15 maart 2018 - Deze week is het eerste nummer van Oud Leiden Nieuws van dit jaar bij de leden op de mat gevallen. In dit nummer onder meer het algemeen en het financieel jaarverslag van 2017 en de uitnodiging en agenda voor de algemene ledenvergadering op 28 maart. Verder uiteraard aandacht voor de lezingen en excursies van het komende kwartaal en andere bijdragen over de activiteiten van de vereniging.
Leiden kent meer dan 1200 rijksmonumenten, die een belangrijke bijdrage leveren aan de aantrekkelijkheid van onze stad. Een groot deel van die monumenten is particulier eigendom. Rijksmonumenten, vaak honderden jaren oud, vragen veel en duur onderhoud. Subsidies daarvoor zijn zelden voor particulieren beschikbaar (vroeger wel, maar nu niet meer). Particuliere eigenaren krijgen wel een financieel steuntje in de rug doordat ze 80% van een deel van de onderhoudskosten kunnen aftrekken van hun inkomstenbelasting.
Het vorige kabinet had het plan deze regeling te vervangen door een subsidieregeling met een beperkt budget, om daarmee een grootscheepse bezuiniging te bereiken. Dat plan is toen opgeschort, na hevige protesten, o.a. van de steden met veel rijksmonumenten die een achteruitgang van de kwaliteit van hun cultureel erfgoed vreesden door achterstallig onderhoud en schade aan de monumenten. Ook de HVOL nam stelling.
Maar de plannen zijn nog niet van de baan. Daarom is het van belang opnieuw in actie te komen. Wij doen daarom een oproep aan alle leden, niet alleen de eigenaren van rijksmonumenten, een landelijke petitie te tekenen. In het belang van onze mooie historische stad!
De link naar de petitie: https://behoudaftrekmonument.petities.nl/
Erfgoed Leiden en Omstreken is dé plek van mensen met hart voor het verleden. In het jaaroverzicht 2017 staan alle activiteiten van Erfgoed Leiden op een rijtje:
De Stem van Leiden zoekt een enthousiaste en initiatiefrijke tweede beheerder van de website. Ben je geïnteresseerd in de geschiedenis van ‘gewone’ mensen en heb je ervaring met webbeheer. Dan is dit vrijwilligerswerk net wat voor jou!
Onze kennis over het verleden is meestal gebaseerd op schriftelijke bronnen. Maar daardoor weten we juist een heleboel niet, zoals de dagelijkse en bijzondere dingen uit het leven van 'gewone' mensen en hoe deze mensen aankijken tegen wat zij mee hebben gemaakt. Die verhalen zijn belangrijk genoeg om te bewaren. Daarom verzamelt De Stem van Leiden zoveel mogelijk levensverhalen van Leidenaars. Deze mensen worden geïnterviewd en hun verhalen worden op MP3 opgenomen, vervolgens helemaal uitgeschreven (getranscribeerd) en er wordt een samenvatting van gemaakt.
Functieinformatie
Samen met de huidige webbeheerder zet je de gesproken tekst, met de geschreven transcriptie, de samenvatting en foto’s op de mappen van de Stem van Leiden op de website van Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO).
In grote lijnen komt het werk neer op:
• Het downloaden van de MP3-, Word- en fotobestanden, die je via WeTransfer worden toegezonden.
• Het uploaden van de bestanden in gedeelde mappen op OneDrive, zodat er gezamenlijk met de andere webbeheerder aan kan worden gewerkt.
