In 2009 heeft het gemeentebestuur het Programma Binnenstad gelanceerd, waar met vele partners in de stad (zoals universiteit, Centrum Management, BplusC, Bomenbond, Stadsgilde) plannen ter verbetering van de binnenstad worden gemaakt en uitgevoerd. Ook de HVOL is partner in dit programma en neemt actief deel aan bijeenkomsten en activiteiten.

In 2011 heeft de HVOL een bijdrage geleverd aan de nota “Verder met de Binnenstad, een gebruikershandleiding voor ontwikkelingen in de binnenstad van Leiden”. In 2012 was de HVOL actief betrokken bij het project “Groeten uit Leiden”, om de binnenstad aantrekkelijker te maken door o.a. te saneren in reclame- en verkeersborden, walkanten op te schonen, obstakels te verwijderen en opslag van (terras)meubilair op of zichtbaar vanaf de openbare weg tegen te gaan.

De jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s van het Programma Binnenstad worden in werkconferenties van gemeentebestuur en stadspartners vastgesteld, onder voorbehoud van goedkeuring door het college van B&W. Het Uitvoeringsprogramma 2017 is in oktober 2016 vastgesteld.

De stadspartners kunnen ook initiatieven aandragen. Bij voldoende draagkracht onder de stadspartners, wordt dit plan ook opgenomen in het uitvoeringsprogramma. De HVOL heeft dat onder meer voor de volgende twee projecten gedaan:

1. het verwerven van historische kennis en achtergronden van de zgn. walstoepen (ook wel wasplaatsen genoemd) en het realiseren
   van kwaliteitssverbetering van kades langs het water door walstoepen meer en beter toegankelijk te maken. Er is inmiddels een inventarisatie gemaakt en een historische verkenning uitgevoerd;
2. de realisatie van een weesstenenmuur in het centrum van Leiden. Dit initiatief wordt verder uitgewerkt door de werkgroep geveltekens. Doelstelling is hier om historische geveltekens die niet kunnen worden herplaatst, toch voor het publiek toonbaar te maken door ze als verzameling te presenteren.

Ook is de HVOL aangewezen als “trekker” voor het project Vaandelroute, een initiatief van de 3 October Vereniging Leiden om tegels met het vaandel van die vereniging in de stad te plaatsen op plekken die herinneren aan bepaalde gebeurtenissen met betrekking tot het beleg en ontzet van Leiden en de herdenking daarvan. Een deel van de tegels is geplaatst, maar er is nog geen overeenstemming met de gemeente voor de plaatsing van de overige tegels.

Voor het programma binnenstad 2018 heeft het bestuur van de HVOL met succes twee projecten voorgesteld, met een speciale referentie aan 2018 als het jaar van het water. Er zal extra geld worden uitgetrokken om meer bruggen in de binnenstad te voorzien van die schitterende bloembakken die iedere zomer weer een lust voor het oog zijn. Juist op de brugleuningen in de binnenstad doen deze bloembakken het uitzonderlijk goed. Maar waarom de ene brug wel en de andere niet van bloembakken voorzien? Lastig uit te leggen. De keuze blijkt voornamelijk gebaseerd op looproutes in de stad. Maar voor de vele bezoekers en inwoners in rondvaart- en andere boten is dat nietlogisch. Daar komt dus nu verandering in. De bruggen die in druk bevaren routes liggen, krijgen bloembakken.

Een tweede door de HVOL voorgesteld en goedgekeurd project is het opschonen van het Leidse (binnenstads)water. Het in goede conditie houden van de Leidse wateren, waaronder de bruggen en walkanten, kost veel gemeenschapsgeld. Maar ondertussen zien we particulieren een deel van dat fraaie stadsschoon geweld aandoen. Walkanten die als particulier bezit worden toegeëigend en met meubilair en andere zaken worden bezet, slecht onderhouden bootjes die walkanten ontsieren, vaak zonder ligplaatsvergunning etc. De HVOL heeft hier bij herhaling bij het stadsbestuur over geklaagd, maar zonder veel resultaat, want: gebrek aan handhavingscapaciteit. Daarom heeft de HVOL voorgesteld voor 2018 extra geld uit te trekken voor een project om te inventariseren wat er allemaal niet deugt in, op en rond het Leidse stadswater en vervolgens daarop actie te nemen. Daar is uitvoering aan gegeven, samen met het stadsbestuur en het Waterambacht Leiden. Zie verder de rubriek Opschoning van het Leidse water.

Het Programma Binnenstad liep formeel af in 2018, maar werd in feite voortgezet met het Uitvoeringsprogramma Binnenstad 2019, dat ook gezien kan worden als een aanloop naar het Programma Binnenstad 2020-2024. Aan dat nieuwe programma is hard gewerkt door de gemeente samen met stadspartners, met een kernteam als 'motor'. Het bestuur van de HVOL was daarin vertegenwoordigd. De gemeenteraad heeft het Programma in januari 2020 goedgekeurd. Naar aanlediing van de behandeling van het Programma Binnenstad in de gemeenteraad en de daar aangenomen moties heeft het HVOL-bestuur op 10 februari 2020 een brief gezonden aan het college van B&W met kritische kanttekeningen bij types vergroening van de binnenstad die weinig zoden aan de dijk zetten wat betreft klimaatadaptatie etc., maar die gemakkelijk kunnen leiden tot een zekere 'vertrutting' van de historische binnenstad.

(bijgewerkt tot 1 maart 2020)

pdf Oud Leiden Nieuws jaargang 1 nr. 2 mei 2013 (2.60 MB)

pdf Oud Leiden Nieuws jaargang 3 nr. 1 februari 2015 (2.49 MB)