TerugPoort van HeussenTerug
 
Nummer:349
Andere namen:geen
Adres voor 1871:Wijk 5 nr. tussen 631-632
Adres na 1871:Langegracht ca. 13

Beschrijving:

Toen Leiden in 1611 aan de noordzijde werd vergroot, verdeelde het stadsbestuur het nieuwe stadsdeel in grondkavels of erven die vervolgens werden uitgegeven. Zo kocht de timmerman Jan Dircxz. [van] Sluytenburg in 1612 enkele erven die zich vanaf de Oude Singel (genummerd 13 en 14) uitstrekten tot de Langegracht (genummerd 55 en 56).

Om te verhinderen dat de percelen onbebouwd bleven en een lucratief speeltje van vastgoedspeculanten zouden worden, eiste het stadsbestuur dat de kavels binnen zes jaar moesten worden bebouwd. Zo niet, dan zou zij de grond terugvorderen en opnieuw uitgeven. De onteigende eigenaars moesten dan genoegen nemen met een vergoeding die gebaseerd was op taxatie (de z.g. schepenschatting). Misschien was dat de reden dat het nog steeds onbebouwde erf aan de Oude Singel op 24-08-1616 werd verkocht aan de brouwer Pieter van Heussen met ooc de vrije eygen poorte ende gange ter brete van drie voeten [ende] drie duymen (dat is 1,02 meter) tot aen de Langegrafte

Hoewel Van Sluytenburch er niet toe was gekomen om zijn erf aan de Oude Singel te bebouwen, heeft hij dat wel aan de Langegracht gedaan. Daar bouwde hij twee huizen die op 01-11-1622 werden verkocht, de westelijk gelegen woning aan de saai- en fusteinwerker Pieter Trappeson en het oostelijke huis aan Abraham Michielsz. de Droge

Uit de waarbrieven blijkt dat de gang, uitkomende op de Langegracht, tussen beide woningen doorliep. Daarmee is ook de naam verklaard, want op het al eerder in 1616 verkochte erf had Pieter van Heussen zijn brouwerij ingericht. Deze brouwerij stond bekend als De Swaen en was dat nog steeds toen ze een eeuw later in 1729 opnieuw werd verkocht. Bij die verkoop is sprake van een bequame mouterije, waterketel, stopketel, pompe, koelbacken, gijl- en werkhuys, verscheyde bierkelders, stallinge en verders getimmerte daer agter aan. Ende een bequame wel doortimmerde woonhuysinge [en] agter met de huysinge en bierkelders daer aen verheelt, uytkomende op de Langegraft ende in de [westelijk aangrenzende] Wijdepoort [zie XXX, waar in de loop der tijd enige huisjes waren aangekocht]

Op dit detail van de stadsplattegrond van Van Campen uit 1850 staan boven de Langegracht en onder de Oude Singel aangegeven. De Pieter van Heussenpoort blijkt in de 19e eeuw – maar inmiddels naamloos – nog steeds te bestaan. Ze wordt aangegeven door de rode pijl. Het is goed te zien dat het slechts 1 meter brede poortje zich tussen de Wijde- of Breepoort en de Boerenpoort bevond.

Vermelding in archiefbronnen:
Nog geen gegevens gevonden.

Vermelding in andere bronnen:
Nog geen aanvullende gegevens gevonden.