• Het controleren en eventueel corrigeren van de bestanden
• Historisch belangrijke foto’s, die nog niet in de Beeldbank van ELO en de Historische Vereniging Oud Leiden (HVOL) voorkomen, professioneel laten scannen
• Het uploaden van de bestanden naar de mappen van de Stem van Leiden op de website van ELO
• De samenvatting opmaken met de teksteditor van “Mijn verhalen” op de website van ELO
• De te publiceren foto’s op de juiste plaats invoegen of de link naar de Beeldbank plaatsen
• Het nieuwe “Verhaal” publiceren (publiek maken)
• Het nieuwe verhaal in het Index-verhaal met de juiste links opnemen en de toevoegingen controleren
• Het bijwerken van de Excel-spreadsheet op OneDrive met de voortgang/status van het Databeheer van de Stem van Leiden
• Het inbrengen/wijzigen van “artikelen” via het Joomla Content Management Systeem (CMS) van de pagina’s van de Stem van Leiden met de Joomla editor op de HVOL website
Benodigde kennis/ervaring
• Werken op desktop/laptop met Windows, internetbrowsers en editors en ervaring met Word
• Ervaring met het scannen en eenvoudig bewerken van foto’s
• Bij voorkeur ervaring met een CMS en bijbehorende editor (maar dit is eenvoudig te leren)
Meer informatie over de functie kun je krijgen bij de huidige webbeheerder: Peter Vos,
Peter kan je zonodig terugbellen.
Stem van Leiden
De werkgroep De Stem van Leiden is onderdeel van de Historische Vereniging Oud Leiden en werkt samen met Erfgoed Leiden en Omstreken en de vakgroep geschiedenis van de Universiteit Leiden.
Derde Leidse Salon over nieuwe opzet museum De Lakenhal. Aandacht voor voorwerpen op sociaal en economisch gebied
Op zondag 21 januari organiseerde de commissie Dirk van Eck weer een Leidse Salon, dit keer gewijd aan het verzamelbeleid en het tentoonstellingsbeleid van voorwerpen op vooral sociaal en economisch gebied door Museum De Lakenhal.
In haar inleiding besteedde conservator Jori Zijlmans van de historische afdeling veel aandacht naar de nieuwe presentatie als volgend jaar het museum heropent. Zij benadrukte dat De Lakenhal relatief veel conservatoren heeft, maar geen projectleiders, zodat de conservatoren zelf voorstellen moeten doen voor wat permanent geëxposeerd moet worden. Ondanks dat het museum flink uitgebreid wordt, blijft het een dilemma om uit de overvloed die objecten te kiezen die een goed verhaal vertellen. Van zaal tot zaal en van vertrek tot vertrek liet zij aan de hand van bouwplaten zien hoe de aankleding straks wordt en wat er te zien is. In de Grote Pers wordt met de oude tussenmuur weer in twee ruimten gesplitst. Hier wordt vooral het verhaal over het Leidse laken verteld. Voor een flink deel wordt teruggegrepen op oude indelingen en worden latere veranderingen ongedaan gemaakt. In de Gouverneurskamer is aandacht voor nieuw Leids laken en oude lakenstalen, met in de Stempelkamer lakenloodjes van over de hele wereld en uit alle tijden. Er werden 180 soorten stof in Leiden geproduceerd en tijdens het hele productieproces werden vaak meerdere loodjes aangebracht. Ook komt er een Toverkamer, waar lantaarnplaatjes en zelfs ietwat erotische oude kunst wordt vertoond. Een speciale zaal wordt gewijd aan de schilder Bakker Korff, voor de overgang naar de moderne kunst.
Er is één zaal voor kunst en industrie en er komt een nieuwe zaal die geheel gewijd is aan de Universiteit. Hoewel er geen plaats is voor de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, wordt er aan Beleg en Ontzet van Leiden 1573/1574 een hele zaal gewijd. Ook al is het een latere aanbouw, de Oud-Katholieke kapel met het interieur van de schuilkerk aan de Hooigracht, afgebroken voor uitbreiding van het Elisabethziekenhuis, wordt gehandhaafd, al moeten alle schilderijen eerst gerestaureerd worden. Al blijven er beperkingen, in zeven thema’s kan toch veel gepresenteerd worden.
In de discussie merkte men op dat de nadruk wel heel sterk op de 17de eeuw lijkt te komen, maar dat er zijn ook prachtige textielmachines uit de 19de eeuw zijn. Hetzelfde geldt voor de andere 19de-eeuwse industrieën. Jori Zijlmans beaamde dat zij liefst werkende machines zou laten zien, maar dat is onhaalbaar. Wel komen er films waarop een en ander te zien is. Wie werkende machines wil zien, moet naar het Textielmuseum in Tilburg. Wel komt er in 2021/2022 een tentoonstelling waarop een en ander getoond wordt. Elders is er vaak een strikte scheiding tussen een kunstmuseum en een historisch museum, maar dat is in Leiden niet zo en dat legt beperkingen op. Hierover is in het verleden gediscussieerd, maar hoewel deze twee taken elkaar enigszins bijten, versterken ze elkaar ook weer. Door samen te werken met onder meer Tilburg kan toch veel bereikt worden.
