 | Pottenbakkerspoort [4] |  |
| |
| Nummer: | 227 |
| Andere namen: | Pijpenbakkerspoort
Plaats |
| Adres voor 1871: | Wijk 7 nr. 322-324 |
| Adres na 1871: | Uiterstegracht tussen 105-111 |
Beschrijving: |
Salomon van der Paauw omschrijft de poort als de Pottenbakkerspoort, Plaats, Bier- of Drieguldensbierpoort aan de oostzijde van Uiterstegracht bij de Molensteeg in Wijk 7 naast 309.
Maar Van der Paauw heeft zich vergist, want de Bier- of Drieguldensbierpoort (70) correspondeert met Bonboek fol. 278-280, terwijl de Pottenbakkerpoort enkele percelen zuidelijker (fol. 268vso-272) was gelegen. In de poort bevond zich (fol. 270-272) een soort pleintje. Op fol. 272 staan de Pottenbakkerspoort en de Plaats samen vermeld.
Het is niet geheel duidelijk of de Pottenbakkerspoort een eigen uitgang had op de Uiterstegracht, maar wel is zeker dat ze toegankelijk was via de naastgelegen Kromelleboogpoort (ook wel Kromelleboogsteeg genoemd). Het steegje (Bonboek fol. 264-271vso) liep vanaf de Uiterstegracht door naar de Vestestraat, mogelijk - maar niet zeker - met een noordelijke aftakking achter de Pottenbakkerspoort.
Beide poorten zijn gebouwd op een groot stuk grond dat in 1583 eigendom was van de pottenbakker Pieter Pietersz. Volgens het Grachtenboek had het perceel aan de Uiterstegracht een breedte van 17,45 meter en grensde het achter aan de stadsvest (waarbij moet worden bedacht dat de Vestestraat toen nog niet bestond).
In 1626 kwam het perceel door vererving in handen van de vooraanstaande familie Van Sanevelt. Een deel werd eigendom van burgemeester Andries Jaspersz. van Vesanavelt en een ander stuk ging over naar zijn broer Pieter Jaspersz., portier van de Marepoort. Volgens het Oud Belastingboek was het perceel inmiddels bebouwd met respectievelijk drie, acht en vijf huisjes, verspreid aan de noord- en zuidzijde van de poort en de noord- en westzijde van de plaets. Hoewel dat niet wordt vermeld zijn hier de Pottenbakkers- én Kromelleboogpoort mee bedoeld.
Waarschijnlijk was de Pottenbakkerspoort al voor 1826 verdwenen. In ieder geval is ze op de stadsplattegrond van dat jaar niet meer herkenbaar aangegeven. Dat geldt nog wel voor de doorgang tussen de Uiterstegracht en de Vestestraat waarin (een deel van) de Kromelleboogsteeg, althans de verbinding tussen Uiterstegracht en Vestestraat, wordt aangegeven. |
 |  | | Links de situatie van de noordoostzijde van de Uiterstegracht in 1583. De meest rechtse rode lijn markeert de doorgang van de latere Kromelleboogsteeg, links daarvan het perceel van Pieter Pietersz., pottenbakker | Rechts de situatie in 1826. De doorgang [D] van Uiterstegracht en Vestestraat is nog aanwezig. Mogelijk is de open plek naast het cijfer 12 een overblijfsel van de 'Plaats' als onderdeel van de inmiddels verdwenen Pottenbakkerspoort. |
|
Vermelding in archiefbronnen: |
| Grachtenboek 53 | fol. 53 | 1583-07-15 |
| Vetus-1585 | fol. 263 | 1585 |
| Oud-belastingboek 1601 | fol. 590v | 1601 |
| Bonboek (6623, Nicolaasgracht) | fol. 268v-272 | 1642 na |
| Waarboek 67 6P 1707 | fol. 263 | 1708-01-04 |
| Waarboek 67 6X 1715 | fol. 118 ('gang') | 1715-02-09 |
| Waarboek 67 7L 1723 | fol. 100 | 1724-01-15 |
| Waarboek 67 8H 1737 | fol. 135 | 1738-04-03 |
| Waarboek 67 9Y 1771 | fol. 113 (Pijpenbakkerspoort) | 1771-08-01 |
Vermelding in andere bronnen: |
| Nog geen aanvullende gegevens gevonden. |
| |
Poortbebouwing
Namen en adressen, aantallen woningen en bewoners, woninggrootte en kwaliteit | | 1. 1850 (ca.) Opgave S. van der Paauw
2. 1853 Buurtkaart
3. 1871 Huisnommerboek 1871
4. 1879 Kaart Van Campen 1879
5. 1892 Aanleg waterleiding -
- aangelegd [A]
- door eigenaar geweigerd [G]
- eigenaar weigert betaling [AG]
6. 1892 Aantal woningen
7. 1892 Aantal bewoners
8. 1899 Kaart Van Campen 1899 | Woningonderzoek
1913 | Aantal
vertrekken
per woning
in 1912/13 | Woning-
onderzoek 1922 | | 1900 | 1912 | | aantal woningen | aantal bewoners | aantal woningen | aantal bewoners | 1 | 2 | 3 | zeer slecht | slecht | vrij slecht | redelijk | | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | | x | 33 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
|
