In zijn lezing ‘Hofjes als middeleeuwse erfenis, tussen mededogen en devotie’ op vrijdag 10 september in het Rijksmuseum van Oudheden, gaat Dick de Boer in op de oorsprong van het typisch Nederlandse verschijnsel van de hofjes. Leiden was één van de steden waar deze specifieke vorm van zorg voor (bejaarde) behoeftigen vroeg tot ontwikkeling kwam. Het verhaal van die individuele hofjes is goed bekend, maar er gaat nog veel achter schuil. Door hofjes te vergelijken met andere vormen van vrijwoningen, godskameren en gasthuizen en door te kijken naar de motieven van de stichters ontdekte hij een aantal opmerkelijke hoofdlijnen in het zorglandschap van de Middeleeuwen.

Eén van die ontdekkingen is het feit dat de hofjes tussen Zegersteeg en Kaiserstraat (vroeger Cellebroedersgracht geheten) een waarlijk Jeruzalemskwartier vormden, dat bovendien past in een landelijk beeld. Het is een mooi voorbeeld hoe het verhaal van monumenten kan winnen aan diepgang en kwaliteit, als ze in een bredere context worden geplaatst.
 
Op het moment dat dit bericht wordt geschreven, is het nog niet duidelijk of er, en zo ja welke, maatregelen inzake de Covid-19 pandemie begin september nog van kracht zijn. Het is daarom niet uitgesloten dat het beschikbaar aantal plaatsen in het Rijksmuseum van Oudheden beperkt is. In de HVOL-Nieuwsbrief en op de HVOL-website wordt tijdig bekend gemaakt of en zo ja, hoe men toegang kan krijgen tot de zaal en/of het kanaal waarlangs een livestream gevolgd kan worden.

Dick de Boer is emeritus-hoogleraar Middeleeuwse geschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verzorgt frequent lezingen en publiceert regemaltig over onderwerpen uit zijn aandachtsgebied. Over de geschiedenis van de hofjes verscheen in oktober 2020 bij uitgeverij van Stockum “Tussen ‘Goidscameren’ en hofjes”.