Historische Vereniging Oud Leiden

Roggebroodspoort

Nummer:

236

Andere namen:

Roggenbroodzakpoort
Roggepoort
Zwitsersepoort

Adres voor 1871:

Wijk 7 nr. tussen 618-619

Adres na 1871:

Middelstegracht tussen 21-23

Beschrijving:

Salomon van der Paauw beschreef de poort als de Roggebroods-, Rogge- of Zwitschersepoort aan de oostzijde van de Middelstegracht bij het Duivelshoornbruggetje in wijk 7 naast 618 - gesloten. Dat laatste was voorbarig, want de huisjes zijn tot na 1970 bewoond en na een restauratie in 1983 omgedoopt in Roggebroodshof. Tegenwoordig lopen de Roggebroodshof en de Sophiahof in elkaar over. De vraag is of dat in het verleden ook zo was. Blijkbaar niet in de 18e eeuw, want in Waarboek 7H fol. 242 wordt gesproken over de Roggebroodzakpoort. Volgens Bonboek Nicolaasgracht fol. 44vso-46 bestond de poort uit vijf huisjes.
In het verlengde lag, richting Uiterstegracht, de voorganger van de Sophiahof, de Papegaaispoort. Het lijkt er veel op dat toen die poort werd afgesloten de overblijvende drie huisjes, de nr. 419 t/m 421 bij de Roggebroodspoort zijn ingelijfd. Dat de Papegaaispoort vroeger door liep in de Roggebroodspoort blijkt uit een aantekening bij de nrs. 419 t/m 421 in de registers Lantaarn- en Brandspuitgeld van 1819 en 1831: 'de poort doorgelopen hebbende tot de Middelstegracht, is thans afgesloten'. Wanneer die afsluiting heeft plaatsgevonden is niet bekend. Mogelijk is toen de naam Roggebroodszakpoort ontstaan.

Vermelding in archiefbronnen:

Bonboek (6623, Nicolaasgracht)

fol. 44v t/m 46v

1642 na

Waarboek 67 7J 1722

fol. 242 (Roggebroodzaksteeg)

1721-07-03

Vermelding in andere bronnen:

Geref. Ondertrouwreg

PP fol. 149

1749-03-15

Poortbebouwing
Namen en adressen, aantallen woningen en bewoners, woninggrootte en kwaliteit

Bewoond

Onbewoond

1. 1850 (ca.) Opgave S. van der Paauw
2. 1853 Buurtkaart
3. 1871 Huisnommerboek 1871
4. 1879 Kaart Van Campen 1879
5. 1892 Aanleg waterleiding -
- aangelegd [A]
- door eigenaar geweigerd [G]
- eigenaar weigert betaling [AG]
6. 1892 Aantal woningen
7. 1892 Aantal bewoners
8. 1899 Kaart Van Campen 1899

Woningonderzoek
1913

Aantal
vertrekken
per woning
in 1912/13

Woning-
onderzoek 1922

1900

1912

aantal woningen

aantal bewoners

aantal woningen

aantal bewoners

zeer slecht

slecht

vrij slecht

redelijk