem   36. Luchtenburg   37. Vluchtenburg   38. Kaarskorf   39. St. Barbarenrijk   40. St. Joris   41. Middel Kaarskorf   42. Koenekoop   43. Krauweldaal   45. Kikkenburg   60. Gerestein 
(Klik voor andere kaart) 70. Constantinopolen 
(Klik voor andere kaart) 71. Oost Blik op de Aaszak   72. Keizerrijk van Constantinopolen   73. Witsermouw   74. de Boomgaard   81. Zevenhuizen 
(Klik voor andere kaart) 82. Heren - en Salomonstraten   83. Oost Friesland   84. West Blik op de Aaszak   90. Zwaansoord   91. Mozes 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

beginnende in de middel Raemstege mit de huysen van Jan Willemsz. cramer in de iij Mollen / ende in hem begrijpende de huysen aen de oostzijde totter wallen toe / ende de halve oude Hoefstrate / eyndende aen de noortzijde mit 't huys van Franchois van de Broucke / ende beginnende aen de zuytzijde mit 't huys van Pr. Prsz.. Spec (?) / weder beginnende aen de westzijde van de graft (....) af tot de lange Raemstege / eyndende mit 't laetste huys van Stijn Gerytsdr., Andries Prsz. (...) wedue ende zulx in hem begrijpende de halve Kijfhoucstrate (?) / eyndende aen de zuytzijde mit 't huys van Pr. Gosescher (?) ende weder beginnende aen de zuytzijde mit 't laatse huys van Adr. Prsz. van de Werff

(SA II inv. nr. 1216 fol. 6, i.m. 29-08-1596)

beginnende aen de zuytsijde van de Middelsraemstege mette huysen van Jan Willemsz. 's weduwe / lopende westwaerts aen / de houck om langs de oostsijde van de St. Jacobsgraft tot aen de Vest / in hem begrijpende aldaer de helfte van de Oude Houfstraet / eyndende aen de noortsijde met 't huys van Pieter Prsz. Speck / ende beginnende aen de zuytsijde met 't huys van Baeltgen Cornsdr., wede. van Corns. Adrieaensz. schuytvoerder / ende beginnende weder aen de westsijde van de graft aen de Vest / loopt noortwaers aen tot aen de lange Raemstege / ende eyndet in dezelve met 't laetste huys van Christina Gerritsdr. / mede in hem begrijpende aldaer de halve Kijffhoufstraet / te weten aen de zuytsijde eyndende met 't huys van Pieter Goodtschalk / ende weder beginnende aen de noortsijde mit het laetste huys van Adriaen Prsz. van der Werff.

(SA II inv. nr. 1216, fol. 12 - 12 vso, 30-07-1609)

Geschiedenis:

Het gebied dat thans wordt begrensd door Doezastraat, Raamsteeg, Korevaarstraat en Jan van Houtkade was tot het eind van de 16e eeuw onbebouwd raamland. Wanneer de grond in 1595 voor woningbouw wordt bestemd, rekenen de nieuwkomers zich tot de al bestaande buurt van de St. Jacobsgracht en assisteren zij als vanzelfsprekend bij de begrafenissen sonder eenige commocie te maecken. Dat verandert wanneer de heer van St. Jacobsrijk, Claes Govertsz., overlijdt. De geburen van de Oude St. Jacobsgracht gaan sindsdien hun eigen gang met uitsluiting van de bewoners aan de Nieuwe St. Jacobsgracht. De laatsten klagen dat zij zelfs niet op de buurtvergaderingen worden gedoogd, laat staan bij het helpen begraven van hun doden. Ook negeren de bewoners van de Oude St. Jacobsgracht de oproepen van de nieuwgehuisden om bij hun begrafenissen de helpende hand te bieden. Overigens lijkt zich een soortgelijke situatie voor te doen bij de buren van het nabij gelegen Nieuw Oostenrijk. Om die reden verzoeken de bewoners van de Nieuwe St. Jacobsgracht om zelf een buurt te mogen vormen, vergezeld van een voorstel waarin de begrenzingen staan vermeld. Op 29-08-1596 stemt het Gerecht toe en gaat tevens akkoord met de voorgestelde afpaling van de nieuwe buurt. Oorspronkelijk heette de buurt Nieuwe St. Jacobsgracht, maar vanaf 1606 is uitsluitend sprake van Nieuw Compostel (zie ook 'Buurthouden', pag. 94).

