Inventarisatie Wederopbouwkunst

De hoekbeelden, Ludwig Oswald Wenckebach	(foto: Jos Hooghuis)

 

 

Adres	Wassenaarseweg 56, 2333 AL Leiden
Bouwjaar	1941 en uitbreiding in 1956
Architect	ir. H.F. Mertens
Oorspronkelijke bestemming	Instituut voor Praeventieve Geneeskunde
Huidige gebruik	In de toekomst worden hier appartementen gerealiseerd
Kunstobject	Twee hoekbeelden van zandsteen
Kunstenaar	Ludwig Oswald Wenckebach (1895-1962)
Status	Niet bedreigd, (gedeeltelijk) gemeentelijk monument nummer 1600

 

 Beschrijving

Aan weerszijden van de entree staan twee gebeeldhouwde figuren. Het hoekbeeld links is een vrouwenfiguur en stelt De Hoop voor met onder andere een anker en een zeilschip als motief. Het hoekbeeld rechts is een mannenfiguur en stelt De Zorg voor met o.a. een plantensymbool en een vat met staven en vlammen. De beelden zijn van zandsteen en uitgevoerd in hoogreliëf.

Oswald Wenckebach (1885-1962) is geboren in Heerlen en is opgeleid als schilder en heeft het beeldhouwen in de praktijk en van zijn buurman John Rädecker geleerd. Hij bezocht de Kunstnijverheidsschool in Haarlem en in Wenen. Ludwig Oswald Wenckebach behoort tot een van Nederlands bekendste beeldhouwers en was indertijd geliefd bij een groot publiek. Hij wordt beschouwd als een van de nestors van de Nederlandse beeldhouwkunst.  Zijn vroegste werken tonen een zuivere klassieke invloed en hebben een symbolische en vaak mythologische betekenis. Hij heeft een aantal solo- en duotentoonstellingen in musea gekregen: in 1927 in het Stedelijk Museum in Amsterdam, in 1931 in De Lakenhal in Leiden, in 1959 bij de Rotterdamse Kunststichting, in 1965 in de Hengelose Kunstzaal en in 2012 organiseerde het Museum Beelden aan Zee in Scheveningen de tentoonstelling Scheppingsdrang en schoonheidszin – De beeldhouwkunst van Oswald Wenckebach (1895-1962). Daarnaast heeft hij meegedaan aan groepstentoonstellingen en exposeerde hij in galeries.  Hij is ook vader van de monumentale kunstenaar Karla Wenckebach (1923).

De gebouwen van het complex van Het Nederlands Instituut voor Praeventieve Geneeskunde aan de Wassenaarseweg verrezen in fasen in de jaren 1940-1941 en 1954-1956. De gebouwen zijn ontworpen door de architect ir. H.F. Mertens uit Bilthoven. Het ontwerp heeft de specifieke kenmerken van de zakelijke architectuur uit de periode van de Wederopbouw, waarin de functionele kwaliteiten van de gebouwen centraal stonden. Van het complex zijn alleen het Gortergebouw met aangebouwde dienstwoning beschermd. In 2018 is een begin gemaakt met de bouw van appartementen in het complex en nieuw te bouwen woontorens.

 

Anker bij De Hoop (foto: Jos Hooghuis)	Vat met twee staven waaruit vlammen slaan bij De Zorg (foto: Jos Hooghuis)	Papaver bij De Zorg (foto: Jos Hooghuis)

 

Bronnen:

 Boyens, José, “Beelden van Oswald Wenckebach” in: Ons Erfdeel, Jaargang 25 (1982), p. 670-677

 Pollmann, Tessel en Michiel Kruidenier, Wederopbouw in Leiden. Architectuur en stedebouw 1940-1965. Leidse Historische Reeks 21. Leiden 2009, p. 125

 Sengers, Fred, “TNO-gebouw: intrigerend monument in spe” in STIELTZ, jaargang 14 (2004), aflevering 4, pp 3-4

 Spoelstra, Yteke, Monumentale kunst ontdekt in Leiden, Erfgoed Leiden en Omstreken 2017, https://www.leidseregioinkaart.nl/kaarten/images/Monumentale_kunst.pdf

 http://www.dbnl.org/tekst/_ons003198201_01/_ons003198201_01_0155.php

 

4 februari 2019