Historische Vereniging Oud Leiden

Kaatsbaan[poort] [1]

Nummer:

134

Andere namen:

Branderspoort

Adres voor 1871:

Wijk 1 nr. tussen 67 en 69

Adres na 1871:

Galgewater tussen 14 en 15

Beschrijving:

Komt alleen voor op gebuurtekaart 1. Achter de poort liggen de huisjes 68, 68a en b. Kennelijk is de poort al in 1849 onbewoond, want volgens de Volkstelling van dat jaar bestaan de nrs. 68-80 uit pakhuizen en tuin.
De Branderspoort ontleende haar naam aan een naastgelegen branderij op de hoek van de Molenwerf- of Valkensteeg. In 1849 was dat de korenwijnbranderij van J. Hopman.
Een andere (en oudere) naam voor de Branderspoort is de Kaatsbaan, althans volgens een bekendmaking van B.& W. wanneer op 29-01- 1885 een vergunningsaanvraag voor de vestiging van een wasserij en ververij in de Kaats- of Branderspoort aan het Galgewater ter visie wordt gelegd. De Kaatsbaan ontleende haar naam aan de 16e-eeuwse huisnaam van Noordeinde 38.

Bij het onderzoek stuit men op tegenstrijdigheden. Zo wordt in Waarboek 7Y fol. 57 de Kaatsbaanpoort genoemd als belending en is deze te herleiden tot Bonboek fol. 280vso. Maar dat moet de Bontepaardenpoort zijn, want in Waarboek 6N fol. 39 blijkt dat de transactie getraceerd kan worden op fol. 287vso. Tenslotte komt Waarboek 7H fol. 1 overeen met Bonboek fol. 247. Daarbij gaat het om een pand in de Valksteeg dat achter grenst aan de Kaatsbaanpoort. Laatsgenoemde in het Bonboek is Hendrik van Dommelen die in het register Lantaarn- en Brandspuitgeld staat vermeld in Wijk nr. 71 (= Valksteeg, op de hoek van het Kort Galgewater)

Op de genummerde plattegrond worden de Branderspoort en Kaatsbaan[poort] onder de nrs. 34 en 134 abusievelijk als afzonderlijke poorten aangegeven, maar blijken identiek te zijn.

De Kaatsbaan was de huisnaam van Noordeinde 36-38 en lag oostelijk van het perceel van Heyndrick Andriesz. [Clouck], eigenaar van het oostelijk naastgelegen pand de Bontepaert.

Vermelding in archiefbronnen:

Bonboek (6616, Noord Rapenburg)

fol. 284v-287

1642 na

Waarboek 67 6N 1703

fol. 39

1704-01-15

Waarboek 67 7H 1722

fol. 1

1721-01-11

Waarboek 67 7Y 1732

fol. 57 (Bontepaardenpoort?)

1732-05-08

Vermelding in andere bronnen:

Gemeenteverslag

Bijlage Inv.nr. XXIX – 07

krantenbericht

Leidsch Dagblad

1885-01-30

Poortbebouwing
Namen en adressen, aantallen woningen en bewoners, woninggrootte en kwaliteit

Bewoond

Onbewoond

1. 1850 (ca.) Opgave S. van der Paauw
2. 1853 Buurtkaart
3. 1871 Huisnommerboek 1871
4. 1879 Kaart Van Campen 1879
5. 1892 Aanleg waterleiding -
- aangelegd [A]
- door eigenaar geweigerd [G]
- eigenaar weigert betaling [AG]
6. 1892 Aantal woningen
7. 1892 Aantal bewoners
8. 1899 Kaart Van Campen 1899

Woningonderzoek
1913

Aantal
vertrekken
per woning
in 1912/13

Woning-
onderzoek 1922

1900

1912

aantal woningen

aantal bewoners

aantal woningen

aantal bewoners

zeer slecht

slecht

vrij slecht

redelijk