(SA II inv.nr. 48 fol. 43 - 43 vso, 29-08-1596)

In 1606 wordt in verband met de benoeming van een nieuwe buurtheer een uitgebreide voordracht gedaan. Jan Gerytsz. molenaar, Maerten Rosee saaitrapier en Marcus de Wit baaidrapier krijgen resp. 21, 17 en 9 stemmen van hun buren. Frans Cornelisz. van Tette timmerman en Antonis Pietersz. eveneens timmerman ieder 7 stemmen, Tyman Willemsz. en Jan de Hane elk 2 stemmen, terwijl Eewout Joostensz. en Willem Aerntsz. ieder slechts 1 stem krijgen.. In dit geval volgt het Gerecht de voordracht van de buurt en wordt Jan Gerytsz.tot heer der gebuurte benoemd.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 8 vso, 16-02-1606)

In 1647 verzoeken de gemeene gebuyren aan de westzijde van de St. Jacobsgracht tussen Raamsteeg en Kijfhoefstraat het stadsbestuur om bij het vernieuwen van de platingen minstens één van twee trappen naar het water te handhaven. Het Gerecht stemt toe, mits de buren de aanlegkosten en het onderhoud voor gezamenlijke rekening nemen.

(SA II inv. nr. 67 fol. 278 vso, 04-07-1647)

Andries Hennion, heer van Nieuw Compostel, verzoekt en verkrijgt ontslag wegens ouderdom en steeds ernstiger wordende doofheid.

(SA II inv. nr. 130 fol. 198, 08-12-1769)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
(Codye), Jan Pietersz. - 29-08-1596 2 v? *
Gerytsz. Jan - 16-02-1606 1 v  
Immerseel, Willem Arentsz. van - 30-07-1609 1 *
Lenseel, Isaack van - 12-06-1659 1  
Wullaert, Jacob - 17-10-1669 1 *
Baethout, Gerrit - 22-08-1680 - *
Reviere, Abraham de - 01-11-1691 3  
Havere, Jahannes - 09-11-1719 3 *
Boudewijn, Isaac - 25-05-1730 1  
Chattel, Philip du - 07-06-1742 1 ? *
Hennion, Andries de - ? ? o *
Sauvage, Jan des - 14-12-1769 1  
Wareman, Gerrit - 23-09-1779 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 24.Koeienstein 25. Nieuwland volgende Buurt: 26.St. Jacobsrijk

 

11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas 
(Klik voor andere kaart) 19. Land van Belofte   20. West Vliet   21. Oost Vliet   22. Koeieneiland   23. Koeienfort   24. Koeienstein   25. Nieuwland   26. St. Jacobsrijk   27. Nieuw Compostel   28. Galicië   29. Knotterveld   30. Oosterlingplaats   31. Nieuw Oostenrijk   32. Korte Hoefstraat   33. Huis te Brem   34. West Zijtgracht   35. Zuid Brem   36. Luchtenburg   37. Vluchtenburg   38. Kaarskorf   39. St. Barbarenrijk   40. St. Joris   41. Middel Kaarskorf   42. Koenekoop   43. Krauweldaal   45. Kikkenburg   60. Gerestein 
(Klik voor andere kaart) 70. Constantinopolen 
(Klik voor andere kaart) 71. Oost Blik op de Aaszak   72. Keizerrijk van Constantinopolen   73. Witsermouw   74. de Boomgaard   81. Zevenhuizen 
(Klik voor andere kaart) 82. Heren - en Salomonstraten   83. Oost Friesland   84. West Blik op de Aaszak   90. Zwaansoord   91. Mozes 
(Klik voor andere kaart)

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

beginnende aen de houte brugge gelegen tusschen de Volresgraft ende St. Jacobsgraft / met beyde de zijden van 't Steenschuyr / lopende tot aen de Nieuwbrugge

(SA II inv.nr. 1216 fol. 13 - 13 vso, 03-08-1610)

begrijpende de huysen ten wedersijden van 't Steenschuyr / tusschen de Nyeuwe brugge ende den Houten brugge nevens de St. Jacobsgraft staende

(SA II inv. nr. 1216 fol. 51, 18-02-1621)

Geschiedenis:

Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553). De ligging wordt dan omschreven als: 't Nieulant of Steenschuyr no. xxxij / Begint van de brugge beneffens de Volresgraft tot de Nieubrugge toe / aen beyde zijden / plach te hebben huysen of cameren 24.