Opgemerkt werd dat er weinig echte verrassingen komen; veel is oud en vertrouwd. Jori Zijlmans: ‘Dat verwacht het publiek toch ook, zeker van de vaste presentatie. Verrassingen, zoals de wimpel van het buitgemaakte Spaanse oorlogsschip San Matteo, komen op tijdelijke tentoonstellingen, maar ook bijvoorbeeld de Universiteitskamer en de Toverkamer zijn nieuw. De beleving zal heel anders zijn’.
Bij de traditie van de collectievorming is het gebouw vaak dwingend geweest, ook al is dat een samenstel van allerlei uitbreidingen. Museumstaf en directie bepalen wat er verzameld wordt. Daarbij spelen toevalligheden ook een rol, evenals de beschikbaarheid van geld. Hoewel er in de nieuwe vleugel veel ruimte voor tentoonstellingen komt, kan niet alles getoond worden. Meer dan de helft van de collectie bevindt zich in externe depots. Wel zijn alle voorwerpen uit de catalogus met foto en beschrijving op de website te vinden. Het gaat hierbij om zo’n 22.000 objecten! De vele voorwerpen uit het dagelijks leven in vroeger eeuwen zijn weliswaar soms wat dubieus, maar vooral de voorwerpen uit het midden van de vorige eeuw zijn voor de bezoekers vaak een feest van herkenning.
Op de vraag of programma’s als Tussen Kunst en Kitsch nog wel eens voorwerpen voor het museum opleveren, reageerde men terughoudend; het moet in het collectieplan passen, dus moeten er vrijwel altijd keuzes worden gemaakt. Ook koopt men niet zomaar particuliere collecties; vaak wordt volstaan om bij vergelijkbare objecten van de collectie een verwijzing te maken. Jori Zijlmans vertelde verder dat de ingemetselde gevelstenen blijven waar ze zijn en dat zij graag iets als een Huis der Geschiedenis in Leiden gerealiseerd zou zien, zodat ook de historische collectie van De Lakenhal meer aandacht kan krijgen. Met die wens stemde het publiek blijkens een welverdiend applaus van harte in. Het was een open gesprek waarin ook - tot teleurstelling van sommige aanwezigen - duidelijk gemaakt werd hoe moeilijk het is om zoveel mogelijk leuke, mooie, interessante, betekenisvolle voorwerpen te tonen en dat het ook nooit ‘klaar’ is. Terugkijkend was ook deze Salon voor velen een eyeopener.
31 januari 2018 - Ter ere van de 115e verjaardag van de Historische Vereniging Oud Leiden had de vereniging een kleurwedstrijd uitgeschreven. Tijdens de diesviering (verjaardag van de HVOL) in de Hooglandse Kerk konden kinderen de kleurplaat inleveren. Vandaag werden de prijswinnaars ontvangen in Rijksmuseum Boerhaave. Dit waren: Timo (5), Fiene (6) en Sterre (13). De laatste kon er helaas niet bij zijn, maar werd vertegenwoordigd door haar zus.
Zij werden ontvangen in Rijksmuseum Boerhaave, omdat dit museum (als bedrijfslid van de HVOL) voor alle winnaars vrijkaartjes ter beschikking had gesteld. Daarnaast kregen zij van HVOL-voorzitter Rens Heruer ook het boek ‘Het raadsel van de onbekende ziekte’ van de bekende Leidse huisarts Har Meijer. Annette Los van Boerhaave gaf alvast een klein voorproefje van het volledig vernieuwde museum, waaraan de winnaars binnenkort met hun familie een uitgebreid bezoek kunnen brengen.
