2. Home
  3. Onderzoek
  4. Jan van Hout archiefonderzoek
  5. Poorten en gangen
  6. Poortendetails
TerugSpeelmanspoortTerug
 
Nummer:260
Andere namen:geen
Adres voor 1871:Wijk 1 nr. 448a t/m 458
Adres na 1871:Kaiserstraat 23 (nu ca. ingang Plexus)

Beschrijving:
De Speelmanspoort wordt al in 1627 als zodanig in een ondertrouwakte genoemd, maar al eerder werd ze - maar dan naamloos - vermeld in het register Vetus van 1585, destijds eigendom van Frans Jansz., snijder. De poort had een ingang aan de Cellebroersgracht (nu Kaiserstraat). De acht huisjes stonden naast elkaar in oost-west richting, ruggelings achter de noordzijde van de Zegersteeg.
De poort zou nog eeuwenlang bestaan en werd tenslotte in 1910 afgebroken om plaats te maken voor een fabrieksgebouw van de fa. Beuth. Inmiddels is op deze plek het universitaire centrum Plexus gevestigd.

Iets noordelijker bevond zich de Cellebroerspoort. Maar deze poort was onbebouwd en gaf slechts toegang tot het voormalige Cellebroersklooster, daarna het Theologisch Collegie (en is daarom niet afzonderlijk in deze database opgenomen). Een latere poort - bekroond door een paardenhoofd - bestaat nog steeds en herinnert aan de universiteitsmanege die hier tot 1969 was gevestigd.
ELO, LEI001020230. Vroeg 17e-eeuwse plattegrond van de Cellbroersgracht tussen de Kolfmaker- en Zegersteeg. De linkerpijl geeft de ingang van de Speelmanspoort aan, de pijl rechts de Cellebroerspoort.

Vermelding in archiefbronnen:
Bonboek (6615, Zuid Rapenburg)fol. 309 t/m 312v1642 na
Waarboek 67 8B 1735fol. 2211735-02-02

Vermelding in andere bronnen:
Geref. OndertrouwregK fol. 78v1627-12-31
krantenberichtLeidsche Courant1910-08-22
 
Poortbebouwing
Namen en adressen, aantallen woningen en bewoners, woninggrootte en kwaliteit
BewoondOnbewoond
1. 1850 (ca.) Opgave S. van der Paauw
2. 1853 Buurtkaart
3. 1871 Huisnommerboek 1871
4. 1879 Kaart Van Campen 1879
5. 1892 Aanleg waterleiding -
    - aangelegd [A]
    - door eigenaar geweigerd [G]
    - eigenaar weigert betaling [AG]
6. 1892 Aantal woningen
7. 1892 Aantal bewoners
8. 1899 Kaart Van Campen 1899		Woningonderzoek
1913		Aantal
vertrekken
per woning
in 1912/13		Woning-
onderzoek 1922
19001912
aantal woningenaantal bewonersaantal woningenaantal bewoners123zeer slechtslechtvrij slechtredelijk
12345678
x2xxG1149x1161