(SA II inv. nr. 1220 fol. 10 vso)

De buurt neemt in 1596 deel aan de Grote Loterij en legt 128 loten in voor f 30,- (lotnr. 21645). De prose luidde: Die bueren van Nyewe Lants brugge vragen wat men hem thuys sal dragen (zie ook 'Buurthouden', pag. 108 e.v.).

(AGH inv. nr. 429)

Overmeer, heer van Nieuwland, krijgt toestemming om met zijn buurt te mogen hoven.

(SA II inv. nr. 192 fol. 267, 15-10-1692)

Mr. Maarten Marcus, heer van Nieuwland (tevens Raad en oud-burgemeester), verzoekt en verkrijgt ontslag wegens zijne tegenwoordige swakke constitutie.

(SA II inv. nr. 136 fol. 284, 25-04-1781)

De buurt Nieuwland krijgt toestemming om te mogen hoven (zie ook 'Buurthouden', pag. 103; de mededeling in het boek dat met de aanvraag van de buurt  Witsermouw in 1780 het fenomeen van het buurthoven ophield te bestaan, klopt dus niet).

(SA II inv. nr. 234 fol. 14 vso, 05-06-1794)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Warmont, Claes Willemsz. - <03-08-1610 ? *
Landtschot, Philips - 03-08-1610 1 *
Pellicorne, Jan - 18-02-1621 1  
Geraerd Sr., Michiel - 29-09-1644 2  
Gerard, Michiel - 24-09-1650 3  
Ackeren, Mr. Magnus van - 16-11-1669 1 *
Overmeer, Leonard - 24-11-1685 2  
Bye, de Hr. Mr. IJsbrandt de - 17-07-1698 2  
Willigen, Mr. Hendrik van - 05-12-1726 1 *
Bye, Mr. Gerard de - 05-01-1739 1  
Snakenburg, Mr. Theodoor van - 04-08-1746 1  
Hoogstraten, Samuel van - 23-04-1750 1  
Burch, de Hr. Mr. Jan van der - 15-03-1759 1  
Marcus, de Hr. Mr. Maarten - 01-03-1764 1 o *
Hoogstraten, Mr. Cornelis Adrianus van - 30-11-1781 1 v  
Doornik, Mr. Frederik Wolphert - 13-02-1794 1 o *
Bennet, Dr. Jan Aarnoud - 04-03-1795 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 192.Breekhoven 193. Nieuwgesticht volgende Buurt: 194.Merenrijk

 

133. West Koeëind   135. Nieuw Vredenburg   136. Oud Vredenburg   138. Nazareth   141. Noord Bouwelouwensteeg   142. Zuid Bouwelouwensteeg 
(Klik voor andere kaart) 143. Vossenwal   144. Noord Hooglandsekerksteeg   145. Zuid Hooglandsekerksteeg 
(Klik voor andere kaart) 146. Vollersrijk   147. Abcouder Vossenrijk   151. Vossenburg   152. Noord Duizendvrezen   154. Rodenrijk 
(Klik voor andere kaart) 155. Oost Mare   158. West Mare   163. Oost Vrouwenkamp   183. Groeneveld   184. Weidenwijk   185. Reinewei   186. Reinegom   187. West Vogelrijk   188. Oost Vogelrijk   189. Baronie van de Schuur   190. Noord Coleveld   192. Breekhoven   193. Nieuwgesticht   194. Merenrijk   195. Lusthof   196. Kouwenhoven   197. Rijk der Overbatavieren   198. Rijk der Nederbatavieren   199. Singelsoord   207. Fockersrijk  

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

beginnende aen de westsijde van de nyeuwe Volmolengraft bij de oude Chingel mette huysinge van Jan del Tombe / noortwaers lopende tot aen de Langegraft / den houck aldaer om / langs de zuytsijde van de zelve graft westwaers / tot aen de poort van Jan Adriaensz. bouman

(SA II 1216, fol. 29 - 29 vso, 21-07-1616)

Geschiedenis:

Op 21-07-1616 gesticht op verzoek van de geburen. Zij brengen naar voren dat zij wel enige tijd gebuyrlicken hadden geleeft, maer nochtans, vermits de voors. hare huysen huysen tot een gebuyrte nyet en waren geordonneert ende nyemant 't beleyt ende d'opsicht van dien was bevolen, dat in 't begraven van de dooden, voornemel. van de armen. Bij de begrafenissen van rijke buren worden de gebruikelijke vereeringen (de geldgiften van de nabestaanden) onmiddellijk verteerd (zie ook 'Buurthouden', pag. 69).