27 december 2017 - Donderdag 7 december waren de leden van de werkgroep geveltekens bij elkaar. Hierbij een kort verslag van deze bijeenkomst. Werken aan en met geveltekens is een avontuur, omdat er altijd onverwachte gegevens boven tafel komen. Soms moet er actie ondernomen worden voor het behoud van zo’n gevelteken.
De naam “D’Heesterboom” wordt zodra het weer het toelaat opnieuw aangebracht op het molenhuis van deze molen aan de Haagweg. Dat is waarschijnlijk begin maart 2018. Er moet nog wel aan enige formaliteiten worden voldaan. We houden u op de hoogte wanneer een en ander zal plaatsvinden en uiteraard ook wanneer de onthulling zal zijn.
Verder is er hard gewerkt aan de website, meer bepaald aan de zoekmachine om meer achtergronden en gegevens van Leidse geveltekens te vinden. Er is weer een aantal nieuwe verhalen toegevoegd. De categorie "Wandelingen langs geveltekens" heeft een nieuwe aanpak gekregen. Er is nu een duidelijke kaart waarop per route alleen die geveltekens staan aangegeven die tijdens de betreffende wandeling te zien zijn.
We hebben verder met elkaar besproken hoe we effectiever kunnen werken. Daartoe is er een werkplan gemaakt, waarin de verschillende taken verdeeld zijn over de leden van de werkgroep. Het betreft taken op het gebied van publiciteit, ledenwerving, archivering met (historische en huidige) foto’s en verhalen, sociale media (Twitter en Facebook) en de website, onderzoek naar achtergronden van de geveltekens, restauratie en eventuele (her)plaatsing. Daaruit blijkt dat er nog veel te doen is. Zo zijn er nogal wat geveltekens op onze zoekpagina zonder foto en/of zonder verhaal (= lege punaises). Vooral voor het maken van de verhalen is eigenlijk meer hulp nodig. Mensen die geïnteresseerd zijn in archiefwerk worden daarom van harte uitgenodigd om eens contact met onze werkgroep op te nemen.
De werkgroep Geveltekens wenst u allen een mooi nieuw jaar met nieuwe ontdekkingen, nieuwe verhalen en het behoud van vele geveltekens in onze stad. Wellicht maakt u het goede voornemen om eens te komen kijken of onze werkgroep iets voor u is. U kunt ons bereiken via
Dik Kompier
16 december 2017 - Uw HVOL-lidmaatschapspas 2018 wordt bijgesloten bij het eerste nummer van Oud Leiden Nieuws van volgend jaar. Dat nummer zal in maart verschijnen. Tot die tijd blijft uw lidmaatschapspas 2017 geldig.
16 december 2017 - Het decembernummer van Oud Leiden Nieuws is verschenen. In dit nummer onder meer bijdragen over het nieuwe bestemmingsplan binnenstad, de kunstwerken in het Bonaventuracollege aan de Mariënpoelstraat, de verdwenen boom van molen D'Heesterboom, de workshop Oral History en een kijkje van de Beeldbank over de gemeentegrenzen.
Verder een flink aantal boekbesprekingen plus nog een aantal aanraders in de catergorie 'Aangestipt', verslagen van de diesviering en de Dirk van Ecklezing en natuurlijk de agenda met het programma aan lezingen en excursies voor de komende tijd.
Het eerste nummer van Oud Leiden Nieuws 2018 verschijnt in maart. Daarin onder meer het jaarverslag 2017 en de agenda voor de Algemene Ledenvergadering die op 28 maart 2018 gehouden zal worden. Bij dat nummer wordt de lidmaatschapskaart 2018 bijgesloten, samen met het verzoek om de contributie voor dat jaar te betalen. Uw lidmaatschapskaart 2017 blijft geldig totdat u de nieuwe kaart heeft ontvangen.
15 december 2017 - De Jaarboekjes die niet zijn opgehaald tijdens de diesviering of bij Erfgoed Leiden worden door vrijwilligers thuisbezorgd. Wij streven ernaar om alle Jaarboekjes voor het eind van het jaar bezorgd te hebben.
Wilt u volgend jaar ook helpen met bezorgen? Meld u dan aan op