(SA II 1216, fol. 29 - 29 vso, 21-07-1616)

Van de eerste buurtheer, Jaques van den Berge, is nog een aanstellingakte bewaard gebleven (zie ook 'Buurthouden', pag. 73).

(SA II inv. nr 1221)

In 1705 verzoeken de geburen van Fockersrijck om samenvoeging met Nieuwgesticht, omdat Fockersrijk maar 15 huizen telt die door slechts 23 mannen worden bewoond, inbegrepen de vrijers die geen buyrt houwen. Wanneer er tegelijk twee buren moeten worden begraven, zou dat grote problemen opleveren. Het Gerecht stemt toe.

(SA II inv. nr. 96 fol. 146 vso, 24-03-1705)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Berge, Jaques van den - 21-07-1616 -? v *
Leeuwen, Jan Claesz. van - 27-08-1643 2  
Jeumare, Samuel - 16-06-1650 1 *
Noe, Thomas - 06-02-1653 1  
Caersteecker, Claes de - 24-06-1655 4  
Heemskerck, Paulus Jansz. van - 06-01-1657 2  
Leu, Pieter le - 02-03-1662 1  
Mones, Jan - 06-03-1670 1 *
(Greeve), Gerrit Maertensz. de - 08-10-1671 4 *
Onderwater, Cornelis - 29-11-1694 1  
Mejeur, Martinus - 12-04-1714 1  
Mejeur, Pieter Mz. - 19-01-1745 1  
Ecluse, Adrianus de l' - 23-03-1775 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 136.Oud Vredenburg 138. Nazareth volgende Buurt: 141.Noord Bouwelouwensteeg

 

133. West Koeëind   135. Nieuw Vredenburg   136. Oud Vredenburg   138. Nazareth   141. Noord Bouwelouwensteeg   142. Zuid Bouwelouwensteeg 
(Klik voor andere kaart) 143. Vossenwal   144. Noord Hooglandsekerksteeg   145. Zuid Hooglandsekerksteeg 
(Klik voor andere kaart) 146. Vollersrijk   147. Abcouder Vossenrijk   151. Vossenburg   152. Noord Duizendvrezen   154. Rodenrijk 
(Klik voor andere kaart) 155. Oost Mare   158. West Mare   163. Oost Vrouwenkamp   183. Groeneveld   184. Weidenwijk   185. Reinewei   186. Reinegom   187. West Vogelrijk   188. Oost Vogelrijk   189. Baronie van de Schuur   190. Noord Coleveld   192. Breekhoven   193. Nieuwgesticht   194. Merenrijk   195. Lusthof   196. Kouwenhoven   197. Rijk der Overbatavieren   198. Rijk der Nederbatavieren   199. Singelsoord   207. Fockersrijk  

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

bestaende van lxiij huyskens van wegen deser stede gebout opter plaetse eertijts gecomen van de Graeu-zusteren

(SA II inv. nr. 1216 fol. 8, 20-10-1605)

Geschiedenis:

Het in 1474 gestichte Nazareth van de Grauwe Zusters werd na de reformatie evenals andere kerkelijke goederen door de stad geconfisceerd. In 1596 werden op het terrein van het gesloopte klooster 64 huisjes gebouwd (dus één meer dan hierboven vermeld). Zij stonden geplaatst in vier rijen van dicht opeen gebouwde rug-aan-rugwoninkjes, die waren bedoeld om ruimte te bieden aan de snel groeiende beroepsbevolking in de textielnijverheid. Als zodanig kan de bouw worden gezien als een zeer vroeg voorbeeld van een 'sociaal', althans door de overheid geïnitieerd woningbouwproject. Nazareth - reeds in 1600 gesticht - stond in de volksmond beter bekend als het Mierennest. In de zogeheten Inneemboeken wordt de buurt herhaaldelijk vermeld als het Clooster. Deze naam herinnert aan het ter plaatse in 1474 gestichte klooster van de Grauwe Zusters dat na de Reformatie verdween om ruimte te bieden aan woningbouw.

Over de 'afkomst' van de buurt Nazareth wordt niets gezegd, maar daarvoor is een eenvoudige verklaring. De 16e-eeuwse kloosterzusters zullen als religieuzen geen gebuurschap hebben gehouden, noch met de buren van Patmos, noch met die van de westelijk aangrenzende buurte Hooglandsekerksteeg. In die zin kan dan ook niet worden gezegd het klooster tot een bepaalde buurt behoorde, niet bij Patmos en niet bij Hooglandsekerksteeg.

(Van Oerle, pag. 308; voor de oudste vermelding zie SA II inv. nr. 5112 fol. 108 vso - 109, 26-10-1600)

Hoewel formeel onjuist, werd Nazareth kennelijk toch met het voormalige Patmos geassocieerd. Ernst Brinck, burgemeester van Harderwijk, schreef in zijn Itenerarium: In die buyrte Pathmos is een strate genant het Mierennest / daer sijn seer veel kinders / dicunt istum locum fecundissimum esse.

(Leids Jaarboekje 1925/26 pag. 23 - 24).

Drie achtereenvolgende buurtheren dienen hun ontslag in wegens ouderdom ende swackheyt. Het ontslag van de 61-jarige Nicasen Brijneel wordt overigens door het Gerecht geweigerd met de mededeling dat hij zal hebben paciencie (geduld) ende continueren in de bedieninge van het heerschap van de gebuyrte Nasareth daerover hij gestelt es (zie ook 'Buurthouden', pag. 76).

(SA II inv. nr. 1216 fol. 5 vso, 07-08-1603)

Buurtheren: 

Jansz., Engel -, saeywercker ¹ 26-10-1600 1 *
Brijneel, Nicasen - <07-08-1603 ? o? *
Cerfyser, Caerl - 20-10-1605 1 o *
Thijsz., Jan - 09-12-1632 1 o *
Pecker, Carel Pietersz. de - 17-07-1643 1 v *
Pouwelsz., Paul - 27-09-1655 1  
Roemaert, Jan - 31-10-1669 1 ?  
¹ SA II inv. nr. 5112 fol. 108 vso - 109        

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl

 

 

vorige Buurt: 11.´t Nieuwe Rijk van Pallas 12. Noord Vreugdenrijk volgende Buurt: 13.Vreugdendaal

 

8. Meyenhof 
(Klik voor andere kaart) 9. Oud Groenendaal   10. Kostverloren   11. ´t Nieuwe Rijk van Pallas   12. Noord Vreugdenrijk   13. Vreugdendaal   14. Oost Vreugdenrijk   15. West Vreugdenrijk   16. Samaria   17. Jeruzalem   18. Bloem van Jericho   19. Land van Belofte 
(Klik voor andere kaart) 79. Nieuwe Rijk van Gravenstein   81. Zevenhuizen   210. Blekersbuurt  

Selecteer regiokaart
met buurtnamen.
 

Ga met de muis naar de cirkel
voor de naam van de buurt.
Klik voor detailkaart
en informatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

op de westsijde van de Achtergracht opten houck van de Colfmaeckersveststeech / lopende langs de noortsijde van voors. Colfmaeckerssteech den houck om langs de vestwalle noortwaerts aen / voorts omspringende ende lopende langs de suytsijde van de Catalineveststeech / ende den houck om langs de westsijde van de Achtergracht zuytwaerts aen tot het begin van dese gebuyrte.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 107 - 107 vso, 13-01-1633)

Geschiedenis:

Op 13-01-1633 ontstaan als afsplitsing van de buurt West Vreugdenrijk.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 107 - 107 vso, 13-01-1633)

In 1770 brengen de raden van West Vreugdenrijk ter kennis dat hun heer Johannes Muggen (of Nuggen) is overleden. Zelf zijn zij oud en zwak van gezondheid en er zijn in de buurt maar weinig huisgezinnen, zodat het niet mogelijk is een nieuwe heer te benoemen. Men verzoekt om aansluiting bij het aangrenzende Noord Vreugdenrijk. Het Gerecht gaat akkoord, met dien verstande dat de heer van Noord Vreugdenrijk voortaan de heerschappij over de gecombineerde buurt heeft.

(SA II inv. nr. 130 fol. 291, 17-05-1770)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Steene, Jacob van der - 13-01-1633 1 v  
Provoost, Martijn - 03-05-1635 1 v  
Crahay, Jaspar - 06-07-1638 1  
Casier, Jacques - 22-04-1655 3  
Carpentier, Carel de - 05-08-1667 1  
Bosmaer, Isaack - 03-04-1670 1  
Beeck, Jan del - 30-10-1692 2 ? *
Masscko, Daniel - 17-12-1699 1 v  
Dusart, Pieter - 12-07-1703 4  
Cattel, Jacob - 01-05-1721 2  
Reede, Geerling van - 06-11-1738 1  
Katel, Abraham - 13-05-1743 1 v  
Dusoswa, Abraham - 18-12-1788 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006
Buurthouden www.oudleiden.nl